Friesland doet onderzoek naar contract met Russisch Gazprom

FRIESLAND - De provincie, Wetterskip Fryslân en 17 van de 18 gemeenten hebben een contract bij Gazprom, dat voor meer dan de helft in handen is van de Russische staat. De provincie onderzoekt of het juridisch onder het contract met het aardgasbedrijf uit kan.  

Met de energie van Gazprom kan de provincie bijvoorbeeld de lantarenpalen op de weg aanhouden, en het wordt gebruikt voor het verwarmen van huizen. Dat doen ze via een samenwerking met OVEF. Het gas komt van Gazprom, elektriciteit van het bedrijf DVEP. Dat is stroom dat uit Russische kerncentrales komt. De Russische overheid heeft een meerderheidsaandeel in het bedrijf (50,23%) en verdient dus geld met het bedrijf, waarmee ze onder andere het leger betalen.

Vanwege de Russische inval in Oekraïne willen de Europese Unie en Nederland minder handel met Rusland. Gedeputeerde Sietske Poepjes zegt tegenover de Leeuwarder Courant daarom te kijken of er juridisch ruimte is om uit het contract te komen. De contracten lopen namelijk nog tot 31 december 2023. Ze vraagt zich vooral af of het mogelijk is om zomaar het contract te beëindigen. Het gas dat wordt ingekocht bij Gazprom, wordt onder meer gebruikt om elektriciteit op te wekken. 

“Vaak zit er een clausule bij het contract dat je er onder uit kunt. Er moet dan vaak sprake zijn van een echte oorlogsdreiging; dat is er nu wel. Wij volgen de regering in sancties naar Rusland, en zullen onderzoeken wat onze exacte juridische positie is”, zegt Poepjes.  

Of de provincie, de Friese gemeenten en het Wetterskip echt van de Russische energie gaan afstappen, kan Poepjes nog niet zeggen. Het is in ieder geval belangrijk dat het gas in de toekomst van andere plekken komt. “Dan zit je ook weer met een probleem”, weet Poepjes. “Dat gas moet dan uit Groningen komen, dat is ook niet zo mooi. Er zijn gelukkig nog andere landen waar gas vandaan kan worden gehaald. Noorwegen en Amerika worden steeds actiever op dat gebied.”  

Landelijk is er door onder meer Urgenda een petitie op touw gezet om gemeenten hun contracten met Gazprom op te zeggen. Volgens Urgenda hebben 120 Nederlandse gemeenten contacten met het Russische staatsbedrijf.