Posthuis Theater is trots op de dingen die ze wél hebben kunnen doen tijdens corona

HEERENVEEN - Op 12 maart 2020 moesten de theaters de deuren onmiddellijk sluiten, wegens het coronavirus dat ook Nederland had bereikt. Terwijl de opbouw van de voorstelling klaar was voor die avond, moest ook het Posthuis Theater in Heerenveen in allerijl het publiek berichten, dat het die avond niet kon komen. Sindsdien zijn er vele tientallen voorstellingen verplaatst of zelfs geannuleerd. Nu, meer dan een jaar later, kijken we met Geert Dijkstra, directeur van dit theater, terug op een bewogen jaar. “Samengevat was het natuurlijk een triest jaar, maar ik ben ook trots op wat we wél hebben kunnen doen”, zegt Dijkstra.

Geert Dijkstra herinnert het zich nog maar al te goed, die middag dat zijn theater plotseling dicht moest wegens de nieuwe maatregelen van de overheid: “We waren druk bezig met de voorbereidingen van de show van de Dutch Eagles. Opeens moesten we de deuren sluiten en alle aankomende shows verzetten of annuleren.” In eerste instantie denken de medewerkers van het theater dan nog dat ze over een paar weken wel weer open kunnen. “Dat was een beetje naïef van ons,” geeft Dijkstra toe, “maar bijna elke Nederlander dacht hetzelfde natuurlijk.”

Tijd voor renovatie

Wat dan volgt is een periode van onzekerheid: “We leefden echt van persconferentie naar persconferentie”, vertelt Dijkstra. “Steeds als je hoopvolle berichten kreeg, werd je toch keihard weer onderuit gehaald.” Toch besluit het theater zich niet te laten kisten. Er wordt al snel gekeken naar wat nog wél kan. Dijkstra: “Ik ben trots op wat we als theater wél hebben kunnen doen. Na de zomer hebben we toch een paar voorstellingen gespeeld en in de lockdowns hebben we andere taken opgepakt.”

Geert Dijkstra erkent daarbij ook dat de werknemers van het theater taken hebben opgepakt, die niet per se hun passie hebben. “Op een gegeven moment waren onze technici, die normaal de mooiste lichtplannen maken, aan het werk als timmerman. Aan de ene kant is het fijn dat we niet stil hoefden te zitten, maar ons vak is toch mooie dingen in het theater te laten zien. Dat hebben we allemaal gemist.”

Het Posthuis Theater grijpt de lockdown aan om onder andere de zaal te renoveren. “We zijn sowieso gewend om in een rustige periode, zoals de zomer, te werken aan het onderhoud van het theater,” vertelt Dijkstra. “De renovatie van onze theaterzaal stond al op de planning voor de zomer van 2021. Een renovatie betekent, dat je dan geen voorstellingen kunt draaien. Nu hadden we de mogelijkheid om die renovatie eerder te doen, want er konden toch geen shows worden vertoond.” De rode ‘look and feel’ van de theaterzaal is hetzelfde gebleven na de renovatie, maar zowel de stoelen, de vloeren en de wanden als de verlichting zijn onder handen genomen. Dijkstra: “De zaal was ook echt toe aan een renovatie en nu kunnen we er weer achttien jaar tegenaan.”

Dan komt de herfst, de periode vóór de tweede golf. Onduidelijk is hoeveel bezoekers er binnen de anderhalvemeter samenleving mogen worden toegelaten. In eerste instantie krijgt het Posthuis Theater een van cultureel belang zijnde status van de Veiligheidsregio en mogen er – binnen die anderhalvemeter regel – honderd bezoekers per voorstelling worden toegelaten. Daarna komt de ‘dertig bezoekers regeling’. En iedereen – het theater zelf, de bezoekers én de artiesten – moet zich houden aan een aantal maatregelen. “Dat was maatwerk, voor iedereen”, zegt Dijkstra. “De afspraken die wij met theatermakers hadden gemaakt moesten aan de kant. Dat vraagt veel flexibiliteit, van onze kant én van die van de makers. Wat daarbij hielp, was dat iedereen zo graag weer wilde. Dan moet je echt het bestaande verdienmodel aan de kant gooien en met elkaar uitzoeken wat wél mogelijk is.

Vanwege de coronamaatregelen moesten we mensen veel meer voorbereiden op de show. Ze kregen van tevoren een mail waarin stond wanneer ze wel en niet mochten komen – de gezondheidscheck thuis - en aan welke maatregelen ze zich moesten houden. Dat zorgt al voor een beetje voorpret, omdat je dan al in de stemming van de voorstelling komt.” Op de dag van de voorstelling worden de gasten persoonlijk van de voordeur naar hun stoel begeleid. Die persoonlijke touch wil het theater ook graag in de toekomst behouden, als het aan Dijkstra ligt. “Het lijkt ons mooi om onze gasten voor de voorstelling alvast een mail te sturen om te laten weten hoe leuk we het vinden dat ze langskomen, en ook dát persoonlijke willen we graag doorzetten.” Het is één van de pósitieve ontwikkelingen die deze coronacrisis óók heeft gebracht.

Samenvattend kijkt het theater dan wel terug op een triest jaar, geeft Dijkstra toe, maar hij ziet wel degelijk lichtpuntjes: “De manier waarop iedereen zich heeft ingezet, de flexibiliteit die de cultuursector heeft getoond, zijn daar voorbeelden van. En de band tussen de vijf grootste theaters in Friesland is in de coronacrisis veel sterker geworden. We leren veel van elkaar en zijn een samenwerkingsverband aangegaan.”

Steun van de overheid

Als gemeentelijke instelling kan het Posthuis Theater in het begin van de crisis rekenen op subsidies en regelingen van de gemeente. Het Rijk compenseert de gemeente weer voor cultuur. Dijkstra is blij met de steun: “Het theater speelt een belangrijke rol in de cultuursector. Wij zijn de laatste schakel tussen de makers en het publiek. Het zou ontzettend zonde zijn als theaters door deze crisis ten onder zouden gaan, want dat zou een groot effect hebben op de hele cultuursector.” Hij onderstreept nog eens het belang van de kunst- en cultuursector in Nederland: “Een avondje naar het theater gaat niet alleen om ontspanning. In het theater wordt je geprikkeld om je te verplaatsen in het verhaal van iemand anders. Het kan je motiveren om empathischer in het leven te staan, iedereen in zijn waarde te laten en niet gelijk een oordeel over iemand te hebben. Ik ben van mening dat de samenleving daar nog steeds een stap in heeft te maken.”

Nu, meer dan een jaar na de eerste uitbraak, is er ook ruimte om weer vooruit te kijken. Geert Dijkstra heeft hoop dat er binnenkort meer mogelijk is: “Men begint natuurlijk met de terrassen en het hoger onderwijs. Ik verwacht dat die eind april wel weer los mogen. Wanneer wij als theater dan weer wat mogen? Ik hoop eind mei. We hebben laten zien dat we heel goed voorstellingen kunnen organiseren op anderhalve meter afstand.” Om die ‘herstart’ mee mogelijk te maken, is het Posthuis Theater ook een samenwerking aangegaan met deze krant. Op vrijdag 18 juni organiseert RondOm Vandaag, samen met het Posthuis Theater, een concert met de Friese popzangeres Elske DeWall en de band Vangrail. Dijkstra heeft er zin in: “Ik luister graag naar Vangrail en kom ze regelmatig tegen tijdens de Friese sportzomer en de stem van Elske vind ik oprecht een van de mooiste van Friesland. De samenwerking met RondOm Vandaag vind ik erg prettig. We zijn allebei partijen die willen kijken naar wat wél kan en ik weet zeker dat we iets prachtigs gaan neerzetten.”

Kaarten kopen voor het RondOm Concert, dat kan al. Ga naar https://bit.ly/RVConcert voor de kaarten. Wees er snel bij, want de eerste kaarten gaan al hard!