De nieuwe locatie van het VIP-team van KieN aan de Oosterkade
De nieuwe locatie van het VIP-team van KieN aan de Oosterkade Foto: Rob Dijkstra

Vroegtijdig Interventie Psychose team betrekt nieuwe locatie aan de Oosterkade Leeuwarden

Zakelijk nieuws

LEEUWARDEN - Sinds 2021 hoort het Vroegtijdig Interventie Psychose (VIP)-team niet meer bij GGZ Friesland maar bij KieN. Het team is daarom ook verhuisd naar een nieuwe locatie aan de Oosterkade 72 in Leeuwarden. In dit prachtige monumentale pand uit de negentiende eeuw wordt RondOm Vandaag ontvangen door sociaal psychiatrisch verpleegkundige Paula Puite en ervaringsdeskundige Sjoerd Steegstra.

Onder de indruk stappen we het nieuwe pand van het KieN VIP-team binnen. Het monumentale gebouw aan de Oosterkade is in 1879 gebouwd als kantongerechtsgebouw en is een mijlpaal in de Friese architectuurgeschiedenis. Paula Puite, die als sociaal psychiatrisch verpleegkundige (SPV’er) bij het VIP-team hoort, is duidelijk in haar nopjes met haar nieuwe werkplek.

We gaan zitten in één van de ruimtes die voor het KieN VIP-team beschikbaar is. Ook voor Sjoerd is het de eerste keer dat hij hier is. Hij is al enige tijd in de zorg bij het VIP-team. We maken kennis wanneer Paula voor ons een kopje thee gaat halen. Sjoerd vertelt over zijn werk als ervaringsdeskundige op een zorgboerderij in Friesland, over zijn woonplaats en over zijn grootste passie: muziek. Op het eerste gezicht is er niets opvallends met de jongeman die voor ons zit.

Dichte deuren

Op jonge leeftijd, hij was toen 21 jaar, raakt hij echter voor het eerst in een psychose. Wanneer hij wordt opgenomen, schetst zijn toenmalige hulpverlener terloops Sjoerd’s toekomstbeeld. Hij zou blij moeten zijn als hij kon leven in een beschermde woonvorm en hij zou altijd medicijnen moeten slikken om een nieuwe psychose te voorkomen.

“Weg was mijn hoop op een mooie toekomst,” vertelt Sjoerd. “De deur werd zomaar voor mij dichtgegooid. Ik had een psychose meegemaakt en zou dus nooit meer ‘normaal’ kunnen functioneren.” Gelukkig is Sjoerd eigenwijs genoeg om zich niets wijs te laten maken door deze hulpverlener. Hij herstelt en haalt als één van de eersten in Nederland een Associate Degree Ervaringsdeskundigheid in Zorg en Welzijn bij de Hanzehogeschool in Groningen.

Inmiddels sluit ook Paula zich aan bij het gesprek. Als SPV’er leert ze Sjoerd kennen als hij net is afgestudeerd en werkt als ervaringsdeskundige bij GGZ Friesland, destijds dezelfde werkgever van Paula. Ze ontmoeten elkaar echter niet als collega’s, maar omdat het even niet zo goed gaat met hem. Sjoerd: “Dat vonden ze in het begin wel lastig hoor, dat ik er tegelijkertijd werkte én in de zorg was bij GGZ Friesland.” Ondanks dat wordt Paula zijn casemanager, iets wat zij beiden niet raar vinden.

Paula kent Sjoerd inmiddels al meer dan zeven jaar. Ze weet welke deuren er voor hem zijn dicht gedaan. “Dat is wat we met het VIP-team willen voorkomen. Vroeger was er een hele andere behandelvisie voor mensen met een psychose. We weten nu dat een psychose niet het einde van je leven hoeft te betekenen. Mensen die een psychose hebben meegemaakt, kunnen na een goed herstel, hun dromen blijven najagen. Zoals het afronden van een studie, op zichzelf gaan wonen of een gezin starten. Uiteraard is dit geheel afhankelijk per persoon, maar belangrijk is dat niet van te voren al deuren worden dichtgegooid. Dit vergt een individuele benadering en hulpverleners die hierin geloven.”

Dingen die niet ‘echt’ zijn

Volgens haar zorgen die dichte deuren alleen maar voor nog meer eenzaamheid bij mensen die een psychose doormaken. Ook Sjoerd maakt tijdens zijn psychose kennis met die eenzaamheid. “Je hebt het gevoel dat niemand je écht begrijpt,” legt hij uit. “Je maakt dingen mee die anderen niet meemaken. Je ziet, ruikt, voelt dingen die niet ‘echt’ zijn, maar die op dat moment voor jou wel écht gebeuren.”

“Wanneer je uit een psychose komt,” vervolgt Sjoerd, “denkt bijna iedereen dat je die belevenissen gewoon kunt loslaten, terwijl jij nog steeds rondloopt met die herinneringen. Het komt dan ook zeker voor dat de dingen die iemand meemaakt tijdens een psychose ook later nog invloed kunnen hebben op je leven, bijvoorbeeld omdat je daardoor getraumatiseerd bent.”

Daarnaast geeft Sjoerd ook toe dat hij tijdens zijn psychose ook zeker geen lieverdje was en hierdoor zijn familie en vrienden weg duwde. “Ik was vaak boos, vooral op mijn vader. Ik had het gevoel dat hij mij niet begreep. Vooral in het begin vond hij dat ik ‘gewoon’ normaal moest doen. Mijn moeder vocht al jaren tegen kanker en was terminaal, maar mijn leed kon hij niet zien. Dan zei hij; kijk naar je moeder! Zij laat zich ook niet kisten! Door zijn houding groeiden we uit elkaar.” Na zijn psychose schaamt Sjoerd zich erg voor zijn gedrag: “Vooral tegenover mijn moeder, maar ook tegenover mijn vader en mijn zus. Achteraf kunnen we er misschien om lachen, maar op dat moment was het voor ons allemaal niet leuk. Ik maakte ze soms echt bang.”

Eenzaamheid

Wat Sjoerd meemaakt tijdens zijn psychose, is in grote lijnen ook tekenend voor het proces van anderen die te maken krijgen met een psychose. Eenzaamheid lijkt daarin vaak terug te komen. Dat komt door verschillende factoren. Je krijgt te maken met vooroordelen van de maatschappij en deuren die voor je dicht gedaan worden. Je maakt dingen mee die niemand kan begrijpen, je beschadigt tijdens een psychose de relaties die belangrijk voor je zijn en hebt na je psychose last van de dingen die je hebt meegemaakt.

Het KieN VIP-team strijdt tegen die eenzaamheid. Allereerst door niet alleen de cliënten, maar ook hun familie, vrienden en collega’s te begeleiden in het proces. Daarnaast faciliteren ze lotgenotengroepen, waar mensen die een psychose meemaken, met elkaar kunnen praten. Sjoerd onderstreept nog eens extra hoe belangrijk dat is. “Het is heerlijk om met mensen te kunnen praten over wat jij in je psychose meemaakte. In zo’n groep is niets raar en er is altijd weer iemand die iets gekkers heeft meegemaakt. Je kan samen hartelijk lachen, maar ook een traantje wegpinken.”

Paula voegt eraan toe dat praten met lotgenoten of ervaringsdeskundigen ook heel hoopvol is. “Zij zijn het levende bewijs dat na een psychose wel weer van alles kan.” Net zoals Sjoerd, die na meerdere psychoses gewoon een hbo-opleiding afrondde, een leuke baan heeft en op zichzelf woont. Zijn huidige realiteit lijkt op geen enkele manier op het toekomstbeeld die die hulpverlener destijds voor hem schetste.

Inmiddels is het anderhalf uur later in het monumentale gebouw van KieN. We hebben veel geleerd over psychoses, het KieN VIP-team en de ervaringen van Sjoerd. We merken dat hij zijn psychoses een plekje heeft kunnen geven. “Een psychose moet altijd betekenis krijgen,” vertelt hij, “anders is het alleen een lijdensweg.” Die les geeft hij nu door aan andere mensen die in hetzelfde schuitje zitten.

Een vertrouwensband

Op het einde vertelt Sjoerd nog dat het nu zo goed met hem gaat, dat hij binnenkort de hulp van het KieN VIP-team niet meer nodig heeft. Hij weet wel dat hij altijd terecht kan bij Paula en de rest van het team. Tussen de ervaringsdeskundige en de sociaal psychiatrisch verpleegkundige is blindelings een vertrouwensband ontstaan die essentieel is in het herstel van Sjoerd. Dat vertrouwen is de kracht van het KieN VIP-team in Friesland.

Afbeelding
Duidelijkheid over beheer oevers langs Friese vaarwegen Natuur 18 minuten geleden
Het afkoppelen van de regenpijp.
Week van de Groene Tuin helpt Friezen op weg om tuin te vergroenen Natuur 2 uur geleden
Markus Passion – Da Capo Leeuwarden
Kijktip: Markus Passion te sjen by Omrop Fryslân Cultuur 5 uur geleden
Afbeelding
Update: Gaslekkage ontstaan tijdens werkzaamheden in Leeuwarden 112-Nieuws 6 uur geleden
Kom jij langs bij de grote showroom uitverkoop van Bakker Postma in Leeuwarden?
Grote showroom uitverkoop bij Bakker Postma in Leeuwarden Zakelijk nieuws 8 uur geleden
Afbeelding
Succesvol jubileumspel in Leeuwarderbos voor 95-jarig bestaan Scoutinggroep Burmania Sport 10 uur geleden
Afbeelding
Leeuwarden doet voor de derde keer mee aan het NK Tegelwippen Algemeen 12 uur geleden
Afbeelding
Campagne Doortrappen feestelijk van start Gezondheid gisteren