Het stikstofprobleem in Nederland: wat moet er gebeuren?

Het stikstofprobleem is een belangrijk terugkomend probleem bij de verkiezingen in Nederland. In Nederland wordt namelijk meer stikstof uitgestoten dan de natuur kan verdragen. Dat gaat om twee soorten stikstof, namelijk: ammoniak en stikstofoxiden. De één komt vooral voort uit de veehouderij en de ander uit verkeer en industrie. 

De Nederlandse landbouw zorgt voor de meeste stikstofuitstoot. Dat komt voort uit dierlijke mest en urine die in de lucht komt en neerslaat op natuurgebieden. Daardoor verzuren en vermest het de bodem, wat slecht is voor vele planten en dieren. In Nederland zijn verschillende maatregelen genomen om de stikstofuitstoot terug te dringen, zoals het verlagen van de maximum snelheid op de snelwegen. De vraag is of dit genoeg is. Moet er verder nog wat gebeuren? Daar hebben verschillende politieke partijen een standpunt over. Deze worden hieronder in het kort toegelicht. 

VVD

De VVD geeft aan dat de stikstofuitstoot niet alleen bij één sector vandaan komt. Ze spreken waardering uit richting de boeren en zijn bereid mee te denken om tot een goede oplossing te komen voor alle betrokken partijen omtrent het stikstofprobleem. De oplossing vanuit de VVD is om het probleem bij de bron aan te pakken. Alle sectoren moeten duurzamer worden: “Voor boeren betekent dit financiële steun als ze willen innoveren. Daarnaast kunnen zij er vrijwillig voor kiezen om te stoppen. In dat geval betaalt de overheid een eerlijke prijs”. De VVD benadrukt dat het gaat om duidelijke en haalbare doelen, daarbij wordt het middel niet voorgeschreven.

PVV

De PVV is minder subtiel en geeft in het verkiezingsprogramma expliciet aan geen stikstofwet aan te willen nemen. De PVV is trots op de boeren en vinden dat zij het zwaar moeten ontgelden in deze kwestie. De partij noemt het een zelfverzonnen ‘stikstofcrisis’: “compleet doorgeslagen, ingewikkeld en oneerlijk”.

CDA

Het CDA geeft in het verkiezingsprogramma aan de modernisering en innovatie van de veehouderij voort te willen zetten om zo de emissies verder te beperken. Ook boeren die vrijwillig willen stoppen, worden gecompenseerd. Het CDA wil afspraken maken met de agrarische sector voor een langjarig duurzaamheid doelen plan. Daarin geeft het CDA de sector zelf de ruimte om met een passend plan te komen.

PVDA

De PVDA wil een stikstofreductie van 50 procent realiseren in 2030. Daarvoor moet de veestapel inkrimpen en is een omslag naar natuurinclusieve kringlooplandbouw nodig. Volgens PVDA is dat mogelijk, omdat Nederland al vele boeren kent die met respect voor natuur en dier, eerlijke producten maken. De partij wil een transitiefonds in het leven roepen om deze overgang mogelijk te maken voor alle actoren in de landbouwsector. 

In Nederland zijn verschillende maatregelen genomen om de stikstofuitstoot terug te dringen, zoals het verlagen van de maximum snelheid op de snelwegen. De vraag is of dit genoeg is.

D66

Ook de D66 is voor de transitie naar een kringlooplandbouw. Op de site valt te lezen: “Er is nu een omschakelingsfonds van 175 miljoen euro, dat boeren financieel helpt met de omslag naar duurzame landbouw. Dat is een goed begin, maar het is niet genoeg. Bij een verdere omslag naar kringlooplandbouw hoort volgens D66 ook verdere inkrimping van de veestapel. Zodat er niet alleen in totaal minder dieren zijn in Nederland, maar ook minder dieren per boerderij. Dat is goed voor de natuur en voor het dierenwelzijn”.

GroenLinks

GroenLinks doet er in het partijprogramma nog een stapje bovenop. De natuurgebieden (Natura 2000) moeten niet alleen beschermd blijven, maar ook moet daar een bufferzone omheen komen. Daarnaast wil ook GroenLinks de veestapel verkleinen en daar de boeren op een passende manier in compenseren. 

FVD

Forum voor Democratie noemt het stikstofprobleem geen stikstofprobleem, maar een ‘boekhoudkundig probleem’. FVD wil de stikstofnorm naar Duits model invullen. Dat houdt in dat inkrimping van de veestapel onnodig is en ‘boeren kunnen blijven boeren’. Daarnaast wil FVD ook de maximum snelheid op snelwegen niet omlaag hebben. 

SP

De SP vindt dat we in ons land beter met onze dieren om kunnen gaan. De SP wil stoppen met de intensieve veehouderij, omdat dieren geen producten zijn. De SP wil dat het geld wat nu naar Europa gaat, gebruiken om de Nederlandse landbouw duurzamer en groener te maken. 

SGP

Ook de SGP ziet het belang van een zogenoemd omschakelfonds: “Boeren moeten ondersteund worden als ze investeren in emissiereductie bij de bron. Innovatieve technieken en methoden moeten snel erkend worden. Omdat sanering van bedrijven relatief duur is en minder op brengt, moet er meer geld uit het budget worden besteed aan (innovatieve) emissiereductie op het boerenerf”.

CU 

De ChristenUnie benadrukt in haar standpunten dat we de natuur nog nooit zo gewaardeerd hebben als in deze tijd. Daarom moeten we daar goed op passen: “De depositie van stikstof moet omlaag door het nationaal terugdringen van stikstofemissies. Een verlaging van 26% van de stikstofemissies is een cruciale eerste stap, maar het terugdringen van emissies kan en moet nog ambitieuzer voor het herstel van biodiversiteit. Uitgangspunt is dat alle grote uitstotende sectoren (landbouw, verkeer en industrie) hier een bijdrage aan leveren”.

PvdD

De Partij voor de Dieren heeft een duidelijk doel voor ogen als het gaat om het terugdringen van de stikstofuitstoot: “De Partij voor de Dieren wil het aantal dieren met 70% terugdringen, wat bovendien hard nodig is voor andere problemen zoals de klimaatcrisis, dierenwelzijn en de volksgezondheid. Daarnaast zullen ook andere sectoren hun stikstofuitstoot fors moeten verminderen. Zo moet de maximumsnelheid op wegen naar beneden, bepleiten we een krimp van de luchtvaartsector, moet de subsidie op biomassacentrales stopgezet worden en mag de Formule 1-race bij Zandvoort geen doorgang vinden”.

50+

De 50+ partij wil de wereld leefbaar houden voor huidige en toekomstige generaties. Daarbij worden een aantal standpunten ingenomen. Zo wil 50+ het gebruik van kunstmest en gif in de landbouw en antibiotica in de veehouderij sterk verminderden. Daarnaast is 50+ voor de beperking van grootschalige intensieve veehouderij en stimulering van kleinschalige kwaliteitsbedrijven.

BoerBurgerBeweging

Een kleinere partij waarbij de stikstofuitstoot één van de hoofdonderwerpen is op de agenda is de BoerBurgerBeweging. Zo schrijft de BBB op haar website: “Uitgangspunt is het bestaansrecht van de Nederlandse voedselmakers. Want als we zo doorgaan, dan komt de dag dat de laatste boer hier het licht uit doet. En wat hebben we dan als alternatief? Niet alleen zal voedsel worden geïmporteerd uit landen waarvan we niet weten hoe het voedsel is geproduceerd en wat er allemaal in zit. Daarnaast zal het verdwijnen van de boeren uit ons landschap grote gevolgen hebben. Voor de economie, voor de werkgelegenheid, voor het landschap, voor de natuur, voor de bodem, voor de sociale cohesie en leefbaarheid op het platteland. Dat wil niemand. Dus de tijd was nooit rijper om nú in Den Haag het verschil te gaan maken. Voor boer én burger”. 

In het verkiezingsprogramma staan de volgende standpunten: “Alle stikstofmaatregelen gaan van tafel en er komen geen nieuwe maatregelen. Zolang de agrarische sector onder het, door de EU verplichte, stikstofplafond blijft, is er in principe geen enkele reden om via miljarden kostende stikstofmaatregelen de natuur te herstellen. Er wordt gekeken naar doelmatige alternatieven voor de stikstofmaatregelen. Een verzuurd natuurgebied kan bijvoorbeeld heel eenvoudig worden hersteld door het toevoegen van kalk. Een methode die door boeren en tuinders al eeuwen wordt toegepast op hun eigen bodem. Ratio gaat boven emotie. De zogenoemde Kritische Depositiewaardes (de hoeveelheid stikstof die mag neerslaan op een natuurgebied) zijn onhaalbaar. Als alle vee, alle verkeer, alle mensen, alle luchtvaart en alle industrie uit Nederland is verdwenen, dan nog is de stikstofdepositie in tientallen natuurgebieden te hoog. Er komen haalbare normen waardoor het mooie karakteristieke Hollandse landschap beschermd en beheerd blijft”.

Ben jij nieuwsgierig naar nog een andere partij en de standpunten op het gebied van het stikstofprobleem? Stuur dan een mailtje naar verkiezingen@rondomvandaag.nl