Fries museum presenteert tentoonstelling over borduren in de mode

Na Breien! en Sits, katoen in bloei presenteert het Fries Museum van 13 februari t/m 18 juli 2021 een grote tentoonstelling over borduren in de mode. De revival van het ambacht bij grote modehuizen en hedendaagse ontwerpers wordt in historisch perspectief geplaatst aan de hand van vier eeuwen borduurwerk. In de tentoonstelling Haute Bordure worden kleding en accessoires uit de eigen collectie aangevuld met vele historische en eigentijdse creaties. Van 18^de eeuwse mannenvesten met minutieus geborduurde rozenknoppen tot een avondjurk met rinkelende bellen van Viktor & Rolf, en van met gouddraad versierde schoenen uit 1620 tot de rijk gedecoreerde japon van Koningin Máxima. Voor het eerst ontstaat er een duidelijk beeld van de rol die handgemaakt borduurwerk inneemt in de Nederlandse modegeschiedenis. 

Bezoekers ontdekken de rijkdom die met borduurwerk gepaard gaat, met luxe materialen als gouddraad, zijde en parels, maar ook het vakmanschap en de honderden uren die soms nodig zijn om een kledingstuk te decoreren. Met borduurwerk laat de drager zien bij een groep te horen óf zich juist te onderscheiden. Bovendien speelt fijn, wit borduurwerk een grote rol bij belangrijke levensmomenten als geboorte, doop en huwelijk. Maar bovenal vormt borduurwerk een belangrijk onderdeel van de laatste mode waar vrouwen én mannen al eeuwenlang een statement mee maken.

zien en gezien worden

Borduren in de mode kent een lange traditie, die ooit voorbehouden was aan de kerk en de elite. Het arbeidsintensieve vakmanschap en het gebruik van luxe materialen maakten borduurwerk een kostbaar statussymbool. Door toenemende welvaart konden ook 17^de eeuwse burgers met rijkversierde accessoires pronken. Professionele borduurwerkers bogen zich over complexe stiksels en ontwikkelden een enorme variatie aan steken en technieken. Hun creaties vonden een weg in het Nederlandse modebeeld en gaven man en vrouw, jong en oud een unieke manier om zichzelf te onderscheiden. Dat is tegenwoordig niet anders. Zo is in de tentoonstelling een spectaculaire avondjurk van Claes Iversen te zien, bezaaid met plexiglas, metaal en Swarovski-kristallen, en een catsuit van Jan Taminiau, van top tot teen met pailletten bestikt. Ook op straat en social media is het customizen van outfits populair; een reactie op de veelal eenvormige massaconfectie.

mix van oud en nieuw

Verspreid over zes zalen zijn bijna 150 historische en eigentijdse stukken te zien. De unieke eigen collectie wordt verrijkt met stukken van Rijksmuseum Amsterdam (Amsterdam), Koninklijk Huisarchief en Koninklijke Verzamelingen (Den Haag), Amsterdam Museum (Amsterdam), Centraal Museum (Utrecht), Groninger Museum (Groningen), Kunstmuseum Den Haag (Den Haag), Zeeuws Museum (Middelburg), Zuiderzeemuseum (Enkhuizen), Museum Rotterdam (Rotterdam) en diverse hedendaagse ontwerpers. Het tentoonstellingsontwerp is in handen van Paul Toornend en de grafische vormgeving wordt verzorgd door Michaël Snitker.

zelf aan de slag

Bij de tentoonstelling organiseert het Fries Museum een uitgebreid activiteitenprogramma. Zo kan iedereen, van beginner tot expert, aanschuiven bij de interactieve borduurinstallatie van kunstenaar Floor Nijdeken in de hal van het museum. Er ontstaat een gezamenlijk borduurwerk waaraan iedereen een steekje bij kan dragen. Daarnaast wordt in samenwerking met Crafts Council Nederland een aantal masterclasses borduurkunst georganiseerd, geschikt voor liefhebbers van textiel, mode en ambacht met enige borduurervaring. Meer activiteiten zijn binnenkort te vinden op de website van het museum.

publicatie

Bij Haute Bordure verschijnt de gelijknamige publicatie met bijdragen van Eveline Holsappel en Anne-Marie Segeren, onder eindredactie van Karin Gaillard en uitgegeven door Uitgeverij Waanders & de Kunst. Het boek gaat in op vier eeuwen borduurwerk; makers en dragers, gebruikte materialen en technieken, inspiratiebronnen en symboliek. Detailopnamen tonen het grote vakmanschap dat nodig is voor de uitvoering van de vele minutieuze steken die met het blote oog nauwelijks te zien zijn. Het boek is voor € 24,95 verkrijgbaar bij de museumwinkel. Daar zijn bovendien alle benodigdheden te vinden om thuis met naald en draad aan de slag te gaan. Binnenkort zal de publicatie ook verkocht worden in de webshop van het Fries Museum via friesmuseum.nl/webshop, die aanstaande maandag opent. In de webshop zijn ook andere boeken te koop die bij grote tentoonstellingen verschenen zijn.

De tentoonstelling Haute Bordure wordt mede mogelijk gemaakt door Prins Bernhard Cultuurfonds en Margarethe Petronella Fonds, VSBfonds en Fonds 21. Enkele langdurige bruiklenen zijn afkomstig uit de collecties van de Ottema-Kingma Stichting en het Koninklijk Fries Genootschap. Enkele van de getoonde stukken zijn gerestaureerd met steun van Wassenbergh-Clarijs Fontein Stichting.

Het Fries Museum maakt deel uit van het samenwerkingsnetwerk van Modemuze. De samenwerking tussen partijen richt zich op kennisuitwisseling via modemuze.nl en het ter beschikking stellen van sieraden-, mode-, kostuum- en streekdrachtcollecties in Nederland en België.

Het Fries Museum wordt mede gefinancierd door de Ir. Abe Bonnema Stichting, de Provincie Fryslân, het Samenwerkingsverband Noord-Nederland, EZ/Kompas en de BankGiro Loterij.