Schoonheid die indruk maakt

LANGEZWAAG – Kunstenares Wietske Lycklama à Nijeholt creëert beelden die indruk maken. Ze maakt ze niet graag alleen, maar het liefst samen met anderen. Ze heeft stilte nodig in haar atelier, maar niet 24/7. Ze is ook graag onder de mensen en komt dan tot de mooiste ideeën. “Het is fijn om in samenwerking met andere mensen te werken. Ik heb het gevoel dat de kunst dan dichterbij komt, dat dan meer mensen de schoonheid ervan zien.”

Voorbeelden daarvan zijn de boom van cortenstaal die in samenwerking met dorpsbelang bij de entree van het dorp Langezwaag is gekomen. Een andere werk van haar is de urnenmuur met urnengraven en strooiveldje op de begraafplaats in het dorp. Ook tussen Sneek en Folsgare komt iets tot stand in samenwerking met anderen. Er wordt gewerkt aan een landschapspark dat als leefbare buffer tussen bedrijvig Sneek en het dorp Folsgare de natuur kunstzinnig in stand houdt en de stad op een mooie manier op afstand houdt.

Schoonheid is belangrijk

“Schoonheid is zo belangrijk”, zegt Wietske. Zoals de boom: “Het is zo fijn als je dagelijks langs iets rijdt waar je blij van wordt. Ik ben er ook ontzettend gelukkig mee dat anderen het ook nog altijd mooi vinden. Je mag in de kunst best de mooie kanten van het leven laten zien.”

In het geval van deze boom had ze twee belangrijke elementen voor ogen. Ze wilde er zelf van genieten, maar ook dat anderen dat zouden doen. En dat het een dynamisch beeld zou zijn dat telkens een beetje anders zou zijn, afhankelijk vanaf welk punt je er naar kijkt. Door de uitsnedes in het beeld en de draaiing in de boom is dat uitstekend gelukt.

Het is altijd spannend en afwachten of het wel in de smaak valt bij de omwonenden. Ze heeft tenslotte de Kunstacademie als achtergrond en wil graag als serieuze kunstenaar van niveau worden gezien. Daarnaast wil ze ook zichtbaar zijn in de maatschappij, door zogezegd gewone mensen en de gebruikers van die omgeving. “Er was iemand die zei: ‘Ik heb niks met abstracte klunst, maar deze boom is geweldig’. Dan weet ik dat ik het goed heb gedaan.”

Het is ook weer niet zo dat ze het publiek wil ‘pleasen’. Het gaat meer om de herkenbaarheid van een object, dat het passend is op de plek waar het staat en dat het daarnaast de dagelijkse dingen naar een hoger plan brengt met meerdere lagen erin zonder dat het te hoogdravend en dus te afstandelijk wordt. Het gaat om het gevoel.

“Ik heb het idee dat ik er zelf steeds minder invloed op uitoefen: ik voel mijzelf steeds kleiner worden.” Haar ego zit haar zogezegd steeds minder vaak in de weg. Het gaat meer om de plek, het gevoel en dat te maken wat daar op dat moment nodig is. Door naar de signalen om haar heen te luisteren en die vanuit haar binnenste te vertalen naar beeld, ontstaan passende vormen.

Overigens toont Wietske niet alleen het mooie leven. Ze loopt niet weg voor de vervelende en de rauwe kanten, want die horen er ook bij. “Het leven is niet altijd makkelijk en dat mag ook best worden getoond.” Als zij in haar schilderijen of beelden iets vervelends uitbeeldt, komt er toch altijd automatisch iets van hoop bij in de vorm of kleur van het object.

Uilskuiken

Zoals haar schilderij ‘Try to say’ bijvoorbeeld. Of  het doek ‘Uilskuiken’, met een verwonderd kijkende uil. “Die betekent voor mij dat je het ook best eventjes niet meer hoeft te weten wat je moet en waar je naartoe wilt. Dat gevoel mag er best zijn. Ook dat hoort erbij.”

Schoonheid is ontzettend belangrijk in het dagelijks leven

De hoop en het gevoelsmatig weten dat het goed komt, hebben haar overeind gehouden. “Als je doorzet ondanks dat het moeilijk is, zul je zien dat het uiteindelijk toch goed komt. Dat wil ik graag laten zien. Ook in mijn leven is het niet altijd makkelijk, maar als je doorzet komt het goed.”

Als mens (echtgenote, moeder) en als kunstzinnig ondernemer heeft ze genoeg keuzes moeten maken die niet de makkelijkste waren. Ze heeft daarbij haar gevoel gevolgd en dat in combinatie met doorzettingsvermogen vorm kunnen geven. Ook door juist even niet met kunst bezig te zijn, het los te laten en er dan weer mee te beginnen. Want ze is het gewoon. Ze moet, ze zal, ze heeft iets te vertellen en wil de wereld op haar manier mooier maken. Mooier maken, of inzicht bieden, iets achterlaten wat de moeite waard is.

Het leven is niet altijd mooi en kunst maken is ook niet altijd even prettig. “Het is hard werken, het is omgaan met onzekerheid, het is echt een vak.” Met de eerder genoemde boom van Langezwaag is ze twee maanden bezig geweest. Het project Haren in de Wind van Under de Toer uit 2018 op een grasveld bij de begraafplaats in het dorp was nog complexer. Met de zelfbedachte en gemaakte houten kerk van twaalf meter hoog met een geraamte van balken met zestien portretfoto’s van drie meter hoog rondom de buitenkant van de kerk. Van binnen vijf objecten met paardenhaar, een metershoog Mariabeeld als kerkinterieur en een educatieproject voor de basisschoolkinderen.

Geheim project

En dan de onzekerheid: willen mensen uit Langezwaag wel zo prominent op de foto? Lukt alles op tijd, werkt alles? En doet de constructie, die mensen met een touw en katrol naar de kerktoren, mochten hijsen, het goed? En natuurlijk de vraag: vinden de mensen het leuk, mooi, intrigerend en zien ze het kunstzinnige ervan?

Uit eigen beweging is ze een project gestart voor zuidoost Friesland, met het maken van beelden die het gebied verbinden en de mensen verbinden. Het staat nog in de kinderschoenen en teveel informatie prijsgeven kan het proces verstoren, maar het is iets wat ze zelf opstart en waarbij zij ook de verbinding met anderen zoekt.

Die verbondenheid met de maatschappij is voor Wietske erg prettig. “Hele dagen in mijn eentje in mijn atelier zitten en nooit een mens zien, dat past niet bij mij. Ik heb de verbinding met andere mensen nodig voor input en inspiratie, ik ben toch wel echt een mensenmens.”