De gevolgen van de lockdown op relaties: een minibabyboom of drukte bij de rechtbank?

Praktijk Christelijke Coaching en Verloskundigepraktijk Swanneblom spreken verwachtingen uit

SNEEK - Vanaf 1 juli mogen er weer veel meer dingen, maar de tijd van de quarantaine staat nog vers in ons geheugen gegrift. Voor veel koppels was het erop of eronder, want 24/7 naast elkaar leven, dat is niet makkelijk. Toch zullen ook veel koppels hebben genoten van de tijd met elkaar. Wat zou die quarantaine ons hebben gebracht? Meer scheidingen of juist meer baby’s?

De cijfers

Om later te kunnen zien wat er verandert is in dit jaar, moet je ook weten wat de trend was de afgelopen jaren.

Veel mensen weten wellicht wel dat het aantal scheidingen per jaar de afgelopen zeventig jaar enorm is gestegen. Volgens het Centraal Bureau van Statistiek werden in 1950 nog 6 462 huwelijken ontbonden door echtscheiding. In de jaren ‘70 steeg dit aantal explosief, van iets meer dan tienduizend scheidingen in 1970 tot meer dan twintigduizend in 1975. Dit kunnen we verklaren omdat het in 1971 makkelijker werd om te scheiden. Daarvoor kon je maar op vier gronden scheiden, namelijk vreemdgaan, curatele op grond van verkwisting, veroordeling tot gevangenisstraf van vier jaar of meer wegens een gepleegd misdrijf en behandeling. Hierna werd de wet veranderd en werd de enige grond om te scheiden ‘duurzame ontwrichting’. als beide partijen daarmee instemmen. Na die explosieve groei in de jaren ‘80 en ‘90 stabiliseerde het aantal echtscheidingen enigszins en ligt die nu elk jaar ongeveer tussen de 30.000 en 35.000. Het gemiddelde echtscheidingen van de afgelopen vijf jaar (gekeken naar de laatst gepubliceerde cijfers, dus 2014-2018) is 33.310.

Terwijl het aantal echtscheiding in Nederland de afgelopen zeventig jaar dus flink gestegen is, daalt juist het aantal geboren baby’s. In 1950 kwamen er nog 229 718 baby’s levend ter wereld en was het gemiddelde kindertal per vrouw 3,097. In de laatste cijfers uit 2018 blijkt dat er 168 525 baby’s levend geboren werden en was het kindertal per vrouw bijna de helft van dat in 1950, namelijk 1,586. Het CBS maakt in de publicatie van hun data onderscheid tussen baby’s die levend ter wereld komen en doodgeboren kinderen na een zwangerschapsduur van 24 weken. Een cru verschil, waarbij opgemerkt moet worden dat moeders en vaders van doodgeboren kinderen ook ouders zijn geworden, ondanks dat hun kindje helaas niet heeft mogen leven. Graag zou deze krant geen onderscheid maken en zeggen dat er zoveel stellen ouders zijn geworden, maar hierover zijn geen cijfers. Het gemiddelde aantal levend geboren kinderen van de afgelopen vijf jaar (gekeken naar de laatst gepubliceerde cijfers, dus 2014-2018) is 171.314. Natuurlijk is kijken naar de geboortecijfers per jaar niet echt genoeg. Wat echt interessant is, is om te kijken naar het geboortecijfer per maand. Laten we van twee quarantaine maanden uitgaan, namelijk maart en april. Voor de gemakkelijkheid gaan we er ook van uit dat alle zwangerschappen de volledige negen maanden duurt. We moeten dus kijken naar december 2020 en januari 2020. In december 2019 kwamen er 12 983 baby´s ter wereld en in 2018 13 113. In januari 2019 werden er 14 144 baby’s geboren en in januari 2020 14 015. Hier moeten we dus op gaan letten.

De verwachting

Verschillende deskundigen denken dat het aantal scheidingen dit jaar zeker gaat stijgen. Uit onderzoek blijkt dat dit al gebeurd is in China, waar de coronacrisis eerder uitbrak. De kans is dus groot dat we dit ook in Nederland gaan zien. In het Algemeen Dagblad heeft de vFAS, de vereniging van familierechtadvocaten, al laten weten dat zij verwachten dat we de 40.000 echtscheidingen dit jaar zeker gaan halen. Dat zijn dus 7.000 meer echtparen die gaan scheiden dan de afgelopen jaren. Ze verwachten dan ook dat het drukker gaat worden in de rechtbank. Het zou misschien wel eens anderhalf jaar kunnen duren voor de echtscheiding daar kan worden afgewikkeld.

Tineke van der Kooi-Wijnja van Praktijk Christelijke Coaching uit Sneek vindt de vraag of er meer scheiding zullen komen moeilijk te beantwoorden: “Het kan nog vele kanten opgaan: Er zijn mensen die van plan waren om uit elkaar te gaan voordat corona uitbraak, maar door het verplichte thuiszijn, meer zijn gaan communiceren en besloten hebben dat ze het samen nog niet zo gek hadden, en bij elkaar blijven. Er zijn echter ook die juist door het vele verplichte samenzijn, hebben gemerkt dat ze beiden niet verder wilden, geen energie meer in de relatie wilden steken, en uit elkaar gaan. Er wordt gesproken over “verwachting van meer scheidingen”. Het is voor mijn gevoel te vroeg om daar nu echt uitspraken over te doen. Corona heeft naar mijn idee geen invloed gehad op het feit dat stellen te lang wachten met relatiegesprekken aan te vragen als het niet goed gaat tussen hen.

Of er een minibabyboom zal komen in december en januari, daar zijn de meningen over verdeeld. De ene denkt dat die gaat meevallen, omdat je in zo’n gekke situatie wel hele andere dingen aan het hoofd hebt dan het uitwisselen van levenssappen. Andere verwachten juist dat we wel degelijk in december naast kerstkaartjes ook geboortekaartjes mogen schrijven. Als je kijkt naar het verleden, lijkt dat laatste waar te zijn. Het is al eerder voorgekomen dat levensveranderende situaties leidt toch meer kinderen, denk alleen al aan de tijd na de Tweede Wereldoorlog en de babyboom die daarvan het gevolg was. We noemen mensen die tussen 1945 en 1955 geboren zijn niet voor niets babyboomers. Janneke Bos van Verloskundigepraktijk Swanneblom uit Winsum: “We hebben de afgelopen periode wel meer inschrijvingen gekregen, maar ja, wat is meer? Er zijn wel vaker pieken, dus om nou te zeggen dat zo’n piek is ontstaan door de lockdown, dat kan ik je niet vertellen. We hadden ook wel verwacht dat het drukker zou worden. In aantallen hebben we normaal in deze periode twee aanmeldingen per week, nu waren dat er vier, dus ja, dat is wel wat hoger.”

Of er binnenkort meer kroost zal spelen in de buurt of juist meer vrijgezellen, dat zal de tijd ons leren.