‘Het is heel dankbaar werk’

LEEUWARDEN - Vanwege de corona-pandemie gaat het veel over de zorg. Hoe zwaar en belastend het is. En volkomen terecht natuurlijk. Maar een tegengeluid kan ook gaan kwaad. Vanwege de ‘Dag van het werkplezier in de zorg’ vroegen we Helga de Groot (48), verpleegkundige op de zorgambulance en de Meldkamer Ambulancezorg Noord-Nederland, naar haar werkbeleving. “Het is heel dankbaar werk.”

Al 23 jaar werkt ze op de meldkamer. Daar neemt ze 112-telefoontjes aan, maar handelt ze ook andere zorgvragen af. Van huisartsen, ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Daarnaast is er planbare ambulancezorg voor mensen die niet met regulier vervoer kunnen reizen en een medische indicatie van een arts hebben om met een zorgambulance liggend vervoerd te worden. Geen dag is hetzelfde, maar van Helga wordt wel altijd hetzelfde verwacht. Doortastend handelen. Betrokken, maar met de nodige afstand, zodat de focus ligt op de hulpverlening.

Bijzonder mooi en heftig werk

“Het is bijzonder werk”, stelt de goedlachse blondine. “Bij tijd en wijlen ook bijzonder heftig. Maar je vergeet ook veel.” Soms rijdt ze naar huis en weet ze door de drukte op de meldkamer niet eens meer wat er allemaal gebeurd is. “Maar er zijn ook altijd situaties die bij blijven en waarbij ik me afvraag hoe het afgelopen is. Vooral wanneer er iets met kinderen gebeurt, is dat aangrijpend.” Op haar werk is er een opvangteam, maar er wordt ook onderling met collega’s veel gepraat en gecoacht.

“Je begeeft je in de aller intiemste setting wanneer er naar 112 gebeld wordt. Vaak ben jij bijvoorbeeld de eerste die hoort dat iemand zijn partner dood in bed heeft aangetroffen, of wanneer zijn vrouw gereanimeerd moet worden.” Maar het gebeurt ook dat de patiënt tijdens het gesprek met Helga stil valt en overlijdt. “Soms gaat het zo snel, dat je niets meer kunt doen en dat is vreselijk. Het is bizar om te beseffen dat jij de laatste bent geweest waar hij of zij mee gepraat heeft.” En hoe akelig ook, het hoort bij het vak. “Wanneer je als zeventienjarig meisje in de verpleging gaat werken, word je rap volwassen en besef je al snel dat het leven niet maakbaar is, maar dat er veel ellende en ziekte is. Maar wij zijn geschoold daar mee om te gaan. Privé zou ik anders reageren, maar tijdens mijn werk zet ik mijn professionele pet op. Dat moet, want niemand is er mee geholpen als ik mee ga in hun verdriet.”

Elke seconde telt

En dat is wat ze zo mooi vindt aan haar werk. Dat ze het verschil kan maken. “Ik kan mensen geruststellen of gerichte instructies geven. Zij zijn mijn ogen en oren ter plaatse. In een acute situatie is elke seconde belangrijk. Het is fijn als ik ze kan overtuigen en ze zo ver krijg, dat ze dankzij mijn instructies wel durven te beginnen met reanimeren. Want mocht de patiënt het niet redden, dan weten zij uiteindelijk dat ze er alles aan hebben gedaan.”

Op de zorgambulance, Helga’s andere baan, worden mensen vervoerd die geen acute zorg nodig hebben. Het gaat om ambulancevervoer met een medische indicatie. Bijvoorbeeld ritten van en naar een polikliniek, maar ook het vervoer bij een overplaatsing of ontslag uit het ziekenhuis. De laatste tijd worden er veel COVID19-patiënten vervoerd vanuit het westen om daar de ziekenhuizen te ontzien. “Het is de kunst mensen aan te voelen: waar hebben ze nu behoefte aan. Willen ze praten over hun ziekte, over iets heel anders of zijn ze zo moe dat ze liever stil zijn. Ik voel dat goed aan en zeg ook: Ik zou u van alles willen vragen, maar het is ook goed om gewoon stil te zijn, want ik zie dat het u veel moeite kost. Soms houd ik iemand zijn hand vast en laat ik op die manier voelen dat ik er voor ze ben.”