Jan van der Meulen, 85 en still going strong

Kleurrijke beelden en schilderijen met passie, inhoud en veel gevoel

Nog elke dag creëert de bijna 85-jarige Jan van der Meulen uit Burgum kunst. Kunst over het leven, kunst om van te leven, levenskunst over positieve onderwerpen en negatieve: net zoals het leven zelf. Hij moet het creëren, het is een drive. “Ik heb bijna geen tijd om mijn tuin te onderhouden want ik moet van mezelf kunst creëren”, zegt de schilder, beeldend kunstenaar en fotograaf.

De passie is niet te stuiten, het moet eruit, het moet worden gemaakt. “Het is mijn aard, het is wie ik ben.” Dat zijn werken vroeger veel verkocht werden en tegenwoordig minder, maakt niet uit. “Ik moet het maken, het is een innerlijke drang.” Mensen kopen tegenwoordig liever goedkope leuke afbeeldingen die ze bij winkelketens kunnen krijgen, ‘leuk’ heeft met kunst niks te maken vindt Jan.

“Echte kunst moet je raken, moet schuren, moet iets met je doen. Dat maakt dat een kunstenaar iets anders is dan iemand die mooi kan tekenen. Kunstenaar zijn kun je niet leren, dat ben je of ben je niet. Er zit een creativiteit in die niet te duiden is.”

Jan is blij dat verschillende galerieën zijn werken nog tonen in deze voor kunstenaars moeilijke tijden. Omdat deze galerieën en musea bij zijn 80-ste verjaardag al uitpakten met exposities van zijn werk verwacht hij straks rond de 30-ste juli of later dit jaar vanwege corona ook weer exposities vanwege zijn 85-ste levensjaar.

Het Drents Museum, Kunstplaza John Schurer in Assen, Stichting Nobilis in Fochteloo en Galerie Peter Bax in Sneek zijn de locaties die volop werken van hem hebben en die met regelmaat graag exposeren, verkopen of verhuren. Zijn Cobra-achtige kunst, kleurrijk en op grote formaten, spreekt nog altijd aan.

Die grote formaten maakt hij dankzij een zelfbedachte manier van lithografieën maken. Voorheen kon dat alleen op stenen van 15 tot 20 centimeter dik die door een drukpers moesten. Jan bedacht roestvrijstalen platen ook wel in plaats van stenen konden worden gebruikt. Grote formaten daarvan kun je makkelijker tillen dan die van steen én je hebt geen drukpers mee nodig, maar een plankje die je met je eigen handen kunt bedienen.

Hij heeft er zelfs het Guinnes Book of Records mee gehaald met de grootste lithografie ooit, van 91 bij 191 centimeter. Hij geeft nog steeds les – maandelijks aan een klein groepje geïnteresseerden – en gaf voorheen dertig jaar elke week workshops in Drenthe waar hij met zijn vrouw woonde en werkte. Zijn vrouw is drie jaar geleden overleden. Hij mist haar, uiteraard. “Wij zijn 57 jaar bij elkaar geweest. Gelukkig heb ik mijn creativiteit nog.”

Jan is creatief tot in zijn fijnste vezels. Maakt zijn eigen mooie tuinmeubels, vogelhuis in een perenboom, metselt een mooi muurtje voor een bloemenperk, maakt alles zelf. Maakt graag iets van iets waar een ander van denkt dat het niets meer waard is. 

“Je wilt niet weten wat ze bij sommige winkels aan planten en bloemen weggooien die niet meer verkocht kunnen worden. Die geef ik hier een tweede leven.” Zo ook ander afvalhout, afvalmetaal. Hij heeft laatst voor Vakwurk in Burgum een vliegtuig gemaakt van afvalmateriaal.

Hem een afvalkunstenaar noemen doet hem tekort. Hij uit zijn gevoel over de mens, over de wereld, tweedimensionaal en driedimensionaal, telkens verrassend, nooit hetzelfde, altijd intrigerend. Hij weet zelf nooit vooraf wat hij gaat maken. “Zoiets ontstaat zodra ik het denken loslaat. Dat ontstaat terwijl ik aan het werk ben, het ontstaat gewoon. Het is zelfs zo dat ik mezelf regelmatig verras. Jezelf verrassen, dat is het mooiste wat er is.”

Fryslân telt vele goede kunstenaars, weet Jan. Hij vindt het nog steeds jammer dat de elf fonteinen in de elf steden niet door Friezen zijn gemaakt. “Met die miljoenen voor buitenlandse kunstenaars hadden ze beter mensen in achterstandswijken in bijvoorbeeld Leeuwarden kunnen helpen met onderwijs en het opknappen van hun wijk. Dan was het geld veel beter besteed geweest.”