Minderjarigen blijven kwetsbaar voor uitbuiting, meldt Fier

FRIESLAND - Het signaleren en beschermen van minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting blijft belangrijk want het misbruik gaat onverminderd door tijdens de ‘coronapandemie’, zo meldt opvangorganisatie Fier. De mogelijkheid om te chatten met Fier is een belangrijk hulp- en opsporingsmiddel. 

Fier meldt dat er in 2020 kwamen in totaal 283 unieke bezoekers over mensenhandel op het online hulplatform Chat Met Fier, waarvan 250 aangaven zelf slachtoffer van uitbuiting te zijn. Corona lijkt daarbij niet te hebben gezorgd voor een daling in het aantal personen dat seksueel wordt uitgebuit en op de chat komt. In 65 procent was er sprake van first disclosure, waarbij slachtoffers voor het eerst vertellen over hun uitbuitingssituatie.

Dit betekent dat zij nog bij geen enkele andere instantie bekend zijn. Ook dit jaar zijn het weer vooral jonge slachtoffers, bijna 60 procent is minderjarig en 20 procent is 15 jaar of jonger. Veruit de meeste slachtoffers worden ten tijde van het chatcontact uitgebuit en opmerkelijk is dat 1 op de 7 chatters hun (stief)ouders als pleger noemen. 

Aanpak mensenhandel komt in het regeerakkoord

Het zicht op de jaarlijks 1.300 minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting was al voor de pandemie nagenoeg verdwenen. Slechts 2 tot 4% was in beeld. De overheidsinspanningen zullen de komende jaren natuurlijk in het teken staan van herstel. De uitdaging daarbij is dat dit niet ten koste gaat van de aanpak van mensenhandel, zoals het geval was bij de vorige economische crisis. 

De geboekte vooruitgang van de afgelopen jaren is namelijk kwetsbaar en niet onomkeerbaar. Om die reden heeft het CKM de zogenaamde 1300-deal gelanceerd waarbij inmiddels een politieke meerderheid zich heeft gecommitteerd aan een versterking van de aanpak mensenhandel.

CKM-woordvoerder Shamir Ceuleers: ‘Dit rapport toont aan dat seksuele uitbuiting van soms hele jonge kinderen ook tijdens de pandemie is doorgegaan. Het is duidelijk dat mensenhandelaren zich hierdoor niet hebben laten weerhouden. Dit geldt ook voor de klanten van minderjarige slachtoffers die niet zijn gestopt met het misbruiken van minderjarigen. Het is dan ook cruciaal dat deze urgentie zich vertaalt in een ambitieuze passage in het regeerakkoord.’

Uitbuiting door ouder(s) 

Een van de schrijnende uitkomsten van het onderzoek is dat ook ouders direct betrokken kunnen zijn bij de uitbuiting van hun eigen kind. In één op de zeven gevallen was dit het geval, een stijging vergeleken met vorig jaar. De duur van de uitbuitingssituatie van deze slachtoffers is in meer dan de helft van de gevallen langer dan twee jaar. 

Ook zijn er in enkele gevallen broertjes of zusjes die worden uitgebuit. Zaken waarin ouders zijn betrokken als plegers zijn zo mogelijk nog moeilijker te detecteren dan zaken met andere plegers, zoals ook bijvoorbeeld naar voren komt in de Zeeuwse Zedenzaak, waar een moeder en vader hun dochter jarenlang seksueel hebben kunnen uitbuiten.

CKM-woordvoerder Shamir Ceuleers:’ Dit rapport signaleert een blinde vlek in de aanpak van mensenhandel. Seksuele uitbuiting bij minderjarigen is al schrijnend genoeg, maar dat ook ouders hier soms bij betrokken zijn is zeer zorgelijk. Dat de uitbuiting ook in eigen huis kan plaatsvinden maakt signalering extra lastig.”

“Wij roepen de staatssecretaris daarom op om te verkennen in hoeverre de zorg en de opsporing bekend zijn met dit soort zaken en of aanvullende maatregelen nodig zijn. Extra aandacht zou daarmee de onzichtbaarheid van deze slachtoffers kunnen verminderen.’

Creëer een veilige online omgeving

Uit het rapport van CKM blijkt dat het gebruik van technologie en sociale media in toenemende mate een rol speelt bij het ronselen van nieuwe slachtoffers door mensenhandelaren. Zo geeft de helft van de slachtoffers waarover dit bekend is aan dat zij hun uitbuiter via sociale media hebben leren kennen. 

Een kwart van de slachtoffers zegt bovendien dat zij worden gedwongen doordat de mensenhandelaar dreigt naaktbeelden van hen te verspreiden. CKM-woordvoerder Shamir Ceuleers: “We zien al langer dat technologie en sociale media een steeds grotere rol spelen binnen het mensenhandelproces.”

“Tegelijkertijd staat de zorg en de opsporing op dit vlak in de kinderschoenen terwijl sociale mediaplatforms te weinig verantwoordelijkheid nemen om uitbuiting tegen te gaan. Hoog tijd voor de staatssecretaris om deze bedrijven proactief bij de aanpak van mensenhandel te betrekken.”

Over Chat met Fier 

Chat met Fier is een instrument binnen de Digitale Veste van het CKM en Fier. De Digitale Veste is een innovatief concept, waarmee het CKM en Fier willen bijdragen aan betere digitale hulpverlening en bescherming van slachtoffers van seksueel geweld en seksuele uitbuiting in Nederland. Het CKM en Fier werken samen met tech-bedrijven om door middel van innovatie tot effectieve oplossingen te komen.