Martine Donker (34) uit Appelscha gaat door met bewustwording voor autisme

APPELSCHA - Volgende week dinsdag (2 april) is het Wereld Autisme Dag. Een dag waarbij er (extra) aandacht is voor autisme. Een aantal jaren geleden interviewden we de 34-jarige Martine Donker uit Appelscha over vrouwen die kampen met een autismespectrumstoornis en de acceptatie daarvan. Destijds was Martine al bezig met een boek om andere vrouwen met autisme te helpen én om de samenleving wat wijzer te maken op het gebied van autisme. In het proces van dat boek zijn inmiddels volop ontwikkelingen. Hoog tijd dus, om eens gezellig bij te kletsen met Martine! 

Als we vragen hoe het met Martine gaat, is het antwoord duidelijk: “Roerig”. Martine heeft een pittige tijd achter de rug, met een bevalling en een verhuizing. “De meeste mensen zonder autisme zijn dan al van slag, laat staan als je autisme hebt”, lacht ze. 

Een stapje terug

Ondanks dat het fantastische momenten zijn, kost het Martine veel energie. “Ik kan namelijk niet goed over onverwachtse dingen, maar een kind van inmiddels 1 jaar en 2 maanden levert een en al onverwachtse dingen op”, licht ze toe. “Daarom heb ik de afgelopen tijd even een stapje teruggedaan. Vooral lichamelijk, maar ook mentaal had ik de grootste moeite om aan mijn boek te werken. Ik heb echt de tijd genomen om te verwerken dat ik nergens de controle op heb.” 

Foto: FRB Fotografie

Boek volop in ontwikkeling

Dat betekent echter niet dat het boek van Martine stilstaat, integendeel. “Ik heb vooral nagedacht over de vorm van het boek. Toen ik begon, wilde ik vooral mensen informeren. Dat wil ik nog steeds, maar een informatief boek vind ik doodsaai. Daarom heb ik de vorm van mijn boek aangepast en veelal in dialoogvorm geschreven. Naast dialogen, beschrijf ik ook situaties en gedachtes in mijn teksten, om tot een zo beeldend mogelijk resultaat te komen. Ik wil mensen echt meenemen in mijn gevoel. En hoe kun je dat beter laten zien, dan de verhalen te delen die gebaseerd zijn op echte situaties waar ik tegenaan loop in het dagelijks leven.” 

Lees alvast een voorproefje!

Om mensen een beeld te geven hoe dat eruit ziet, deelt Martine hieronder twee mooie voorbeelden uit het boek. Je leest hier onder andere een prachtig gedicht over de essentie van het boek en een autistische situatie. 

Gedicht over de essentie van Martine haar boek 

Je verlamde me
Domineerde mijn leven
Zorgde ervoor dat ik geen stap vooruitkwam
Als een bang muisje ging ik door het leven

Je zat in mijn hoofd als een duiveltje in een doosje
Creëerde beren op de weg die er niet waren
Zorgde ervoor dat ik uitdagingen uit de weg ging
Dat ik mijn kop in het zand stak
Ik luisterde niet naar wat jij me vertellen wou

Ik ging je te lijf met een honkbalknuppel
Sloeg je naar de maan
Verbande je naar waar je vandaan kwam
Diep uit de krochten van mijn ziel
Vaak heb ik je al verpletterd in gedachten
Toch leerde je me anders kijken
Omdenken in plaats van stuk denken
Jarenlang voelde ik me gevangen.
Gevangen in onmogelijkheden.
Verzuipen in een zee van onmacht

Nu, jaren later
Ik blijf drijven
Ik breek jou, in plaats van jij mij.
In duizend kleine stukjes
Je hebt weinig grip meer op mij

Ik draai je om
Bekijk je van alle kanten
Ik vervloek je, elke keer weer
Koesteren doe ik je als een kindje dat aandacht vraagt

Tegelijkertijd omarm ik je
Geef je me inzicht
Accepteer ik je
Dagelijks ben je aanwezig in mijn leven
In alles wat ik doe, neem ik je met me mee.

Autistische situatie: Ondertiteling 

‘Marianne vraagt of we vanavond bij hen oud en nieuw uit komen zitten,’ zegt mijn vriend.

Ik heb net de gordijnen dichtgetrokken en mijn oogmasker opgedaan om lekker te gaan slapen. Het is vandaag oudejaarsdag. Vanmorgen heb ik mijn mail al weggewerkt en uitnodigingen en berichten in de chat op LinkedIn beantwoord. Toen was mijn energie op. ‘Heb je zin om daar vanavond heen te gaan in plaats van naar je ouders?’ vraagt mijn vriend mij, die naast me op bed is komen liggen.

Ja, hoor. Daar gaan we weer…

‘Tja,’ zeg ik met een diepe zucht. ‘Je weet wat onze afspraak daarover is. Het ene jaar bij hen en het andere jaar bij mijn ouders. Maar ja, toen kwam Corona en hebben we twee jaar achter elkaar oud en nieuw bij mijn ouders uitgezeten. Dus eerlijk is eerlijk.’

‘Okey, dan app ik haar terug dat wij vanavond ook komen.’

Wanhopig probeer ik opnieuw in slaap te vallen. Vanmiddag wil ik nog oliebollen halen en naar mijn Beppe toe. Wat een ramp, denk ik bij mezelf. Afspraak is afspraak, ook al had ik het anders in mijn hoofd voor vanavond. Als ik bedenk dat ik dan alsnog moet rijden vanavond, terwijl ik me verheugd had op een rij vrije avond gaat mijn stresslevel nog verder omhoog. Ik vond het juist zo lekker dat ik vanavond niet hoefde te rijden. Nu moet ik vanavond alsnog rijden naar onze vrienden. Daar gaan we weer. Ik ben niet zo goed in rijden in het donker. Mensen zie ik aan voor verkeersborden en andersom…

Alle alarmbellen gaan af in mijn hoofd. Mijn hartslag gaat omhoog en het bloed giert me door het lijf. Alleen al bij de gedachte dat ik nu onverwachts moet rijden naar onze vrienden. Uiteindelijk lukt het me alsnog om in al mijn onrust in slaap te vallen.

‘Ga je ook alvast mee naar je ouders?’ vraagt mijn vriend mij, als ik weer beneden kom.

‘Ja is goed,’ antwoord ik in een opwelling zonder er eerst over na te denken. Vanuit mijn ouders vertrekken we toch samen naar Beppe. Stiekem ga ik ervan uit dat ik niet hoef te rijden vanavond naar Beppe, ook al hebben we hier niets over afgesproken.

Even later zitten we bij mijn ouders aan het barretje in de schuur. ‘Ik kan niet meer rijden naar Beppe want ik heb al te veel drank op,’ meldt mijn zusje mij.

Bam, voorspelfout error, drup drup drup. Mijn spreekwoordelijke emmer loopt over. Een gevoel van wanhoop overvalt me. Ik ben sprakeloos, de brok in mijn keel wordt steeds groter en groter. Ik krijg er geen woord meer uit. Communiceren is schijnbaar voor meer mensen lastig, denk ik bij mezelf.

Na een ongemakkelijke stilte lukte het me uiteindelijk toch iets te zeggen. ‘Dan ga ik niet meer mee naar Beppe,’ vertel ik haar met lood in mijn schoenen. Ook nu weer verraadt mijn gezicht hoe ik me voel. De zwartkijker in mij neemt het over. Ik ben hier wel maar wat doe ik hier eigenlijk? Wat overkomt mij nu weer? Wanhopig kijk ik om me heen. Waarom voel ik me op zulke momenten toch altijd zo eenzaam? Genegeerd zelfs? Is er dan helemaal niemand die me helpt?

Dan is het één van mijn zusjes die zegt: ‘Maar pap, je weet toch dat Martine altijd moeite heeft met schakelen?’ Meer woorden zijn er niet voor nodig.

Wauw, wat ben ik toch blij met haar, zo makkelijk kan het zijn.

Ik knik een keer naar haar en met tranen in mijn ogen loop ik weg, op zoek naar een rustig plekje om tot mezelf te komen. Ohhhhhh, even rust! Ik denk na over wat er net gebeurd is. Tranen stromen over mijn wangen. Ik heb er geen woorden voor hoeveel zo’n actie voor me betekend. Een kleine actie met een groots effect. Woorden die ervoor zorgen dat ik weer adem kan halen.

Mensen zijn enthousiast

Martine merkt dat mensen staan te trappelen om het boek. “Een datum heb ik nog niet, maar ik ben met een schrijfcoach volop bezig ben om mijn teksten in het boek te krijgen.” 

Volg je hart

Het belangrijkste wat Martine tot dan toe mee wil geven, is: “Zorg dat je met jezelf je hele leven lang door een deur kunt. Je moet af en toe keuzes maken, die mensen in je omgeving niet altijd kunnen waarderen. Het is heel belangrijk om je hart te volgen. Dat geldt overigens voor iedereen, of je nu autistisch bent of niet. Autisme is ook maar een labeltje; accepteer jezelf en ga niet teveel mee in wat mensen in je omgeving van je verwachten, want dan gaat het mis.”

Je moet af en toe keuzes maken, die mensen in je omgeving niet altijd kunnen waarderen.

Martine staat open voor reacties op dit artikel! Mail hiervoor naar: info@martinedonker.nl. Ook is het mogelijk om je in te schrijven voor een mailing van Martine. Dat kan via haar website: www.martinedonker.nl. “Via deze mailing houd ik mensen op de hoogte van de vorderingen van het boek. Ik ben zelf ook actief op LinkedIn en sta altijd open voor contact”, vertelt ze.