Een bijkomstigheid bij de dood: Hoe leg je je erfenis vast?

STELLINGWERVEN - Wanneer een dierbare komt te overlijden, moet er op het gebied van nalatenschap veel geregeld worden. RondOm Vandaag heeft een overzicht gemaakt van de belangrijkste zaken. Hopelijk kan dit helpen om in deze lastige periode wat orde op zaken te krijgen. 

Om de erfenis goed af te handelen, dien je eerst te weten wie de erfgenamen zijn. Deze erfgenamen zullen ook degene zijn die de erfenis zullen moeten regelen. In een testament, dat is een document waarin iemand vastlegt wat er moet gebeuren met zijn of haar nalatenschap, worden erfgenamen toegewezen. Is er geen testament? Dan bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn.  

Testament

Maar hoe kom je erachter of er een testament is? Bij het Centraal Testamentenregister kun je schriftelijk informeren bij welke notaris het testament is gemaakt. Je moet dan wel de overlijdensakte meesturen. Bij de notaris kun je een kopie van het testament opvragen. Als er daadwerkelijk een testament is, dan moet de erfenis zo worden verdeeld als in het testament is aangegeven.  

Erfgenaam aanvaarden?

Als erfgenaam moet je vervolgens beslissen of je de erfenis wilt aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. In Nederland heb je drie weken om een keuze te maken. Wanneer de erfenis door alle erfgenamen wordt aanvaard, betekent dit dat de bezittingen en schulden de verantwoordelijkheid zijn van de erfgenamen. Wordt de erfenis beneficiair aanvaard, dan aanvaard je de erfenis ook met bezittingen en schulden. Toch ben je wel beschermd tegen de schulden. Een schuldeiser kan de schulden namelijk niet op de erfgenamen verhalen als deze hoger zijn dan de totale erfenis.  

Daarnaast kun je er ook voor kiezen om de erfenis te verwerpen. In dat geval zal je niks erven en kan je ook niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele schulden.  

De erfgenamen zijn zelf verantwoordelijk voor de afhandeling van de erfenis. Het is gebruikelijk dat de erfnamen gezamenlijk een naam aanwijzen die zij een volmacht geven om de erfenis af te wikkelen. Dit mag ook een buitenstaander zijn. Bij een testament wordt hoogstwaarschijnlijk een executeur aangewezen. Een executeur regelt de erfenis namens de erfgenamen. Als iemand overlijdt, blokkeert de bank zijn of haar rekening. Je kunt de blokkering opheffen door een verklaring van erfrecht te overleggen. Een gezamenlijke rekening mag niet worden geblokkeerd en kan zonder verklaring van erfrecht in gebruik blijven. Wil je de rekening toch veranderen in een rekening op je eigen naam, dan heb je alsnog een verklaring van erfrecht nodig. 

Verklaring erfrecht

Als er uitkeringsinstanties en (levens)verzekeringsinstanties zijn, moeten die ook weten dat iemand overleden is. Ook zij vragen vaak om een verklaring van erfrecht, voordat ze geld uitkeren. Soms is zo’n verklaring duurder dan het uit te keren bedrag. Vaak nemen uitkeringsinstanties dan genoegen met een overlijdensakte.

De erfgenamen moeten de inboedel verdelen of verkopen. Sommige spullen hebben voor de erfgenamen een emotionele waarde, waardoor het soms lastig wordt om de spullen te verdelen. Om tot een goede verdeling te komen is het belangrijk om goede afspraken te maken waar iedereen achter staat. Omdat inboedelgoederen niet allemaal dezelfde waarde vertegenwoordigen, is het handig om aan alle spullen een waarde toe te kennen. De waarde van de spullen die je krijgt kun je dan in mindering krijgen op je erfdeel.