‘Als je het niet oké vindt dat ik gay ben,dan is daar het gat van de deur’

SINTJOHANNESGA - Op 17 mei is het Internationale Dag tegen Homofobie, Bifobie en Transfobie, een dag waarop LHBT-organisaties aandacht vragen voor homohaat. Nederland, wat ooit bekend stond als gidsland op dit gebied, mindert steeds meer vaart op het gebied van acceptatie van LHBT’ers. Begin deze eeuw stonden we bovenaan de ranglijst, inmiddels moeten we het doen met een dertiende plek (volgens de Rainbow Index). Ook in Nederland zien we dagelijks voorbeelden van haat tegen LHBT’ers, denk maar eens aan de anti-homo spreekkoren in het voetbal of het vernielen van regenboogvlaggen en -zebrapaden. Data vertelt echter maar een gemiddeld beeld van acceptatie en tolerantie. Hoe is het daadwerkelijk om op te groeien als LHBT’er in onze regio?

We vragen het aan Ian Torenvlied. Ian is 22 jaar, woont in Sintjohannesga en ging naar school in Heerenveen. Op zijn elfde begon hij al te twijfelen aan zijn seksualiteit, maar pas op het mbo durft hij uit de kast te komen als gay.

Pesterijen op de basisschool

Als kind voelt Ian zich altijd al anders; in zijn manier van doen, hoe hij praat en hoe hij is. Hij is een buitenbeentje en wordt daarom op de basisschool gepest: “Dat was niet persé omdat ze dachten dat ik gay ben, maar vooral door dat anders zijn,” verklaart Ian als hij er nu aan terugdenkt. “Sint Jut is een klein dorpje waar veel dingen niet worden besproken. Ik paste niet binnen het normaal, wat men daar gewend was.” Acht jaar lang gaan de pesterijen door, niet alleen op school maar ook in de wijk waar hij opgroeit, tot groep acht. “In groep acht had ik een meester die zelf een dierbare was verloren door pesten. Hij tolereerde het pesten niet en liet mij in het midden van de groep staan. Iedereen, inclusief de pestkoppen, moesten drie dingen noemen waarom ik er mocht zijn. Daarna zei hij; iedereen die Ian nog pest, wordt gelijk van school gestuurd.” Het pesten hield abrupt op.

Uit de kast

Op zijn elfde begint Ian te twijfelen aan zijn seksualiteit: “Ik kwam erachter dat ik op jongens val, maar wilde dat zeker weten. Ik zat vol vragen.” In de derde klas van het voortgezet onderwijs, die hij volgt aan het Bornego College in Heerenveen, weet Ian het wel zeker: hij is gay. Toch komt hij niet gelijk uit de kast: “Er waren een aantal leeftijdsgenoten die al wel uit de kast waren en zij werden zwaar gepest. Ik wist gevoelsmatig dat dit niet een goede plek was om uit te komen voor mijn seksualiteit.” Als klasgenoten Ian vragen of hij gay is, ontkent hij dat. Hij date zelfs met meisjes, om mensen ervan te overtuigen dat hij hetero is.

Na de middelbare school volgt Ian de opleiding tot onderwijsassistent: “Ik had in groep acht gemerkt hoeveel impact een meester kan hebben op het leven van hun studenten. Dat wilde ik ook.” De studie is erg persoonlijk ingericht en studenten worden gemotiveerd goed naar zichzelf te kijken. Eindelijk voelt Ian zich veilig genoeg om uit de kast te komen. Even daarvoor vertelt hij het ook aan zijn ouders: “Mijn moeder wist het eigenlijk al. In 2015 had ik haar al eens verteld dat ik dacht op jongens te vallen, maar dat ik het nog niet zeker wist. Ik vond het veel spannender om het aan mijn vader te vertellen.” Ians vader is net zoals veel andere vaders, iemand die graag met z’n zoon over vrouwen praat. Goed bedoeld, maar voor Ian maakte dat zijn coming-out enger: “Het was uiteindelijk een heel emotioneel gesprek. We moesten beide huilen. Mijn vader zei gelijk dat het oké was, maar dat hij het nog wel een plekje moest geven.” Inmiddels is dat goed gelukt: “Mijn coming-out heeft ons hechter gemaakt. In de kast leefde ik, voor mijn gevoel, een leugen. Dat stond onze relatie in de weg.”

Sintjohannesga en Heerenveen

Ian leeft een open leven. Zijn seksualiteit verzwijgt hij nooit en op de meeste plekken loopt hij graag hand in hand met zijn vriend: “Ik voel me veilig in mijn omgeving. Er zijn wel eens incidenten geweest, maar ik heb nog nooit een negatieve ervaringen gehad.” Juist in de Randstad, waar hij weleens is voor zijn werk, voelt hij zich niet comfortabel om hand in hand te lopen met zijn vriend: “In Friesland is men toch wat makkelijker. Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg. Dat is de instelling en die wordt ook doorgetrokken richting de LHBT-gemeenschap.” Wat ook helpt, is dat Ian niet op zijn mondje is gevallen. Regelmatig gaat hij het gesprek aan met mensen die niet zo tolerant zijn: “Voor mij is het heel simpel: Je mag het best niet oké vinden dat ik gay ben, maar dan is daar het gat van de deur.”

De toekomst

Ian rondde de mbo-opleiding tot onderwijsassistent af, maar kon vanwege zijn dyslexie niet starten met de pabo. Ondanks dat droomt hij nog steeds van een baan als docent. Hij studeert nu communicatie & multimedia design en heeft zijn eigen bedrijf waarmee hij de branding van bedrijven verzorgt. In zijn communicatie met klanten verzwijgt hij zijn seksualiteit nooit: “De meeste klanten weten dat mijn seksualiteit totaal geen invloed heeft op mijn werk. Ik heb nog nooit gehad dat klanten niet met mij in zee willen als ze weten dat ik op mannen val. Maar goed ook, ik zal ze dan wel heel duidelijk maken dat zoiets niet acceptabel is.” Hij hoopt dat hij, na een aantal jaar ervaring opdoen in de branche, docent kan worden in zijn vak op de hogeschool.

Hij denkt dat het goed zou zijn voor kinderen en jongeren dat er betere voorlichting komt over seksualiteit: “Vaak denkt men dat je voorlichting geeft, zodat kinderen later sneller een LHBT’er in hun omgeving zouden accepteren. Voorlichting helpt echter ook enorm als je zelf worstelt met je seksualiteit. Het geeft je positieve handvatten om jezelf sneller te accepteren.”