Hessel de Walle
Hessel de Walle

De Overval – 75 jaar

Historie

8 december was het 75 jaar geleden dat bij een spectaculaire overval op de gevangenis van Leeuwarden 51 mensen bevrijd werden. Hessel de Walle schreef het boek 'De mannen van de Overval - heroïek en tragiek in 26 levensverhalen.' Fryslân DOK maakte een film over die andere kant van de Overval.

Uit de levensverhalen van de overvallers blijkt dat de Overval weliswaar heel goed was voorbereid en zonder geweld verliep, maar dat een aantal deelnemers toch een hoge prijs betaalde voor hun verdere rol in het verzet. Veel andere acties van deze mannen uit de knokploegen waren lang niet zo succesvol of geweldloos. Het verzet bracht twee Joodse onderduikers om het leven, ook andere mensen werden doodgeschoten. Er waren gruwelijke represailles van de Duitsers. In januari 1945 fusilleerden de Duitsers twintig mensen bij Dokkum. In april 1945, vlak voor het eind van de oorlog, was de executie van veertien mensen bij Dronrijp.

Morele dilemma's
Het zijn herinneringen en morele dilemma's die de overvallers hun hele leven meegedragen hebben. Van posttraumatische stress had nog niemand gehoord, maar sommigen konden de nachtmerries maar amper te boven komen. Toch is Hessel de Walle in zijn conclusies van het boek positief. Het opkomen voor rechtvaardigheid en de risico's die de mannen genomen hebben voor de vrijheid van iedereen, maakten deze keuzes meer dan waard.

Eerdere films
Er is veel geschreven over de Overval van 8 december 1944, maar het verhaal zit vooral in ons collectief geheugen door de zwart-wit film uit 1962. Fryslân DOK maakte er al twee keer eerder een documentaire over. De eerste naar aanleiding van het opnieuw uitbrengen van de film, de tweede over het openluchtstuk in 2013.

Fryslân Dok 'De Overval - 75 jaar'
14 december 15.30 uur op NPO2 (Nederlandse ondertiteling, herhaling 15 december 13.00 uur)
15 december 17.00 uur op Omrop Fryslân (herhaling elk uur)

Afbeelding
Eerste basisbaan ingevuld Algemeen 55 minuten geleden
Tennisvereniging Leeuwarden hoopt dat oude tijden weer gaan herleven op het sportpark.
LTV De Bontekoe en TV De Molen gaan gezamenlijk verder als Tennisvereniging Leeuwarden Sport 3 uur geleden
Afbeelding
IJstijd in AquaZoo officieel geopend: "Mammoet word wakker!" Algemeen 5 uur geleden
Afbeelding
Steeds meer boeren in Friesland stappen over op kruidenrijk grasland Agrarisch nieuws 7 uur geleden
Afbeelding
Duidelijkheid over beheer oevers langs Friese vaarwegen Natuur 19 uur geleden
Het afkoppelen van de regenpijp.
Week van de Groene Tuin helpt Friezen op weg om tuin te vergroenen Natuur 21 uur geleden
Markus Passion – Da Capo Leeuwarden
Kijktip: Markus Passion te sjen by Omrop Fryslân Cultuur gisteren
Afbeelding
Update: Gaslekkage ontstaan tijdens werkzaamheden in Leeuwarden 112-Nieuws 28 mrt, 13:19