“Het is wat het is, ik heb dyscalculie en dat kan niet veranderd worden”

FRIESLAND - In deze editie presenteert RondOm Vandaag een uitgebreide special over dyscalculie. Journalist in opleiding Lotte van Dijk heeft voor haar afstudeerproductie twee mooie portretten gemaakt van mensen die dagelijks worstelen met cijfers en getallen. Dit is deel twee, waarin ze de 21-jarige student Marit volgt.

Marit de Graaf is 21 jaar en komt uit Leeuwarden. Op dit moment woont en studeert ze in Utrecht. Op de basisschool is al te zien dat er een groot verschil zit tussen haar niveau in rekenen en lezen. Lezen doet ze als één van de beste, maar de tafels weet ze in groep 7 nog niet op te noemen. Na de Cito-toets wordt Marit door de basisschool aangeraden om naar havo te gaan. Op de middelbare mag ze een rekenmachine gebruiken en niet lang daarna maakt ze de overstap naar vwo. In klas 5 krijgt ze eindelijk een verklaring dyscalculie. Ondanks dat ze deze rekenstoornis heeft, studeert Marit op dit moment natuur- en sterrenkunde.

Lotte volgt Marit een middag in haar leven, een middag waarin ze tegen een aantal dingen aanloopt, omdat ze dyscalculie heeft.

Het is middag als de 21-jarige Marit de Graaf de bus uitstapt op Sciences Park Utrecht. De wind waait door haar haren en het regent een beetje. De hoge gebouwen maken de omgeving grijs en grauw. Het grootste regenboogfietspad van de wereld die een weg baant door de campus is de enige vorm van kleur die de campus deze dag heeft. Het is 14.30 uur als ik met Marit richting het gebouw loop waar haar college om 15:15 gaat beginnen.

“Ik ben liever 30 of 40
minuten te vroeg, dan weet ik zeker dat ik op tijd ben.”

Zoals gewoonlijk is ze veel te vroeg: “Mensen zeggen altijd tegen mij: je loopt elke dag hetzelfde stukje en je gaat elke dag met dezelfde bus, dan weet je op een gegeven moment toch wel hoeveel tijd je overal voor nodig hebt? Maar, dat automatiseert bij mij niet. Ik onthoud niet dat hetgeen wat ik elke dag doe een halfuur kost en ik heb daar dus ook iedere dag nog stress over. Ik ben liever 30 of 40 minuten te vroeg, dan weet ik zeker dat ik op tijd ben,” zegt Marit terwijl we het gebouw in lopen.

Natuur- en sterrenkunde

Marit zit in haar derde en dus laatste jaar van de studie natuur- en sterrenkunde. “Ik heb nog nooit een herkansing hoeven maken. Ik ben dan niet goed in het uitrekenen van sommen met getallen en hier verlies ik standaard punten op, dat is heel vervelend. Ik moet er dus voor zorgen dat ik beter presteer dan normaal. Op die manier kan ik fouten compenseren.”

Stress

Als we de trap van het Victor J. Koningsbergergebouw oplopen heeft Marit al zo’n drie keer op haar telefoon gekeken. Ze checkt of ze het goede nummer van het lokaal in haar hoofd heeft: “Vaak vraag ik aan andere mensen in welk lokaal we moeten zijn, ze zeggen dan 023 en dan zeg ik: nee het was toch 026? Dan maak ik hen weer in de war, terwijl ze het wel goed hadden,” zegt ze lachend en ze kijkt haar klasgenoot aan die naast ons is komen lopen. 

College

Om 15.15 uur start de professor een PowerPoint op en begint een theoretisch praatje. Veel cijfers en formules hoor ik nog niet terug in zijn verhaal. In een korte pauze vertelt Marit een kenmerkend verhaal voor mensen met dyscalculie. Laatst had Marit een tentamen, ze vroeg aan de surveillant hoe laat het was, die wees naar de klok. Ze vertelde aan de surveillant dat ze de klok niet kon lezen. De surveillant pakte de klok en legde die voor Marit haar neus neer. “Ik kan niet klokkijken,” zei Marit nog een keer tegen de surveillant. “Je studeert toch natuurkunde, dan kan je ook echt wel klokkijken, zei de surveillant.”

Inmiddels is het college weer begonnen. De professor sluit de PowerPoint af en een ouderwets krijtbord wordt omhoog geschoven. Hij begint een aantal formules op te schrijven en Marit schrijft druk mee. Het lijkt erop dat ze begrijpt wat de professor opschrijft: “Wiskundige formules zijn heel anders dan de basisvaardigheden van het rekenen,” vertelt Marit. “Zoals dat wij een regel hebben dat 1+1 2 is . In de Natuurkunde is dat heel anders.”

Marit is soms onzeker, omdat ze dyscalculie heeft. “Bijna iedereen vertelde mij dat natuur- en sterrenkunde een te moeilijke studie zou zijn. Al helemaal omdat ik op de middelbare school niet goed was in natuurkunde. Mijn zus en vader hebben me altijd gesteund om door te zetten voor iets waar ik grote passie voor voel. Ik heb doorgezet omdat ik dat altijd al heb moeten doen. Dat gaat simpelweg gepaard met dyscalculie.” 

Dagelijkse taken

Marit woont in een huis bij Leidsche Rijn, ze eet vaak samen met haar vriend Fabiano. We lopen daarom haar vriend tegemoet en samen pakken we de bus naar huis. Er is meer rust bij Marit te zien, ze kijkt niet steeds op haar telefoon. Dit komt omdat ze nu een stukje stress over bustijden en perronnummers bij haar vriend kan neerleggen.

Veel mensen denken dat je alleen last hebt van dyscalculie als je in een reken- of wiskundeles zit, maar ook bij dagelijkse taken als boodschappen doen en koken loopt Marit soms tegen dingen aan. Vanavond staat een pasta carbonara op de planning. Als we door de Albert Heijn lopen wijst Marit naar een 1+1 bordje: “ik weet dan nu niet of ik goedkoper uit ben met de Parmezaanse kaas die de aanbieding 1+1 heeft of met de kaas daarnaast die een percentage aan korting heeft.”
Ook als Marit moet koken voor haar vriend en voor haarzelf merkt ze dat ze geen inschattingsvermogen heeft. “Ik weet niet goed hoeveel ik nodig heb om voor twee personen te koken. Ik kook altijd te veel of te weinig pasta.” Ook vanavond heeft Marit te veel pasta voor drie personen, dat krijg je als je twee mensen met dyscalculie naar de supermarkt stuurt.

Sinds Marit haar diagnose dyscalculie heeft, heeft ze meer acceptatie dat ze soms fouten maakt. “Ik begrijp nu dat ik bepaalde dingen ook niet meer moet proberen om te leren, zoals klokkijken of de tafels. Ik heb acceptatie dat een afspraak maken gepaard gaat met drie keer vragen of de afgesproken tijd wel echt de juiste tijd is. Ik hoef mij hier niet meer voor te schamen. Het is wat het is, ik heb dyscalculie en dat kan niet veranderd worden.”

De dag van morgen

Ook voordat Marit gaat slapen is er nog geen moment van rust. In haar hoofd is ze alweer bezig met morgen. Vragen spoken door haar hoofd: Hoe laat heb ik college? In welk gebouw heb ik college? Hoe laat gaat de bus? Hoe laat moet ik naar de bus lopen? Hoe laat moet ik douchen? Hoe laat moet ik dan opstaan? “Ik schrijf op hoe laat ik wat ga doen. Het is een soort overcompenseren voor het gebrek aan het gevoel voor tijd dat ik heb. Daardoor gaat het juist vaker mis en heb ik bijna nooit een gevoel van rust,” vertelt Marit.

Inmiddels is het donker. Marit trekt de gordijnen dicht, de dag is voorbij.

Deel 3 van de portretten lees je in de volgende krant op 9 augustus.