Ernesto Lemke gebruikt lego als kunstvorm
CultuurHEMPENS - Als vader van vijf kinderen heeft Ernesto Lemke altijd een goed excuus om met Lego te kunnen spelen. Maar dergelijk verweer heeft Lemke niet meer nodig. De halve finalist van LEGO Masters maakt unieke kunstwerken van Lego en krijgt daar wereldwijd erkenning voor. Brickpainting zoals hij dat noemt. “Die waardering is geweldig, maar het gaat vooral om zelf lol maken.”
2,7 miljoen mensen zien hoe hij samen met collega Marco het tot de halve finale schopt tijdens LEGO Masters 2021. Het zet zijn wereld op zijn kop. “De kijkdichtheid was meer dan dertig procent. Krankzinnig dat één van de drie televisies in Nederland afgestemd stond op het programma waar wij aan deelnamen.” Het geeft hem onverwachts een tweede kans om naam te maken als kunstenaar. Tijdens zijn afstudeerexpositie aan de Kunstacademie wordt hij gescout en rolt hij het galeriecircuit in. Zijn exposities worden goed ontvangen, maar brengen geen brood op de plank. Hij blijft principieel en gaat niet commercieel toegepast werken. Maar na jarenlang trouw werk produceren, raakt hij het plezier kwijt. “Ik had bovendien geld nodig om mijn gezin te kunnen onderhouden. Ik ben bij een bank gaan werken, maar na dik drie jaar bereikte ik mentaal het punt dat ik begon weg te kwijnen. Ik heb mezelf afgevraagd of ik vrede kon hebben met deze manier van leven. Dat kon ik niet.”
Piter Jelles Impulse
Drie dagen na dat besluit stuit hij op de vacature waarbij kunstenaars gezocht worden voor het helpen oprichten van een innovatieve en progressieve vorm van onderwijs. Een gouden match, want zeventien jaar later werkt hij nog steeds als kunstdocent op Piter Jelles Impulse. Docent wiskunde Marco ten Hoff is zijn partner in crime bij LEGO Masters. “We wilden gewoon lol hebben: het was volkomen onverwachts dat we zo ver zouden komen.” Het toeval wil dat tijdens een van de afleveringen kunst centraal staat. Waar de rest elkaar als een soort Bert en Ernie afbeelden, valt de docent op met zijn manier van portretteren. Het 3D-kunstwerk van Vincent van Gogh valt bovendien enorm in de smaak waardoor het balletje gaat rollen. “Het heeft zo veel los gemaakt, ook buiten Nederland en dat moedigde me aan dit verder te onderzoeken.”
Lemke beseft dat er nog nooit eerder portretkunst van Lego op deze manier gemaakt is. “Gek want het is geen rocket science. De wall art die je van Lego kunt kopen zijn software gegenereerd. Op basis van ingelezen foto’s krijg je dan een handleiding, daar heb je geen creatief benul voor nodig. Ik maak mijn werk naar waarneming. Dat gevoel dat je het zelf gedaan hebt, is het leuke aan Lego. Naast dat het ontspannen en verbindend werkt en een goede oog-hand-coördinatie-oefening is. Het is een heel succesvol product.” Als we hem zo horen, is het alsof hij een verkooppraatje maakt voor het Deense concern. En hoewel Lemke met Lego in gesprek is, is er geen sprake van een officiële samenwerking. “Bij Lego hebben ze een strakke beleidsvisie en wat ik doe past daar niet in. Ik vind het een eer dat ik met ze in gesprek ben, maar ik wil onafhankelijk van hen verkennen wat de mogelijkheden zijn.”
Dankbare kunstenaar
Dat doet hij door kunstwerken te maken van Rembrandt tot Ed Sheeran. Die laatste werd niet alleen door de National Portrait Gallery (een toonaangevend museum in Londen) gedeeld op social media, ook de Engelse muzikant deelde de ‘Ed art’ met zijn 17,6 miljoen volgers. Via een lange omweg krijgt Lemke nu de erkenning als kunstenaar, die hij in het begin van zijn carrière mist. “Ik ben dankbaar dat ik dit mag meemaken, juist omdat ik ook de ander kant ervaren heb.”
“Brickpainting voelt in essentie voor mij niet anders dan schilderen: ik zie zelfs veel overeenkomsten. Het is heel gefaseerd denken. Laagjes opbouwen met tussenfases die vaak nergens naar lijken. Maar als je het zelf maar snapt. Dat is vergelijkbaar met schilderen. Want zonder die kennis van vorm en kleurenleer, had ik dit misschien niet zo gedaan. Het is dus niet helemaal op toeval berust.”
Naast die basiskennis is het dus vooral experimenteren. “Vanwege de aard van het materiaal werkt het erg belonend. Het geeft ook inzichten en er dienen zich oplossingen aan die ik met verf anders had gedaan. Zoals bepaalde kleurencombinaties, omdat je met Lego natuurlijk maar een beperkt aantal kleuren hebt. Ik ben heel benieuwd, wat ik daarvan meeneem in het schilderen. Ik vind het enorm interessant en barst van de ideeën alleen heb ik daar nu geen tijd voor. Een luxe probleem”, lacht de Legokunstenaar.
Verrassingselement
Hij ervaart het ook als luxe dat hij kunstwerken in opdracht kan doen en soms een steentjeskunstwerk verkoopt. Die opbrengst gebruikt hij om nieuw materiaal te kopen. Want hoewel hij nooit terugtelt, weet hij te vertellen dat hij per kunstwerk al gauw 3000 steentjes kwijt is. Een zo’n steentje van 1 bij 1 cm kost al snel 5 cent dus een kostbaar grapje is het wel. Des te fijner dat er ook erkenning is. “Toch ben ik vooral trots als ik mijn werk zelf geslaagd vind en er lekker aan gewerkt heb. Zoals met mijn David Bowie-doek. Ik worstelde met een paar stukken, maar heb op een toffe manier een oplossing voor elkaar gekregen. En datzelfde had ik bij George Harrison, toen heb ik het heel anders gebouwd en mezelf enorm verrast door nieuwe technieken te gebruiken.”
Dat verrassingselement zorgt er voor dat mensen anders naar Lego gaan kijken. Lemke: “Het wordt wel eens vergeleken met ministek. Grappig want dat geeft aan dat het werk wat ik doe nieuw is waardoor mensen het niet kunnen duiden. Het is een verkapt compliment, maar ik ben vooral trots dat de conventies van het medium zijn opgerekt.” Dat wordt ook weer duidelijk bij zijn deelname aan Sterren op het Doek waarbij hij presentator Arjen Lubach portretteert die zijn doek aanwijst als mooiste. “Mensen die niks met Lego hebben, maar wel met kunst, bekijken Lego nu met heel andere ogen. Dat vind ik tof.”
