Museum Martena wint 1e prijs én 30.000 euro van RAAK Stimuleringsprijs

De RAAK Stimuleringsprijs 2020 is gewonnen door Museum Martena. Het Franeker museum ontvangt 30.000 euro, advies van een specialist en materiaal om de collectie toegankelijk te maken voor slechtzienden en blinden. De tweede prijs (20.000 euro) van deze nationale prijs is voor het Chabot Museum uit Rotterdam en de derde prijs (10.000 euro) naar Museum De Lakenhal uit Leiden. Juryvoorzitter Vincent Bijlo heeft de prijs online uitgereikt.

Project De Aaitour
Museum Martena ontving de meeste stemmen van het publiek voor hun Aaitour. Dit is een rondgang op eigen gelegenheid, of met een persoonlijke gids, door het museum met een audiotour bij 30 objecten. In de audiotour worden beeldbeschrijvingen gecombineerd met achtergrondinformatie en anekdotes. Daarnaast mag je bij alle 30 onderdelen een object voelen. Dit kan variëren van het volledige gereconstrueerde kostuum van Saepck van Vervou dat op haar portret te bewonderen is (droeg ze eigenlijk ondergoed?), tot de geplooide kraag van een professor.

Aaitour start in 2023
Museum Martena begint in 2021 met de herinrichting van het museum en wil de Aaitour in 2023 laten starten. Directeur Manon Borst: “We willen de Aaitoer een integraal onderdeel maken van de herinrichting van het museum. Hier staat centraal dat iedere bezoeker van Museum Martena met dezelfde informatie weer naar buiten gaat. Een voor iedereen toegankelijk museum is alleen mogelijk door een nieuwe omgeving te creëren. We starten in januari met de herinrichting en hopen de bezoekers in 2023 het resultaat te presenteren. Ons doel is om het meest toegankelijke museum van Friesland te worden.”

Eye can(t) see art
De tweede prijs gaat naar het Chabot museum voor hun project Eye can(t) see art. Eye Can(t) See Art is een toolkit dat bestaat uit vijf sets thema kaarten met bijbehorende multi-zintuiglijke tools en een app. De speelse thema kaarten bieden hulp en duidelijke instructies/richtlijnen om te observeren, gelijkwaardig te communiceren en gedachten uit te wisselen over de kunstwerken, in combinatie met het gebruik van meerdere zintuigen. De app is er om tot slot, na het exploreren, informatie van het kunstwerk op te vragen. Hierbij krijgen ze achtergrond informatie over het kunstwerk of de kunstenaar, om te reflecteren op eigen bevindingen. De toolkit is geïnspireerd op observatie en communicatie technieken om met elkaar zonder oordeel te observeren wat er in het kunstwerk te zien is; te luisteren naar elkaar en te bouwen op elkaars bevindingen.

Kijken met je vingers
De derde prijs is gewonnen door Museum De Lakenhal met hun project Kijken met je Vingers. Kijken met je vingers biedt mensen met een visuele beperking een unieke kunstervaring. Topstukken uit de collectie worden in de app verdeeld in een grid. Per vlakje wordt een unieke soundscape ontwikkeld, waarmee het kunstwerk via audiodescripties, geluiden en muziek tot leven wordt gewekt. Afhankelijk van waar je vinger zich op het scherm bevindt, krijg je automatisch het bijbehorende audiofragment te horen. Het bewegen van je vinger over het scherm heeft als voordeel dat je je een beter beeld vormt van hoe de verschillende onderdelen van het kunstwerk zich tot elkaar verhouden. En doordat de afbeelding automatisch inzoomt op de plek waar je vinger zich bevindt, kunnen mensen met beperkt zicht ook de details van het kunstwerk bekijken via hun scherm. Letterlijk kijken met je vingers dus!

Meer dan 250.000 blinde of slechtziende mensen in Nederland
In Nederland zijn meer dan 250.000 mensen slechtziend of blind. Zij kunnen niet zoals anderen kijken naar kunstwerken, objecten of andere informatie in een museum. Met de RAAK Stimuleringsprijs, die dit jaar voor de vijfde keer wordt uitgereikt, worden musea gestimuleerd om hun collectie toegankelijk te maken voor mensen met een visuele beperking. De prijs is een initiatief van het Oogfonds, het Van Abbemuseum en Stichting Dedicon en wordt ondersteund door verschillende fondsen.