Beter een goede buur, dan...

HEERENVEEN - Op 23 september in het Nationale Burendag. Deze dag, in het leven geroepen door het Oranje Fonds en gesteund door Douwe Egberts, wil het belang van een warme relatie met de buren benadrukken en geeft daarom buurtinitiatieven tools (en financiële middelen) om dit te faciliteren. Elk jaar worden er in het hele land gezellige activiteiten georganiseerd waar buren elkaar (beter) leren kennen. Het Oranje Founds en Douwe Egberts zijn ervan overtuigd dat buurten leuker en socialer worden als buren elkaar ontmoeten en helpen. Ook uit onderzoek blijkt dat het hebben van een band met de buren positieve effecten kan hebben op de buurt en de mensen die er leven. 

Als je het hebt over sterke en warme relaties tussen buren in een wijk of buurt, dan heb je het snel over de term ‘sociale cohesie’. Sociale cohesie drukt uit in hoeverre mensen in een bepaalde samenleving, bijvoorbeeld een wijk, zich verbonden voelen met elkaar en met instanties die binnen die samenleving actief zijn. Sociale cohesie binnen een buurt kan voordelen hebben op verschillende aspecten, waaronder veiligheid en leefbaarheid (hoe fijn je je voelt in de buurt), op de gezondheid van de bewoners, op de economie, op arbeidskansen (het hebben van een baan waar je je gelukkig voelt) en op de kansen van jongeren. 

Veiligheid en leefbaarheid

In een buurt waar mensen zich onderling verbonden voelen, voelen mensen zich minder onveilig. Bovendien verkleind het de kans dat buurtgenoten slachtoffer worden van verschillende soorten criminaliteit. Als er wel wat gebeurt, dan durven mensen uit buurten waar meer sociale cohesie is sneller aangifte te doen. Tenslotte zijn bewoners van wijkenmet meer sociale cohesie vaak toleranter en zelfredzamer. 

Gezondheid

De WHO heeft een lijst samengesteld (op onderzoek gebaseerd) waarin zijn tien sociale aspecten benoemen die effect hebben op gezondheidsongelijkheid. Gezondheidsongelijkheid zijn verschillen in gezondheid tussen sociale groepen’die vermijdbaar en oneerlijk zijn. De ene sociale groep heeft dus meer kans om gezond te blijven dan de andere, bijvoorbeeld omdat ze makkelijker bij een dokter terecht kunnen komen (denk aan het hebben van een auto of genoeg geld om het eigen risico te betalen). In de lijst van WHO staat dat goede sociale relaties bijdragen aan de gezondheid van een mens. Verder blijkt uit onderzoek dat meer sociale cohesie bijdraagt aan het voorkomen van hartziektes en onmoetingsvoorzieningen (zoals een buurthuis) kan de geestelijke gezondheid van buurtgenoten vergroten. Bovendien gaan 65-plussers in buurten met grote sociale cohesie minder vaak naar de dokter en maken minder gebruik van hulp in de huishouding.  

Arbeid en economie

Er is weinig onderzoek gedaan naar de invloed van sociale cohesie op arbeid en economie. Wel is onderzocht welk effect uitsluiting, armoede en ongelijkheid hierop hebben en wat het hebben van sociale contacten over het algemeen voor invloed hebben. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat het hebben van een groot netwerk (van vrienden, kennissen, etc) leidt tot betere kansen op de arbeidsmarkt (voor mannen).

Jongeren

Sociale cohesie doet ook de jongeren in een buurt goed. Er zijn bijvoorbeeld aanwijzingen dat het bevordere van sociale cohesie een bijdrage kan leveren aan het bestrijden van een achterstand in het onderwijs of op de arbeids- en woningmarkt. Wanneer jongeren meer binding hebben met een wijk, verminderd het risico op probleemgedrag ook.