Partij voor de Dieren Friesland bezoekt Rundveeopvang Stichting de Leemweg

Bert Hollander en Rien van den Berg richtten in 1996 de Rundveeopvang Stichting de Leemweg op met als doel opvang en verzorging van rundvee tot aan de natuurlijke dood. De pas opgerichtte stichting had Linda en Rieki als eerste bewoonsters, de twee koeien die op de boerderij achterbleven, nadat de ouders van Bert met hun kleine (biologische) melkveebedrijf gestopt waren. Bert wilde de dieren een goede oude dag geven. Dat ging rond en er bleken meer boeren die een of meer koeien op deze manier wilden bedanken voor hun goede diensten. Dus niet naar de slacht, maar een mooie oude dag. 

Later kwamen er runderen bij die aan de slacht of aan een transport wisten te ontsnappen, de media haalden en door mensen 'vrijgekocht' werden. Bert: 'Een koe kopen is geen probleem, als je geld hebt, maar een koe onderhouden en onderdak verschaffen is een ander verhaal.' Op dat moment komt vaak de Rundveeopvang in beeld, die de dieren kan opvangen, als de adoptant een deel van de kosten betaalt. Zo zijn ook de Limousine dames Hermien en Zus sinds twee jaar bij Bert, beide bij een transport ontsnapt en dankzij een crowdfunding actie van de Partij voor de Dieren geadopteerd.

Momenteel heeft Bert 47 dieren onder zijn hoede. Diverse rassen, verschillend in grootte en kleur, geslacht en leeftijd. Er is een lange wachtlijst met dieren die ook een thuis zoeken, maar meer dieren gaat de capaciteit van de stallen en weilanden te boven. Ook de milieuvergunning staat meer dieren niet toe. 

Geld om de dieren te verzorgen - een koe kost gemiddeld 180 euro per maand- komt binnen dankzij donateurs en incidentele schenkingen- en zelfs een erfenis. 'Dankzij die erfenis hebben we de zandbedstal kunnen bouwen,' aldus Bert. 'Daar verblijven de dieren die vanwege hun formaat, lichamelijke problemen of handicaps niet in de ligboxstal kunnen functioneren.'

Grote investeringen blijven een probleem. Als sinds het begin is de oude koeienstal zo lowbudget mogelijk bij de tijd gehouden. Samen met vrijwilligers heeft Bert al veel punten in de stal weten aan te pakken, zoals nieuwe stalinrichting, liggen er koematrassen in de ligboxen en is er een automatische mestschuif met sproei installatie. 'Onze dieren zijn allemaal verschillend van grootte en hoogte. In de industriële veehouderij worden koeien niet oud, zijn allemaal ongeveer even groot en passen dus in de standaard stalinrichting. Maar bij ons worden de dieren ouder en bij tijden veel groter. Daarbij hebben veel van onze dieren ook hoorns, dus dat vraagt aanpassingen. Zodoende zijn bijvoorbeeld de ligbox maten veel groter dan standaard.' 

De oudste koe bij Bert is 21, de jongste -os- is 2jr. In de melkveehouderij wordt een koe gemiddeld vijf a zes jaar. Nog niet eens volgroeid, maar na een paar kafjes loopt de melkproductie terug en dan is het slachthuis het eindstation. 

Het is maar een zeer klein aantal dieren gegeven bij een stichting zoals de Rundveeopvang te belanden. In Nederland leven momenteel ruim 3,8 miljoen koeien (meststiertjes, melkkoeien, vleeskoeien..) met een heel andere levensverwachting.

Wat is de intentie van de Rundveeopvang?

Bert: 'In eerste instantie deze specifieke dieren een onderkomen bieden, maar vooral ook voorlichting geven. We willen laten zien wat voor dieren ze zijn, hoe ze zich gedragen in een stabiele kudde, wat voor hoog ontwikkeld sociaal gedrag ze hebben enzovoort. Dat is de eigenlijke functie van de stichting; bewustwording. Daarnaast zie je nooit meer hoe groot een volwassen koe kan worden. De koeien die men tegenwoordig in het land ziet zijn doorgaans maar drie, vier jaar oud, niet groot, hebben geen hoorns en zijn allemaal hetzelfde. Wij vinden dat een koe die niet meer 'productief' is voor mensen, een onbezorgde oude dag zou moeten hebben in plaats van een enkeltje slacht. Wij laten hier zien hoe dat volgens ons kan.'

Voor de opgevangen koeien en ossen en ook de geit Thea, een koppel kippen, katten en cavia' s moge de Rundveeopvang een Walhalla zijn, voor Bert en zijn ploeg vrijwilligers is het vaak wel knokken. De dagelijkse onkosten zijn redelijk gedekt dankzij de Stichting, maar het dak van de stal- waar de dieren gedurende de koude wintermaanden op zijn aangewezen wanneer ze niet in de wei kunnen staan- bezorgt Bert soms wel slapeloze nachten. 'Een stalbrand is het ergste wat je kan overkomen,' zegt hij. Hij heeft het in het verleden meegemaakt bij een bevriende boer. 'De dieren waren kansloos. Als het dak- dat brandbaar materiaal bevat- begint te smeulen, valt er een soort gloeiende lava uit waartegen alle leven kansloos is. Ik heb verschrikkelijke dingen gezien. Het ergste is dat heel veel boeren denken dat hun vaak zelfs nieuwe dak veilig is, terwijl dat gewoon niet zo is.'

Ook het dak van de stal bij de Rundveeopvang is -zeer- brandgevaarlijk. Bert heeft samen met vrijwilligers al de armaturen vervangen door brandveilige, maar het gevaar is bij lange na nog niet geweken. Bert: 'Het dak vervangen kost veel geld, maar ALS het gaat gebeuren, dan willen we ook meteen de mestput verplaatsen. Dit omdat bij een eventuele brand door de mestgassen gasexplosies voorkomen die een eventuele brand gelijk onbeheersbaar maken.'

De renovatie van het dak en de aanleg van de mestput kosten anderhalve ton, een bedrag dat de stichting zelf niet op kan brengen. 

Kijk op de website voor meer informatie over de rundveeopvang: https://www.koeienrusthuis.nl/ of kijk op Facebook: Rundveeopvang ''Stichting de Leemweg''