Wybren Bruinsma is jager: “Jagers zijn de ogen en oren van het veld”

FRIESLAND - Vanaf midden oktober start het jachtseizoen in Nederland weer. Ondanks dat het eten van wild in de wintermaanden nog steeds populair is, daalt het imago van de jager al jaren. Wybren Bruinsma is zelf jager en vindt het zonde dat men in Nederland soms negatief denkt over de jacht: “Jagen is veel meer dan een dier doodschieten. Als jager beteken je veel voor het beheer van een landschap. Ik ben er trots op dat ik wat voor de natuur kan betekenen.”

In Friesland zijn er 1600 mensen met een jachtakte. Zij zijn allemaal aangesloten bij één van de 27 wildbeheereenheden in onze provincie. Dit zijn gebieden waar gejaagd mag worden. Waarop gejaagd mag worden is in Nederland ook wettelijk vastgelegd, legt Bruinsma uit: “In Nederland zijn er vijf bejaagbare soorten; de houtduif, wilde eend, fazant (zowel de hen en haan), het konijn en de haas. Tijdens een vastgestelde periode mag je hierop jagen. Dan heb je ook nog soorten die landelijk vrijgesteld zijn en die je mag bejagen als zij schade veroorzaken, zoals de Canadese gans of de vos. Voor groot wild, denk aan een wild zwijn of een ree moet je een speciale ontheffing hebben, een soort loodje die bepaalt dat je er eentje mag afschieten.” 

Jaagacte

In Nederland komen er steeds meer regels die bepalen hoe en op wat je mag jagen. Bruinsma jaagt al meer dan dertig jaar: “Ik was al een tijd weidevogelkenner en zocht eieren, dat mocht destijds nog. Ik had dus al een link met het vrije veld en ben een echt natuurmens. Ik wilde me meer verdiepen en besloot ook te gaan jagen. Samen met mijn maten heb ik een jaagakte behaald.” Een jaagakte verkrijgen is geen gemakkelijke klus. Je moet een jachtdiploma halen en aan diverse eisen voldoen, zoals het hebben van een wapenkluis en jachtveld. 

Natuurbeheer

Inmiddels heeft Bruinsma al jaren zijn jaagakte en beheert hij samen met zijn jachtmaten een groot jachtveld van meer dan duizend hectare in Friesland. Hij is een echte polderjager en jaagt voornamelijk op de bejaagbare soorten, maar jaagt ook in opdracht van boeren en provincie, bijvoorbeeld wanneer bepaalde soorten veel schade aanrichten: “Momenteel zijn er veel boeren die last hebben van ganzen. De ganzen eten jong, eiwitrijk gras en beschadigen zo het land. We jagen ook - met een ontheffing -op steenmarters in opdracht van de provincie. Steenmarters vormen namelijk een gevaar voor weidevogels die de provincie graag wil beschermen.” Dit jaar zijn er zeker tweehonderd steenmarters gedood door jagers in Friesland. 

Voor Bruinsma en zijn jachtmaten kent hun jachtveld bijna geen geheimen meer. Hij weet precies welke soorten hij op welke plek kan vinden en hoeveel er ongeveer zitten. Die kennis gebruikt hij tijdens de jacht: “We knallen echt niet zomaar elk dier dood dat we zien. Jagen is een vorm van natuurbeheer. Afhankelijk van de wildstand kiezen we waarop we jagen. Op die manier houden we de natuur in balans.” 

Een oergevoel

Bruinsma is een echte natuurman. Hij geniet ervan om in de natuur te zijn: “Het allermooiste van jagen is de beleving. Samen met je jachtmaten bezig zijn met de natuur. Verwondering voelen, soms zelfs tot emotie. Eigenlijk gun ik dat gevoel iedereen.” Hij is trots dat hij zijn steentje kan bijdragen om de natuur in Friesland gezond te houden, maar jagen is ook een hobby waar hij veel plezier uit haalt: “Het komt dicht bij dat oerinstinct. Jagen is voor mij heel natuurlijk, het zit diep in mij.”

Jacht in Nederland

Het imago van de jacht in Nederland is helaas steeds minder goed. Volgens Bruinsma komt dat deels omdat Nederlanders steeds verder van de natuur af staan: “Kinderen weten vaak niet eens meer hoe een kievit of een echte wilde eend eruit ziet. We kopen vlees uit de supermarkt, maar bijna niemand voelt meer een connectie met de dieren.” 

Bruinsma is bang dat jagen in Nederland in de toekomst helemaal niet meer mag: “Het zou zonde zijn dat de kennis van jagers verloren gaat. Jagers hebben veel kennis over de natuur en zijn de ogen en oren van het veld. Als de jacht verboden wordt, dan gaan mensen nog meer vervreemden van de natuur. Dan zie ik een toekomst voor me waar een geen of nauwelijks natuurbeheer is (met uitzondering van de natuurterreinen). Die kant moeten we niet op.”

Koken met wild

Bruinsma en zijn jachtmaten schieten alleen dieren die gemist kunnen worden in een gebied of die schade veroorzaken. Sommige dieren verwerkt hij tot vleesproducten, die hij zelf graag klaarmaakt (bijvoorbeeld door te roken) of verkoopt aan particulieren. Wild smaakt heel anders dan het vlees wat je in de supermarkt kan kopen: “Dat komt omdat wild een ander leven heeft gehad. Hun dieet is vaak diverser en bestaat uit gras en kruiden. Daarnaast heeft het leven in de natuur effect op het vlees. Het is minder vet en meer gespierd. Wild is vaak puur vlees wat goed doorbloed is. Dit veroorzaakt een typische wildsmaak.” Niet iedereen is gelijk fan van die wildsmaak, vertelt Bruinsma. Daarom wordt de wildsmaak vaak gecombineerd met verschillende kruiden, zoals hazenpeper gemaakt van de haas. Vooral in december, rond de feestdagen is het eten van wild populair: “Mensen zijn dan op zoek naar iets speciaals en dat is wild zeker.”