Vijf tips om de hoogbegaafde student te herkennen

FRIESLAND - Naar schatting is 10% van alle studenten op het hbo hoogbegaafd. En nee, dat betekent niet dat het allemaal wizzkids zijn. Zich ‘anders’ voelen dan medestudenten kan ook al een kenmerk zijn. Deze studenten hebben vaak unieke behoeften en uitdagingen die een specifieke aanpak vereisen. Tijdens de Week van de Hoogbegaafdheid deelt Marjorein van Houten-Geut (hoogbegaafdheidsexpert NHL Stenden) vijf tips om deze studenten te herkennen en hun potentieel volledig te benutten. 

1. (Wees) bewust van hoogbegaafdheid

Een student met kenmerken van hoogbegaafdheid heeft meestal een IQ rond of boven de 130. Maar hoogbegaafden zijn niet alleen cognitief sterk. Ze zijn vaker creatief, hebben behoefte aan autonomie en kenmerken zich bijvoorbeeld door hun sensitiviteit. In het hbo zijn ongeveer 10 tot 15% van de studenten hoogbegaafd. Grote kans dat jij ook meerdere hoogbegaafde studenten in de klas hebt. Een klein deel van deze studenten is bewust hoogbegaafd (zij weten van zichzelf dat ze hoogbegaafd zijn), waarvan sommigen problemen ervaren met studeren. Maar het overgrote deel is onbewust hoogbegaafd (zij weten niet van zichzelf dat ze hoogbegaafd zijn). Wie dit precies zijn, is vaak onbekend volgens Marjorein. “Wel weten en ervaren we dat de aanname ‘een hoogbegaafde is slim en heeft dus geen hulp nodig’ niet kloppend is. Juist omdat de hoogbegaafde student vaak anders denkt, voelt en de wereld ervaart. Erkenning kan dan vaak de eerste stap zijn.”

2. Vergroot je kennis

“We merken dat hoogbegaafde studenten kunnen worstelen met hun studie of zelfs vroegtijdig stoppen. Het is in sommige gevallen zelfs moeilijk voor hen om zichzelf als hoogbegaafd te identificeren,” zegt Marjorein. Ook kampen deze studenten vaker met een andere manier van informatieverwerking, perfectionisme, faalangst, hoge gevoeligheid, eenzaamheid en somberheid wegens gemiste aansluiting met anderen. Het is belangrijk dat docenten zich bewust zijn van de diversiteit aan kenmerken die hoogbegaafdheid met zich meebrengt. “Bij NHL Stenden organiseren we lunchlezingen en workshops om deze studenten te herkennen en goed te begeleiden. We delen inzichten over het signaleren van hoogbegaafden, hun uitdagingen en hoe ze optimaal kunnen functioneren.” Het vergroten van bewustzijn en kennis is essentieel voor het effectief begeleiden van deze groep.

3. Creëer een veilige leeromgeving

Vaak hebben hoogbegaafde studenten extra ondersteuning nodig. Een veilige leeromgeving, waarin ze zich begrepen en gewaardeerd voelen, bevordert hun emotionele welzijn en cognitieve ontwikkeling. Dit kan door peer-groepen voor hoogbegaafde studenten op te zetten, studenten te informeren, mentorschap programma’s voor docenten aan te bieden en ruimte te geven voor individuele begeleiding. Marjorein: “Bij NHL Stenden bieden we zogeheten Meet & Greets aan, waar hoogbegaafde studenten elkaar kunnen ontmoeten. Het is een laagdrempelige manier om ervaringen en tips te delen.”

4. Daag ze uit

“Hoogbegaafde studenten hebben behoefte aan diepgang en complexiteit in hun studie. Daag je ze uit? Dan bloeien ze op,” volgens Marjorein. “Vaak hebben ze een unieke leerbenadering en denken buiten de traditionele kaders. Door alternatieve evaluatiemethoden, zoals projecten in plaats van standaardexamens, kunnen ze hun vaardigheden op verschillende manieren tonen. Dit bevordert niet alleen hun creativiteit maar versterkt ook hun begrip en toepassing van complexe concepten. Het stimuleert hun intellectuele nieuwsgierigheid en creëert een inspirerende leeromgeving.”

5. Ontdek, leer en deel

“Helaas is er nog te weinig informatie en onderzoek over hoogbegaafdheid bij studenten. Daarom streven we er als hogeschool naar om hierin een leidende rol te vervullen. Zo lanceerden we onlangs een libguide met uitgebreide informatie over hoogbegaafdheid, waaronder boeken, podcasts, blogs en websites.” Ook ontwikkelde Marjorein een gids die een inkijk geeft in de wereld van hoogbegaafdheid in het hbo, met verhalen van gelijkgestemde studenten en collega’s.

Het begint volgens Marjorein dus allemaal bij de bewustwording. “Door hoogbegaafde studenten beter te herkennen en ondersteunen, en bewust te zijn van hun onderwijsbehoeften, kunnen we een omgeving creëren waarin deze groep niet alleen uitblinkt, maar ook met plezier kan studeren. Het is tijd om de diversiteit van begaafdheid te omarmen en ervoor te zorgen dat alle studenten de kans krijgen om hun unieke talenten te ontwikkelen.”

Over Marjorein van Houten-Geut

Marjorein van Houten-Geut is Hoogbegaafdheidsexpert bij NHL Stenden en focust zich onder andere op het begeleiden van hoogbegaafde studenten. Wil je meer weten over hoogbegaafdheid? Neem dan contact op met de hoogbegaafdheidsspecialisten van NHL Stenden via hoogbegaafdheid@nhlstenden.com.