Who wants to live forever?

FRIESLAND - De levensverwachting voor Friezen is nu, volgens GGD Fryslân, 81,7 jaar oud. Dat is best een mooie leeftijd, zeker als je kijkt naar de levensverwachting in andere landen. Toch zijn er ook gebieden waar mensen gemiddeld nóg veel ouder worden. In de zogenaamde ‘blue zones’ of ‘blauwe zones’ is ouder worden dan 100 jaar eerder regel dan uitzondering. Hoe kan dat? RondOm Vandaag gaat op onderzoek uit. 

Allereerst even over deze ‘blue zones’. Blauwe zones zijn afgebakende gebieden waarvan de bevolking een specifieke levensstijl en leefomgeving deelt en daardoor meetbaar langer leven. Dit idee is allereerst onderzocht door Gianni Pes en Michel Poulain, die zich verbaasden over het feit dat er op Sardinië veel meer honderdjarigen leefden dan in andere gebieden in Italië. Poulain ging daarna samen met onderzoeksjournalist Dan Buettner op zoek naar meer van deze gebieden. 

Blauwe zones in de wereld

In de boeken die Buettner schreef, worden uiteindelijk zeven blauwe zones aangewezen. Om te beginnen met Sardinië in Italië, het eiland waar het allemaal mee begint. Dan heb je de eilanden van Okinawa in Japan, een gemeenschap van zevendedagsadventisten in Loma Linda, Californië, het Nicoya schiereiland van Costa Rica, het Grieke eiland Ikaria, een ander gebied in Italië genaamnd Acciaroli en drie gebieden in Zweden, namelijk Öland, Zuid-Småland en Noord-Oost-Skåne. In sommige literatuur wordt echter maar gesproken van vijf gebieden. Het gebied in Zweden en Acciaroli worden dan buiten beschouwing gelaten.

Het geheim van de Blauwe Zones

Hoe kan het dan dat mensen daar zo oud worden? Dankzij onderzoek en interviews hebben wetenschappers terugkerende factoren gevonden die het leven van de inwoners van Blauwe Zones zoveel gezonder maken. Zo wonen zij in een omgeving die ‘natuurlijk’ bewegen, dus zonder sportschool, stimuleert. Daarnaast hebben veel mensen daar een duidelijk doel voor ogen, iets dat zo’n zeven jaar extra levensverwachting kan opleveren. Ook hebben ze weinig stress en nemen ze dagelijks de tijd voor ontspanning. Qua voeding zie je dat de mensen daar onbewust al een belangrijk voedingsadvies van diëtisten opvolgen, namelijk de 80% regel. Zij verlagen bijna instictief hun calorie-inname met 20%. Daarbij komt dat ze veel plantaardig voedsel eten dat ze zelf verbouwen. Vooral bonen horen bij de dagelijkse voeding van de meeste honderdjarigen. Alcohol is ook een belangrijk onderdeel van hun dieet. Ze drinken regelmatig, maar met mate en vooral tijdens het eten of gezellig samenzijn met vrienden. 

Er speelt in de blauwe zones ook een sociale factor. Veel van de honderdjarigen horen bij een vriendengroep die regelmatig samenkomt. Dit heeft een positieve invloed op de gezondheid. Zij stellen vaak familie en geliefden op de eerste plaats en hebben een goede vriendenkring en voldoende sociale contacten. Lang leven draait dus niet alleen om beweging en voeding, maar ook om ontspanning en samenzijn. 

Een Blauwe Zone in Friesland

Het idee achter de Blauwe Zones wordt steeds meer overgenomen als een oplossing van verschillende maatschappelijke problemen. Denk bijvoorbeeld aan overgewicht, een hoge bloeddruk of een hoog cholesterol. Daarnaast kan het de druk op de ouderenzorg verlichten, omdat ouders langer gezond blijven en zelfstandig kunnen blijven wonen. Hoe die mensen het in de Blauwe Zones doen, dat is zo gek dus nog niet. Daarom zijn er in de wereld aardig wat initiatieven om woongemeenschappen in te richten als een Blauwe Zone. Huisarts Jon Brouwers probeert bijvoorbeeld de inwoners van Bakkeveen te motiveren om gezonder te leven.