Bekende Fries Piet Paulusma over weerextremen, zoenen met Beyoncé en de Friese taal

HARLINGEN - Hij is de bekendste weerman van Nederland en dankzij hem spreekt heel Holland een beetje Fries. We hebben het natuurlijk over Piet Paulusma (64) die op zijn geheel eigen wijze het weerbericht gezellig maakt. Achter die gezellige lach, steekt een harde werker die betrouwbaarheid hoog in het vaandel heeft staan en prat gaat op zijn eigen manier van weer voorspellen. “Ik kan er niet over als een weersverwachting het schip in gaat.”

Wanneer het halverwege ons interview begint te regenen, staat Piet enthousiast op om naar het raam te lopen en de lucht te bekijken. “Ik zie hier de natuur en het weer om me heen en geniet. Dat is het mooie aan Friesland: je hebt nog de ruimte om het weer te beleven.” Nu dus regen. Zoals voorspelt, alleen een half uurtje later dan gedacht. “Het is altijd fijn wanneer een voorspelling uitkomt”, zegt hij haast kinderlijk enthousiast. Blij met regen dus.

Wanneer hij opnieuw heeft plaatsgenomen, zegt hij serieus: “Ik kan er niet over als een weersverwachting het schip in gaat. Dat kan wel eens gebeuren, omdat het weer enorm veranderlijk is en van zoveel invloeden afhankelijk, maar ik kan daar best ziek van zijn.” De bevlogenheid druipt er vanaf. Als er nog mensen zijn die denken dat het een trucje is die hij opvoert, Piet is authentiek. Enthousiast, rechtdoorzee en een echt mensenmens.

Hij heeft zich na al die jaren wel bewezen als weerman, toch steekt hij nog geregeld met zijn kop boven het maaiveld uit. Is hij weer de enige die een forse winter of een Elfstedentocht voorspelt, roept iedereen flauwekul om hem vervolgens gelijk te moeten geven. “Dat is een kwestie van ervaring, het weer kunnen lezen, het leren van fouten en niet klakkeloos de pluim volgen. (De weer- en klimaatpluim is een interactieve grafiek van de KNMI die voor temperatuur, neerslag, wind en sneeuw de verwachting toont) Ik heb zelf een systeem laten bouwen waarmee ik met gebruik van moderne technieken een tiendaagse verwachting kan maken en per dagdeel kan bekijken hoe het weer eruit komt te zien.” Maar ook die voorspelling neemt Piet niet klakkeloos over. “Ik pak altijd de kaarten erbij, kijk naar de lucht en in combinatie met mijn ervaring en kennis maak ik een voorspelling. Ik wil het goed doen en ben daar enorm perfectionistisch in. Misschien een ouderwets trekje dat ik niet klakkeloos alles overneem. Maar er zijn zoveel factoren die invloed hebben op het weer. De Noordzee, het IJsselmeer, de bossen. Je kunt niet zo maar even zeggen het gebeurt zo: dat gaat niet op.”

Cursus Teleac

Het begint voor Piet allemaal met een cursus Teleac (Nederlandse publieke omroep gericht op educatie). Als hobby naast zijn werk. Piet is namelijk druk bezig carrière te maken bij de PTT, het huidige KPN. Hij start er op de afdeling calculatie. Hij volgt er diverse interne opleidingen en eindigt er met een managementfunctie. De cursus natuurverschijnselen wakkert echter een vuurtje aan waarvan hij het bestaan niet weet. Meteorologie is niet iets dat hem al van kinds af aan heeft gefascineerd. “Natuurlijk was ik met het weer bezig, maar dat was meer in de zin van is het mooi weer? Kunnen we eieren zoeken of in de sneeuw ravotten? Zwemmen of schaatsen? Ik ben opgegroeid in Tzum en veel van mijn jeugd speelde buiten af, dus op die manier had het weer grote invloed op je dagelijks leven.”

Met het schrijven van een maandoverzicht in de Franeker Courant maakt hij zijn debuut als meteoroloog. De jaren erna werkt en studeert hij hard, wat zich uitbetaald in de vorm van een bijzondere samenwerking met Omrop Fryslân. Op 1 december 1985 presenteert hij vroeg in de ochtend zijn eerste weerbericht op de radio. Ruim 35 jaar later doet hij dat nog steeds. En ook de televisie volgt. Zijn landelijke doorbraak komt in 1997 als er in heel Nederland Elfstedenkoorts uitbreekt. Een jaar ervoor is hij begonnen bij de landelijke zender SBS6, waar hij iedere dag vanaf een wisselende buitenlocatie in Nederland het weer presenteert. Vanwege de grote populariteit krijgt de presentator in 2003 een eigen vermelding als separaat programma: Piets weerbericht. En dankzij zijn ‘oant moarn’ waarmee hij iedere uitzending afsluit, krijgt hij heel Nederland aan het Fries. Daarover zegt hij: “Dat oant moarn is zijn eigen leven gaan leiden. Dat had ik niet verwacht, maar vind ik wel mooi. Het behoud van de Friese taal is belangrijk: het is al zo’n oude taal. Helaas is het aan slijtage onderhevig en wordt het steeds minder gesproken. Het is daarom belangrijk er aandacht voor te blijven vragen. Als ik daar dan een klein beetje aan bijdraag, is dat mooi meegenomen.”

Zijn ongekende populariteit helpt daarbij. Zomers (pre-corona) krijgt hij maar liefst 90 tot 100 uitnodigingen per dag om bij evenementen langs te komen. Naast roem, levert het hem bijzondere klussen op. Zo figureert hij in een Kabouter Plop-film als weerman, speelt hij in de eerste Kameleon-film en mag hij een TMF-award uitreiken aan Destiny’s Child. Lachend: “Wie kan er in Nederland nog meer zeggen dat hij Beyoncé een kus heeft gegeven?

Workaholic

Dit alles bij elkaar zorgt ervoor dat Piet nog lang niet aan stoppen denkt. “Ik heb geen einddatum en ben van plan om nog lekker door te gaan.” Dat doet hij sinds 2020 bij Omroep Max. Een jaar eerder maakte SBS bekend na 23 jaar te stoppen met Piets weerbericht. Een flinke aderlating. “Bij Max ben ik enorm warm ontvangen en heb ik het reuze naar mijn zin.” Daarnaast heeft hij zijn werkzaamheden voor Omrop Fryslan, is hij te horen op NPO Radio 5 en schrijft hij weerberichten voor de Harlinger Courant en het Friesch Dagblad. Een heuse workaholic dus. “Ik maak inderdaad lange dagen. De wekker gaat om 05.45 en de hele dag ben ik bezig met weer maken, tv-opnames en tussendoor de radio.” Gelukkig gaat het me qua gezondheid voor de wind.” In 2018 werd Piet getroffen door een acute blokkade aan zijn dikke darm, waaraan tweemaal geopereerd moest worden. “Ik voel me fantastisch anders zou ik dit zo niet kunnen doen.”

Klimaatproblematiek

Dat het weer steeds grilliger wordt, maakt het voor de meteoroloog des te interessanter als het gaat om de ontwikkeling en het onderzoek er naar. “De aarde warmt op. Een natuurlijk proces, wat echter versterkt wordt door menselijk handelen. Overbevolking, industrieën, auto’s, vliegtuigen, ontbossing, enzovoort. De opwarming heeft grote gevolgen voor het leefklimaat op deze aarde, maar in welke mate weten we niet. Het maken van de weersverwachting wordt hierdoor interessanter, maar tegelijkertijd zijn de extremen, die voorkomen in zware buien, niet altijd exact in te schatten als het gaat om heftigheid en de locatie.” Piet is zich bovendien bewust van zijn rol bij het aankaarten van het klimaatprobleem bij een groter publiek. “Ik zie het als mijn taak om uit te leggen waar die extremen door veroorzaakt worden. Maar hoe zorgwekkend ook, het is niet nodig om de kijkers daar dagelijks mee lastig te vallen. Daarnaast ben ik ook niet roomser dan de Paus en pak ik ook te vaak de auto. Zolang het bewustzijn groeit, zullen we steeds beter met energie omgegaan. Dat is de enige manier, maar we hebben nog een lange weg te gaan.”

www.pietsweer.nl