Schattige dorpjes, unieke natuur én een bewogen geschiedenis; laat je verrassen door het Drents-Friese Wold

DRENTS-FRIESE WOLD - Voor het echte vakantiegevoel hoef je niet uren in de auto te stappen of aan te sluiten bij de lange rijen op Schiphol. Ook in Friesland kun je prachtige plekjes ontdekken. Een mooi voorbeeld is het Drents-Friese Wold, een natuurgebied op de grens van, hoe kan het ook anders, Friesland en Drenthe. De plek staat bekend om haar natuur, maar wist je dat rondom het Drents-Friese Wold ook nog genoeg anders te beleven is? 

Het Nationaal Park Drents-Friese Wold is één van de grootste natuurgebieden van Nederland. Het strekt zich uit van Appelscha tot Diever en van Hoogersmilde tot Bosschoord en Zorgvlied. In 2000 werd deze plek, met ruim 6000 hectare bos, heide, stuifzand en beekdalgraslanden aangewezen als Nationaal Park. Daarnaast behoort het gebied tot één van de mooiste en belangrijkste natuurgebieden van Europa en is het daarom aangewezen als Natura2000 gebied. 

Bezoekerscentra

Kennis maken met de natuur kan maar op één plek; daadwerkelijk in de natuur. Maar als je er niet voor hebt gestudeerd, kun je maar weinig van de natuur écht begrijpen. Daarom zijn er rondom en in het Drents-Friese Wold een aantal bezoekerscentra. Hier kunnen bezoekers kennis maken met de natuur van het natuurgebied. In Terwisscha vind je het Buitencentrum Drent-Friese Wold, waar omheen je de natuur kan beleven. Er is een grote parkeerplaats, horeca en speelmogelijkheden voor kinderen. Daarnaast starten vanuit dit Buitencentrum meerdere recreatieve routes, zoals een kabouterpad, de Natte-Neuzen Route (een wandelroute waar de hond regelmatig los mag) en een familiepad van ongeveer twee kilometer die je ook met een rolstoel of buggy kan afleggen. Hier starten ook een aantal mooie MTB-routes. In Diever vind je een Toeristisch Informatiepunt waar je veel informatie over de omgeving kan vinden en in Hoogersmilde zul je de Natuurpoort vinden, de optimale plek om je ontdekkingstocht door de natuur van het Drents-Friese Wold te beginnen. 

De Maatschappij van Weldadigheid

De Maatschappij van Weldadigheid, of de Koloniën van Weldadigheid, klinken je vast bekend in de oren. Het was een particuliere organisatie, opgericht in de negentiende eeuw, die als doel had om armoedige gezinnen (uit Nederlandse steden) te helpen om een eigen bestaan op te bouwen als boer. Deze gezinnen kwamen te wonen in verschillende Koloniën, die vooral in Drenthe te vinden waren, in de buurt van het Drents-Friese Wold. Veenhuizen, Frederiksoord, Wilhelminaoord, Willemsoord zijn voorbeelden van koloniën die je in deze buurt vindt. In Overijssel vind je nog Ommerschans en in België zijn twee koloniën, namelijk Wortel en Merksplas. 

In 1818 werd de Maatschappij van Weldadigheid opgericht door generaal Johannes van den Bosch. Hij kocht in Drenthe woeste grond dat arme gezinnen uit Nederlandse steden konden ontginnen. Het Huis Wersterbeek in het huidige Frederiksoord werd het bestuurlijke centrum van de Maatschappij van Weldadigheid en hier ontstond dan ook de eerste ‘proefkolonie’. 52 gezinnen werden uitverkoren om mee te doen aan dit experiment van Van Den Bosch. De meeste van hen woonden hier tot aan hun dood. Benieuwd naar de geschiedenis van de Maatschappij van Weldadigheid, dan is een bezoekje aan Museum De Proefkolonie in Frederiksoord zeker de moeite waard. 

Veenhuizen, ook in de buurt, was ook een Kolonie van Weldadigheid. Het verschil met andere Koloniën was echter dat Veenhuizen een onvrije kolonie was. Onder andere wezen, landlopers en bedelaars uit de steden, maar ook kolonisten die zich in hun eigen Kolonie niet goed gedragen, werden hier verplicht ter werk gesteld. Later werd dit zelfs als straf opgelegd en veranderde de Kolonie in een gevangenis. Een aantal van deze gevangenissen worden nog steeds actief gebruikt door Justitie, maar je vindt hier nu ook Gevangenismuseum Veenhuizen. Jong en oud kan hier van alles leren over misdaad en straf in Nederland. 

De Maatschappij van Weldadigheid bestaat nog steeds maar is inmiddels omgezet tot een stichting. Ze zetten zich onder andere in om cultuur- en bosgronden in de omgeving van de Koloniën, zoals het Drents-Friese Wold, te beheren. In 2021 werden vier Koloniën opgenomen op de UNESCO-Werelderfgoedlijst.

Gezellige dorpjes

Word je wat minder enthousiast van natuur of cultuur? Geen zorgen! Ook voor jou is er genoeg te beleven in de omgeving van het Drents-Friese Wold. In de buurt vindt je een aantal gezellige dorpjes waar je heerlijk op het terras kan zitten om te genieten van het mooie weer. Appelscha is één van die dorpjes; sfeervol, groen en levendig, in Appelscha is altijd wel wat te beleven. Diever is echt zo’n typisch Drents dorpje, met een brink en een oude kerk in het centrum. In Diever vind je ook een hunebed en ongeveer drie kilometer ten noorden van Diever is een onderduikshol. Diever is bekend van de openluchtuitvoeringen van toneelstukken van Shakespeare. In de omgeving zijn ook wat grotere kernen, zoals Oosterwolde, Gorredijk of Wolvega. Stuk voor stuk leuke plekjes om een dag  te zijn, met bruisende centra en unieke winkeltjes. Wil je echt shoppen, dan kun je het beste uitwijken naar Assen, Heerenveen of Drachten. 

Vlechten

Noordwolde, een dorp aan de rand van het Drents-Friese Wold, staat bekend om haar rijke historie op het gebied van vlechtkunst. De rotanindustrie heeft Noordwolde op de kaart gezet. Het is dan ook niet gek dat je het Nationale Vlechtmuseum juist op deze plek tegenkomt. Hier kun je alles leren over het vlechten. Eenmaal per maand wordt het Vlechtcafé georganiseerd. Hier kun je zelf leren hoe je iets kan vlechten. Een unieke ervaring!