Het Oog van de Storm 19 maart in drachten

DRACHTEN - ‘Theater is een plek voor vragen, niet voor antwoorden’, zegt de Franse toneelschrijver Florian Zeller. Hij schreef Het Oog van de Storm (vertaald uit het Franse Avant de s’envoler), een voorstelling die een opeenstapeling van vragen is: wat gebeurt er? André en Madeleine zijn al meer dan vijftig jaar gelukkig getrouwd. Hij was ooit succesvol schrijver, zij is als toegewijde, sterke vrouw altijd zijn steun en toeverlaat geweest. Ze kunnen zich niet voorstellen om zonder elkaar te leven, maar de tijd haalt hen echter in. André wordt de laatste tijd vergeetachtig en is verward. Hun twee dochters beginnen zich zorgen te maken.

Johanna ter Steege, ze speelt een van de dochters, kun je best een Zeller-connaisseur noemen. Ze speelde eerder in zijn voorstellingen De Waarheid en, samen met Hans Croiset, die de rol van André speelt, De Vader. Johanna: ‘Zeller laat vaak in het midden wat waar is en wat niet. Er bestaat ook niet één waarheid, of dé waarheid. De toeschouwer mag zelf uitvogelen wat in zijn of haar ogen waar is en wat niet. Hans: ‘Zeller dwingt toeschouwers als het ware in het hoofd van de personages te kruipen en zo vanuit een steeds wisselend perspectief hun leven mee te beleven. Je hebt daardoor steeds het gevoel dat je op het verkeerde been wordt gezet.’

Anne Wil Blankers, die de rol van Madeleine speelt, is nieuw in de wereld van Zeller. Een uitdaging, want zijn stukken zijn, ook als je ze speelt, niet zo één, twee, drie te doorgronden. ‘Zeller is een meester in paniek en onrust zaaien. Hij laat de complexiteit zien van hoe ieder eenzelfde situatie toch heel anders kan ervaren.’ Johanna: ‘De voorstelling heeft wel iets weg van een detective, je bent continu aan het speuren: geloof ik hem of haar?’ Hans: ‘En omdat je steeds vanuit een ander perspectief kijkt word je als toeschouwer ook uitgedaagd. Op het moment dat je denkt: ik weet hoe het zit, realiseer je je vijf minuten later dat je het eigenlijk helemaal niet weet.’

Het Oog van de Storm raakt meerdere thema’s: liefde, vertrouwen, vergeven, maar gaat in de kern over generaties. Hoe kijk je als volwassene terug op je jeugd? Hoe ervaar je het nest waar je uitkomt? Maar ook: hoe zie je je ouders nu ze ouder zijn? En wat doe je als ze niet meer voor zichzelf kunnen zorgen? Hans: ‘Die laatste vraag maakt de voorstelling actueel. Want het is een vraag waar veel mensen, jong én oud mee worstelen. Vroeger werden ouders bij de kinderen in huis genomen, maar dat gebeurt nu niet meer.’ Anne Wil: ‘Wat ook is veranderd is dat veel vrouwen fulltime zijn gaan werken. Die mantelzorg voor ouderen kwam ook vaak op de schouders van vrouwen terecht, maar dat kan nu niet meer. Je ziet dus een verschuiving. Eerst valt de vraag: wat doen we met pa en ma en dan meteen de volgende: wat doen we met het huis? Het is een ontmanteling van een heel gezinslevens dat daar aan ten grondslag ligt. En er is ook wel wanhoop. Je wilt je ouders niet ‘opsluiten’, maar welke andere mogelijkheid is er?’ Johanna: ‘Die familieverbanden zijn interessant. Ook in de voorstelling. Hoe werkt dat als je de eerste of tweede dochter bent? En dat je ouders zoveel van elkaar houden dat je als kind voelt dat je daar niet bij kan. In het stuk hebben die kinderen daar ook last van, van het geluk van die ouders. Dat is eigenlijk heel tegenstrijdig, want hoe fijn is het als je ouders gelukkig zijn? Het is een troost dat de ouders elkaar zo liefhebben dat ze niet zonder elkaar willen zijn, wat er ook gebeurt.’ Anne Wil: ‘Die grote, onvoorwaardelijke liefde tussen André en Madeleine is heel bijzonder.

Het Oog van de Storm combineert meerdere paralellen verhalen, wat uiteindelijk een prachtig stuk over liefde, ouderdom en familie oplevert. Waarin we meeleven met een uiterst ontroerend paar dat weet hoe ze de testen van het leven moeten doorstaan om voor altijd samen te blijven.

Tekst: Saskia Smith

Het Oog van de Storm

Regie: Agaath Witteman Vertaling: Laurens Spoor

Met: Anne Wil Blankers, Hans Croiset, Johanna ter Steege, Marguerite de Brauw, Bo Bojoh en Zouhair Mtazi
Producent: MORE Theater Producties www.moretheater.nl