De Dag van de Geboorte: “Je moet aanvoelen wat iemand nodig heeft”

LEEUWARDEN - 9 september was het de Dag van de Geboorte. Op deze dag, in het leven geroepen door de organisatie StrongBabies, staan we even stil bij het feit dat er in Nederland heel veel baby’s gezond ter wereld komen, maar dat het niet altijd goed gaat. Hierover spreekt RondOm Heerenveen met verloskundige Carla Loman van Verloskundigenpraktijk Dochter en Zn. uit Leeuwarden. 

In Nederland gaan dus heel veel zwangerschappen en geboortes goed, maar helaas gaat het ook weleens mis. Wanneer een vroege zwangerschap wordt verloren, zo tot de zestien weken, spreekt men van een miskraam. Vroeger konden vrouwen vooral bij de huisarts terecht wanneer dit gebeurde, maar inmiddels is steeds vaker de verloskundige erbij betrokken. Loman: “Een miskraam is altijd ontzettend treurig, hoe vroeg het ook gebeurt. Het heeft bij een grote groep van zwangeren en hun partners een enorme impact en het geeft echt een deuk in het vertrouwen. Dat verlies moet niet onderschat worden.” 

Ze beaamt dat vrouwen zich steeds eerder melden bij de verloskundige: “Rond de tien weken krijgen de meeste vrouwen een termijn echo, om te bepalen hoe lang iemand al zwanger is, maar sommige vrouwen hebben daarvoor al een vitaliteitsecho. Dat betekent dat sommige vrouwen bij de verloskundige zitten als ze zes of zeven weken zwanger zijn.”

Ongeveer één op tien zwangerschappen eindigt in een miskraam. Als verloskundige probeert Loman haar reactie aan te passen op wat de vrouw en haar partner nodig heeft: “De reacties zijn heel verschillend. Ik probeer aan te voelen wat er nodig is en wat ook heel belangrijk is, is dat ik bereikbaar blijf. Ook na de miskraam mag iemand mij bellen als ze toch nog vragen hebben of ergens last van hebben. We zoeken altijd weer contact met iemand, om even te checken hoe het gaat.”
Loman werkt al meer dan dertig jaar als verloskundige. In die tijd is haar rol veranderd en doet ze diverser werk. Een grote verandering is de prenatale screening. Zwangere vrouwen kunnen de gezondheid van hun ongeboren baby door middel van verschillende tests checken. Loman: “Als verloskundige moet je de zwangere en haar partner zo goed mogelijk counselen over alle tests die er zijn. Een test laten doen, zoals de NIPT is namelijk niet een beslissing die je makkelijk kan nemen. Je moet van te voren nadenken over wat je gaat doen als er iets mis blijkt te zijn.” Door de testen komen zwangere vrouwen en hun partners voor moeilijke keuzes te staan: “Je moet een goede afweging maken of je überhaupt die keuze wilt maken.”

Na zestien weken spreekt men niet meer van een miskraam, maar van het overlijden van een kind. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek stierven in 2019 in Nederland 617 baby’s van de 170 duizend levend geboren baby’s. Gelukkig heeft Loman dit in haar verloskundig carrière dit niet veel meegemaakt. “Iets ergers bestaat eigenlijk niet. Je gaat iets moois tegemoet en dan spat die droom zo uit elkaar. Dat is altijd heel, heel droevig.” 

Door het aanbieden van de prenatale screening (nipt en 13 / 20 weken echo), de laagdrempelige bereikbaarheid, de goede samenwerking tussen de zorgprofessionals en het steeds maar kritisch evalueren van de gevolgde protocollen wil je de geboortezorg zo goed mogelijk optimaliseren. Maar toch is de babysterfte niet altijd te voorkomen. Toch is het niet altijd te voorkomen. Voor Loman heeft zoiets altijd impact: “Het kan soms heel wrang zijn. Dan ben je bij een kraambezoek bij heel verdrietige ouders en ga je erna op kraambezoek bij een gezond kindje. Zo’n gebeurtenis blijft altijd bij je.”