Samen Bereiken; een uniek zorgconcept

LEEUWARDEN - Zorg waarin het aanbod wordt bepaald door de vraag van de cliënt en niet door de zorgaanbieder of de financiering, het is een zeldzaamheid in Nederland. Bij Samen Bereiken doen ze het toch, zowel bij hun dagbesteding in Leeuwarden, hun woonlocatie in Berlikum en bij de persoonlijke coaching staat de cliënt (mensen met psychiatrische stoornissen en/of verslavingsproblematiek) centraal. Sinds kort hebben ze een nieuwe dagbestedingslocatie aan de Wijnhornsterstraat. RondOm Leeuwarden ging op bezoek. 

Op de plek waar de Wijnhornsterstraat en de Van Loonstraat elkaar ontmoeten en verscholen achter een paar imposante platanen, staat de nieuwe locatie voor de dagbesteding van Samen Bereiken. Wij worden ontvangen door de opgewekte Xavière Kolk, de karrentrekker en initiatiefnemer van het zorgbedrijf, die ons via een smal steegje en door een automatische schuifdeur naar binnen leidt. Binnen is het nog rustig, iedereen doet zijn eigen ding. Sjouke bestudeert de kachel, die wel een likje verf kan gebruiken, en begeleider Titia is thee aan het zetten in de keuken. Herman en Eric zijn elders in het gebouw bezig met hun eigen passie, maar komen op verzoek van Xavière ook bij het interview zitten. Dat is op zich al bijzonder, want bij de meeste interviews worden cliënten of deelnemers nooit betrokken. Die vinden plaats aan de telefoon of op een kantoor. Dat het interview plaatsvindt op locatie, waar iedereen mag aanschuiven, is tekenend voor de visie van Samen Bereiken. 

Aanbod wordt samen bepaald

De dagbesteding van Samen Bereiken heeft een ruim aanbod aan activiteiten, waaronder muziektherapie, beeldende therapie, houtbewerking, techniek, sloepvaren, dierverzorging, samen eten en koken, knutselen en spelletjes doen, maar dit aanbod staat niet vast. “De vraag van de cliënt staat bij ons voorop. De financiering bepaalt ons aanbod niet. Dat bepalen we met z’n allen. We kijken naar wat iemand nodig heeft, waar hun passie ligt en wat diegene wil doen en bereiken. Vanuit die gedachte maken we samen een plan.” Ze geeft een concreet voorbeeld: “Als er bijvoorbeeld iemand is die graag gitaar speelt, dan zorgen we dat er een gitaar komt en dat er iemand is die muzikale therapie kan verzorgen.”

Inmiddels is iedereen aangeschoven. Erik, de talentvolle, maar bescheiden kunstenaar, zit op de hoek van de tafel, een paar van zijn graffiti ontwerpen liggen voor hem op de tafel. Aan de andere kant zitten Herman en Sjouke. Herman is de benjamin van het stel. Hij is gek op muziek en zijn begeleider van Samen Bereiken probeert daarom een trompet voor hem te regelen. Naast Herman zit Sjouke, een handige Harry met oog voor detail. Dat de nieuwe locatie er zo netjes uitziet, komt mede door zijn getrainde vakmansogen en zijn aanpakkers-mentaliteit.

Actieve leden van de community

Erik, Sjouke en Herman zijn drie cliënten van de dagbesteding van Samen Bereiken, al vinden ze die term niet passend als we vragen hoe we hen kunnen noemen in het artikel. Xavière: “Cliënten vind ik een rotterm, want het klinkt klinisch en deelnemers vind ik helemaal gek. Ik zei vroeger altijd klanten, dat vond ik mooi, want de klant is altijd koning. Alleen bracht die term ook verwarring met zich mee. Nu zeg ik vaak: de mensen met wie we samenwerken, dat past het best.” Herman oppert de term ‘actieve leden van de community’. “We zijn hier met allemaal mensen die actief bezig zijn zichzelf te veranderen.” Xavière knikt instemmend: “Dat vind ik ook een goede benaming!”

Volgens Xavière kan niet iedereen goed functioneren in het huidige zorgsysteem. “Hulp- en zorgorganisaties werken vanuit budgetten en de grenzen die daaraan zitten.” Ze beschrijft als voorbeeld het proces voor mensen die gaan wonen in een Housing First woning. “Dan moet er van alles gebeuren; gesprekken met de GGZ, met verslavingszorg, er moet een casemanager komen die kijkt naar inkomen en schulden. In het huidige zorgstelsel wordt eerst gewacht tot er een vraag gesteld wordt terwijl de situatie waarin iemand binnenkomt de vraag al aangeeft. Als er dan ingezet wordt op hulp dan werken organisaties niet altijd even goed samen om een probleem van meerdere kanten op te lossen. Wij willen dat er vanaf dag één gekeken wordt naar de mogelijkheden; kan iemand bijvoorbeeld weer studeren, aan het werk of kan iemand naar de dagbesteding? Daar moet ook direct op worden gereageerd. Dan is er het netwerk, die ontzettend belangrijk is, maar waar vaak de contacten van hersteld moeten worden. Er moet van alles geregeld worden en nu wordt die hulp vaak los van elkaar en te laat opgestart.”

Samen Bereiken wil zich inzetten om deze budgettaire grenzen te overschrijden. Ze starten bijvoorbeeld vaak al met maatwerk-dagbesteding omdat ze iemand niet te lang willen laten wachten op een indicatie. “We zijn vakidioten die werken vanuit de gedachte dat iemand eerder groeit of uit alle narigheid ontsnapt als je meteen begint met de opbouw.”

De cliënten van Samen Bereiken hebben psychiatrische problemen en/of worstelen met verslaving. Daarnaast hebben ze het zorgsysteem al ‘uitgespeeld’, de hulp die in Nederland wordt aangeboden bleek voor deze mensen niet toereikend. Xavière, die in haar eigen verleden ook te maken kreeg met serieel dakloosheid en verslaving, weet hoe het is om vast te lopen. “Ik leerde van buiten naar binnen te kijken. Hoe ziet de maatschappij eruit, als je zelf niet kan meedoen?

Samenwerking staat centraal

Samen Bereiken is geen kritiek op het huidige zorgsysteem, benadrukt Xavière, maar een toevoeging voor een groep mensen die nu nergens terecht kunnen. “Samenwerking staat centraal, mensen mogen hier de regie behouden.” Dat gebeurt bijvoorbeeld ook in het woonzorgcomplex in Berlikum. Daar woont een mooie en hechte gemeenschap, die helaas ook te maken krijgt met een negatief imago. Dat is jammer, want Samen Bereiken is een professionele organisatie die werkt vanuit de gedachte dat je mensen echt kan helpen door hen een dak boven het hoofd te bieden. “Uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde; een leven dat vervulling geeft. Maar dat leven ziet er voor iedereen anders uit.” 

Alle mensen aan de tafel van de dagbestedingslocatie aan de Wijnhorsterstraat hebben eerder zorg gekregen. Daar kregen ze niet de hulp die ze nodig hadden. Samen Bereiken is voor hen die laatste kans, een uniek zorgconcept die zich niet laat begrenzen door budgetten, indicaties of een vast aanbod. Hier denken ze niet in problemen, maar zien ze de mensen. En als je Sjouke, Herman en Erik mag geloven, werkt dat.

Meer informatie

Voor meer info: www.samenbereiken.nl.