De zoektocht naar de markante oude man met hond, deel 2

Het is alweer zo’n 12 jaar dat ik in deze aantrekkelijke regio kwam wonen. Vanaf het begin fitness ik twee keer per week in de sportschool Avanty in Steenwijk. Ook hier vertelde ik aan zoveel mogelijk mensen het verhaal van Jean Le Noble, maar met weinig succes. 

Op een gegeven moment kreeg ik toch van verschillende kanten de informatie dat er ergens aan de Oostervierdeparten in een schooltje een kunstenaar zou zitten. Een paar dagen later ga ik op zoek en rijd de Oostervierdeparten op, een grensweg tussen de provincies. Hij blijkt erg lang te zijn, er lijkt geen eind aan te komen. Net als ik er de brui aan wil geven, passeer ik een auto met twee mensen, die van rechts uit een onverhard weggetje komen. Ik stop en laat mijn raam zakken en vraag of ze hier bekend zijn. Eenstemmig roepen ze: helemaal niet! Jammer, zeg ik, want hier moet ergens een kunstenaar in een schooltje wonen. Maar dat weten we wel zeggen ze, aan het onverharde weggetje waar wij uitkwamen ligt dat schooltje aan de rechterkant, het klopte. De markante man op mijn foto was gelokaliseerd. Jean Le Noble bleek er een paar dagen per week open atelier te houden en ook vandaag was de deur open. Ik ontmoette opnieuw de man en zijn hond, mission complete!

Bij binnenkomst herkende hij me direct en raakten we in gesprek over mijn zoektocht. Daarna vertelde ik hem dat ik het plan heb opgevat een en ander met betrekking tot onze ontmoeting op papier te zetten, dat maakte hem nieuwsgierig. Ik keek rond in zijn ruime atelier en bewonderde zijn werk, kreeg van hem verschillende publicaties en een mooie brochure met een overzicht van zijn werk. Als het me lukt iets op papier te krijgen, zou ik als hij daar mee instemt er wel iets mee willen doen. Daar beloofde ik later op terug te zullen komen.

Jean vertelde dat hij op 27 augustus 1940 in Haarlem is geboren en een jeugd had gekend van internaten en pleeggezinnen. Hij groeide op onder voogdij in een tijd dat men kinderarbeid vormend vond en nog niet verboden was. Dat kreeg de opgroeiende Jean dus voor zijn kiezen. Als hij 21 jaar is en eindelijk vrij om zijn eigen keuzes te maken, kiest hij voor de kunst, zijn primaire interesse. Leven van de kunst lukt nog niet en hij moet het aanvullen met verschillende banen.

Je kunt Jean Le Noble geen geluksvogel noemen. Tijdens zijn jeugd, maar ook in zijn verdere leven, krijgt hij heel wat te verduren. Zo wordt kort na het huwelijk bij zijn jonge vrouw de ziekte MS gediagnostiseerd, waaraan ze al op 26-jarige leeftijd overlijdt. Zijn latere vriendin komt om bij een ernstig auto-ongeluk en alsof dat nog niet genoeg is wordt zijn nieuwe liefde door een hersenbloeding getroffen. De constante in zijn leven is de kunst en volgens Jean ook zijn redding. In het begin werkt hij traditioneel, maar dat begint rond zijn 25ste te veranderen en hij ontwikkelt dan stap voor stap een eigen vorm.

Jean is autodidact maar kreeg privélessen van de gerenommeerde Haarlemse kunstenaars Boot, Verwey en Damave. Zijn artistieke oeuvre ging steeds meer richting constructieve kunst, net als in het latere werk van Mondriaan. Er ligt geen enkel beeld uit de zichtbare werkelijkheid aan ten grondslag. Zijn schilderijen en objecten bouwt hij uit elementaire geometrische vormen op zoals rechthoek, vierkant en driehoek. Hij combineert zwart met de primaire kleuren rood, geel en blauw en wordt gezien als een directie erfgenaam van de kunstbeweging ‘De Stijl’. Jean Le Noble is niet iemand die zijn kunst zal verklaren. Hij vindt dat je kunst moet ervaren. Het is voor iedere een andere en zeer persoonlijke ervaring waar de kunstenaar niet tussen wil staan.

Mijn ontmoeting met de man zittend op een boomstronk die me aan een oud verhaal herinnerde was de aanleiding. Ook de foto van die ochtend van deze man. Een man die kunst maakt ontdaan van alle franje, markant en robuust, sierlijk en integer. Ik hoop dat deze kunstenaar ook zelf nog wat meer van de opbrengst van zijn kunst zal kunnen genieten en het niet de handelaren zullen zijn die er na zijn dood met de buit vandoor zullen gaan. Het zou niet de eerste keer zijn!