Joure, de klokkenstad van weleer

JOURE - Veel Friezen weten het niet, maar eeuwen geleden was Joure de klokkenhoofdstad van Nederland. In de hoogtijdagen kende het dorp bijna honderd individuele klokkenmakers en men schat dat er maar liefst 255.000 klokken vanuit Joure over de hele wereld zijn gegaan. Nu staat Joure bij het grote publiek allang niet meer bekend om haar klokken, maar liefhebbers weten dat er nog steeds prachtige, traditionele uurwerken worden gemaakt en gerepareerd door De Jouster Klokkenmakerij.

Dennis Canrinus is nog één van de weinige klokkenmakers in Joure en zijn bedrijf De Jouster Klokkenmakerij is de enige in de hele wereld die nog op traditionele wijze Friese klokken maakt. Op opdracht ontwikkelen ze nieuwe klokken, gebaseerd op de indrukwekkende en bekende Friese staart- en stoelklokken. Daarnaast repareren ze oude klokken, niet alleen de Friese variant, maar ook de Duitse, Engelse en Franse klokken kennen geen geheimen voor Dennis. 

Een klein team werkt hard om de grote hoeveelheid klokken, gebracht naar Joure van over de hele wereld, weer te laten draaien. Dennis houdt zich, samen met zijn jonge protégé, bezig met het binnenwerk. Sommige onderdelen worden nog gemaakt, anderen zijn al lang uit productie. Dan gaat Dennis zelf aan de slag.

De schilder van het bedrijf restaureert het uiterlijk op traditionele manier en met de hand. Ook voor custom made klokken draait ze haar hand niet om. Samen met haar klanten overlegt ze over welke kleuren ze gaat gebruiken en welke beeltenis er op de wijzerplaat komt. Dit doet ze in een persoonlijk gesprek of, heel modern, via Skype. 

Joure is van oorsprong echt een klokkenstad. 90 tot 95 klokkenmakers werkten in de hoogtijdagen aan de typische staart- en stoelklokken. Ze hebben een typisch uiterlijk; ze zijn meestal 1.20 meter hoog, hebben een Romeins cijfersysteem en op de wijzerplaat is een sober landschap te bewonderen. Het staat voor degelijkheid, een klok die het altijd doet, geen fratsen. Wat ook uniek was in die tijd was het wekkersysteem. Veel rijke Fransen hadden al wel de beschikking over een reiswekker, maar voor het gewone Friese volk was dit niet weggelegd. De Friese staart- en stoelklok bracht hier verandering in. 

Veel van de antieke Friese staart- en stoelklokken zijn verloren gegaan tijdens de oorlog. Daarom is het bijzonder wanneer eentje de winkel in Joure wordt binnengebracht: “Ik ga altijd gelijk op zoek naar een signatuur,” legt Dennis uit, “Als de klok goed is gesigneerd en je herkent het als een goede of bekende schilder, dan weet je zeker dat de klokkenmaker ook goed is. Zo kun je de hele geschiedenis van een klok uitpluizen.”

Het beroep van de klokkenmaker is lang niet meer zo populair meer als vroeger, maar toch weten steeds meer mensen de Jouster Klokkenmakerij te vinden. “Mensen hechten steeds meer waarde aan recyclen, de weggooicultuur wordt minder,” merkt Dennis op. “Zo’n antieke klok is prachtig. Het is fascinerend hoe de klok loopt zonder iets nodig te hebben. Het getik is rustgevend en bijna hypnotiserend in een tijd waar alles zo snel mogelijk moet.