Loop mee met gespecialiseerde verpleegkundigen Janet en Lisette

In de nieuwe rubriek ‘meelopen met’ laat RondOm Vandaag mensen aan het woord met een bijzonder beroep. Zij nemen u graag mee tijdens hun werkdag en gunnen u een kijkje in de keuken van hun werk. Deze keer zijn dat Janet Sietsma en Lisette Fokkema, zij werken als gespecialiseerd verpleegkundige in het specialistische team van Thuiszorg Het Friese Land.

LEEUWARDEN - Janet en Lisette zijn allebei gespecialiseerd verpleegkundige, maar begonnen ooit als ‘gewone’ wijkverpleegkundigen in de thuiszorg. Voor Janet is het veertien jaar geleden dat ze zich aansloot bij het specialistische team: “Ik had al een aantal jaar ervaring in de zorg. De veelzijdigheid van het werk in de gespecialiseerde thuiszorg trok mij. Elke dag is anders en je weet nooit wat de dag gaat brengen. Ik vind het altijd weer bijzonder dat mensen je binnenlaten in hun huis en leven, juist in hele moeilijke tijden.”

Lisette hielp veertien jaar geleden met het oprichten van het specialistisch team van Noorderbreedte, later fuseerde de thuizorg van Noorderbreedte met Het Friese Land en op die manier werden Lisette en Janet vier jaar geleden collega’s: “De veelzijdigheid trekt mij ook,” vertelt Lisette; “Ik heb altijd al hart gehad voor deze cliëntengroep en zag het ook als een mogelijkheid om mijzelf te ontwikkelen als verpleegkundige. Werken bij het specialistisch team is een uitdaging en inderdaad altijd weer anders. Je behandelt mensen in allerlei verschillende levensfases. We hebben een paar vaste cliënten maar doen ook veel kortdurende zorg. Voor je de dag begint, weet je niet wat op je pad komt. Sommige mensen vinden dat lastig, maar hier haal ik juist mijn energie uit.”

Gespecialiseerde verpleegkundigen zijn verpleegkundigen die net wat meer kunnen en mogen dan de normale thuiszorg. Ze nemen taken op zich die normaal in het ziekenhuis gebeuren. Denk dan aan het geven van medicijnen via een infuus, het aan- en afsluiten vantpv (voeding via de bloedbaan), maar ook het verplegen en begeleiden van mensen in de laatste fase van het leven. Dankzij de gespecialiseerde verpleegkundige hoeven patiënten minder lang in het ziekenhuis te blijven, kunnen ze sneller naar huis of kan een opname helemaal voorkomen worden.

De werkdag van de twee dames begint om zeven uur in de ochtend met een overdracht van de nachtdienst. Vandaag draaien ze allebei een dagdienst. Tijdens deze dienst rijdt iedereen zijn eigen routes. De routes worden aan de hand van de benodigde handelingen zo efficiënt mogelijk uitgestippeld. Zo starten de routes bijvoorbeeld vaak bij cliënten die antibiotica toegediend krijgen. Ze werken overal in Noord- en Midden-Fryslân. Het begeleiden van dialysepatiënten doet het specialistisch team zelfs in heel Fryslân, dus de reistijden kunnen soms flink oplopen. Na de overdracht en het lezen van rapportages gaan ze op pad.

Janet

Om acht uur komt Janet aan bij haar eerste cliënt. Haar cliënt kan zelf niet eten en wacht op een operatie. Totdat hij voldoende op gewicht is krijgt hij TPV-voeding in de nacht, via een PICC-lijn: “In de ochtend sluit ik het infuus af en verzorg ik de lijn. We houden zijn gewicht nauwlettend in de gaten, want als hij voldoende op gewicht is kan hij geopereerd worden. Ook vraag ik natuurlijk hoe het met hem gaat en heb ik contact met andere specialisten, zoals de diëtiste.” Nadat ze deze patiënt zo goed mogelijk heeft geholpen, gaat Janet verder.

Haar tweede cliënt van de dag is iemand die zelf graag naar huis wilde om aan te sterken. “Deze meneer vond het geen fijne gedachte om in het ziekenhuis te liggen, met al die coronaverhalen.” De zorgvraag van deze cliënt is echter wel gecompliceerd, er zijn veel zorgmomenten nodig. Toch lukt het ze, in goede samenwerking met het wijkteam van Thuiszorg Het Friese Land. Zes keer per dag komt er iemand van de thuiszorg langs om de cliënt en zijn naasten te ondersteunen: “Het gaat dan niet alleen om de zorgvraag, maar ook een stukje begeleiding in het proces van ziek-zijn. Dat is natuurlijk ook niet makkelijk.”

Om tien uur gaat Janet samen met een huisarts naar een cliënt om een slaapinfuus te starten. Voor hem is de laatste fase van het leven ingegaan: “Meneer had heel veel pijn, was onrustig en niet comfortabel meer. Samen met hem, de familie en de huisarts is er besloten hem in slaap te brengen. Dan is het moment dat hij afscheid moet gaan nemen, van zijn familie, maar ook van het leven. Een heel emotioneel en moeilijk moment. Als zorgverlener pink je dan heus ook wel eens een traantje weg, dat is niet erg.” Als gespecialiseerd verpleegkundige help je niet alleen de huisarts, maar sta je ook de familie te woord: “Ze mogen alles vragen en ik hou contact met ze. Vier uur later bel ik ze nog even op, hoe alles gaat is en hoe de situatie is. Zo nodig kom ik nog een keer langs om de medicatie bij te stellen.” Na zo’n emotioneel moment zet Janet de knop weer om. Om elf uur staat ze klaar voor een cliënt met hartfalen die thuis wacht op een oproep voor een zware hartoperatie: “Het coronavirus zorgt voor extra drukte in de ziekenhuizen. Cliënten wachten daardoor langer op een operatie. Ik maak even een praatje en vraag hoe het gaat. Als het nodig is neem ik contact op met de cardioloog.” Om twaalf uur gaat ze langs een cliënt met een nierdrain, die elke dag gespoeld moet worden. In de middag gaat ze naar kantoor. Daar behandelt ze nieuwe zorgvragen van huisartsen, verpleeghuizen en ziekenhuizen. Om drie uur is haar dienst klaar en wordt ze overgenomen door haar collega’s van de avonddienst.

Lisette

Ook Lisette begint haar dag om zeven uur in de ochtend met de overdracht en de rapportages. Ze start de dag bij een cliënt met een antibiotica-infuus. Als gespecialiseerde verpleegkundige lost ze zelf de antibiotica op. Daar kun je geen beter geen fouten bij maken. Er kijkt daarom altijd een tweede collega mee, bij het toedienen van dergelijke medicatie. Lisette doet een dubbelcheck bij een collega van de Zorgcentrale en dient de medicijnen na akkoord toe. “Door corona zijn er steeds meer cliënten die van deze dienst gebruik maken. Patiënten die eerder opgenomen zouden worden voor een antibiotica-infuus kunnen nu veilig thuis blijven.” Na deze cliënt vervolgt Lisette haar weg naar twee dialysecliënten: “Wij zijn het enige team in Fryslân die thuis peritoneale dialyse uitvoeren. Bij deze cliënten bouw ik de machine helemaal op en is de cliënt geleerd hoe ze moeten aan- en afsluiten. Wanneer dit niet lukt doen wij dit.”

Na de twee dialysecliënten gaat Lisette naar een cliënt die chemotherapie krijgt: “Ze heeft in het ziekenhuis een chemokuur gekregen van een paar uur en is daarna aangesloten aan een easypump. Dit is een bolletje met chemomedicijnen die in 48 uur leegloopt en die je mee kan nemen naar huis. De afgelopen jaren hebben we een enorme toename gezien in deze zorgvraag.” De laatste cliënt op haar route is een mevrouw waarbij ze elke week één keer langskomt om de PICC-lijn schoon te maken: “Wanneer ik binnenkom geeft mevrouw gelijk aan dat ze zich na de chemotherapie van een paar dagen geleden erg zwak voelt. Eten en drinken wil bijna niet meer en haar antibiotica-tabletten krijgt ze ook niet weg. Ze ligt veel op bed en over twee dagen moet ze alweer naar het ziekenhuis om bloed te prikken en chemo te krijgen, maar dat ziet ze helemaal niet zitten. Ik ga gelijk aan de slag voor haar.” Lisette belt gelijk met het Oncologisch Centrum Leeuwarden. Ze regelt dat er die middag thuis nog bloed geprikt kan worden en de oncoloog zal de volgende dag bellen hoe nu verder. Wellicht kan de antibioticakuur stopgezet worden, of kan er een infuus worden aangeprikt. Ze belt ook nog even met de huisarts en schakelt de wijkverpleegkundige in om alvast kennis te maken. Dan is haar dienst afgelopen en gaat ook Lisette naar kantoor. Om half vier doet ze de overdracht met haar collega’s.

Lisette en Janet hebben een mooi en indrukwekkend beroep. Hoewel het soms moeilijk is, is het ook belangrijk en dankbaar werk. Het valt Lisette en Janet op dat veel cliënten en verpleegkundigen in het ziekenhuis niet weten wat er thuis allemaal mogelijk is. “Als je thuis kan blijven, dan is dat vaak beter. Niet alleen omdat je thuis veel minder wordt blootgesteld aan gevaarlijke infecties,” vertelt Janet. Lisette vult haar aan: “Je komt ook veel meer tot rust thuis. Je hebt je eigen bed, je eigen eten, je eigen mensen om je heen. Psychologisch is het thuis vaakbeter.” Ze benadrukken beiden dat er thuis zoveel kan. Als patiënt kun je zelf vragen om thuis behandeld te worden, maar ook verpleegkundigen of artsen in het ziekenhuis kunnen hier scherper op zijn. Je kunt in ieder geval altijd overleggen met de dienstdoende arts.

Wil je meer weten over het werk van Lisette, Janet of hun collega’s bij Thuiszorg Het Friese Land dan kun je terecht op de website: www.thfl.nl