Bijzondere verhalen uit Heerenveen

HEERENVEEN - Dit jaar voor veel mensen nog geen verre vakantie naar een zonnig oord, maar lekker thuis of in de buurt blijven om te genieten van de vrije zomerdagen. Het biedt een mooie kans om in eigen omgeving op ontdekkingstocht te gaan, maar waar begin je? RondOm Heerenveen helpt je op weg en zocht zelf naar twee plekken in Heerenveen met een bijzondere geschiedenis.

Kiesrechtbijeenkomst aan Het Meer

Het Meer, de weg tussen Heerenveen en de Knipe, was ooit de locatie van een bijzondere bijeenkomst. In 1890 kwamen zo’n 15.000 mensen samen om in gesprek te gaan voor kiesrecht voor iedereen. Vanuit het hele land kwamen mensen op de bijeenkomst af. In 1890 mocht lang nog niet iedereen stemmen, er was namelijk censuskiesrecht. Dat houdt in dat je als stemmer aan bepaalde voorwaarden moet voldoen. Doe je dat niet, dan mag je niet stemmen. In 1890 mochten alleen mannen die ouder waren dan 23 jaar stemmen en ze moesten een bepaald bedrag aan belasting betalen, waardoor armere burgers vaak niet mochten stemmen. Aan Het Meer in Heerenveen werd dit stemrecht in twijfel getrokken en vroeg men af of het niet beter was als meer mensen mochten stemmen. Pier Haitzes de Vries was de eigenaar van het land waarop de bijeenkomst plaatsvond. Hij was een groot aanhanger van Domela Nieuwenhuis, die zou komen spreken. Helaas voor De Vries was Nieuwenhuis toe aan rust en kwam zijn grote voorbeeld niet opdagen. Pas in 1919 werd het algemene kiesrecht aangenomen en vanaf dat jaar mogen alle volwassen Nederlanders, zowel mannen als vrouwen, hun stem uitbrengen in verkiezingen.

Voormalig klooster in Oudeschoot

Veel mensen weten niet dat het dorpje Oudeschoot vroeger een belangrijke functie had in de omgeving. Eén ding waaruit dit blijkt is de vroegere benaming van Heerenveen. Het dorp, dat nu de belangrijkste kern van de gemeente is, heette vroeger Schoteruiterburen. Een dorp in de buurt van Old Schooten, zoals Oudeschoot destijds bekend stond. Oudeschoot was het centrum van gemeente Schoterland, hoewel het gemeentehuis zich wel bevond in Oenemastate in Heerenveen. Rond 1300 werd er in Oudeschoot een klooster van de Duitse Orde gesticht, op de plek waar nu het einde van Wolvegasterweg en het begin van de oprit naar de brug bij Oudeschoot elkaar ontmoeten. Het klooster had een hospitaalfunctie. De Duitse Orde, de oprichters van het klooster, is een geestelijke ridderorde die militante middelen gebruikte om mensen te bekeren tot het katholieke christendom. Na de reformatie van 1580 hadden ze in Friesland echter wel genoeg van het katholieke geloof. Het klooster werd vervangen met een schans, een fort of vesting, om de oversteekplaats van de Tjonger te beschermen tegen Spanjaarden. Het huidige ziekenhuis in Heerenveen, de Tjongerschans, herinnert ons aan de twee belangrijke functies die de plek ooit had; als hospitaal en als vestiging. Op de plek waar de vesting en het klooster stonden is nu een plaquette te vinden, een monument dat gerealiseerd is met financiële steun van de Duitse Ridderlijke Orde, de gemeente Heerenveen en Plaatselijk Belang Oudeschoot.