Bijna 30.000 bezoekers voor oorlogstentoonstelling Fries Verzetsmuseum

De tentoonstelling ‘Oog in oog met oorlog’ in het Fries Verzetsmuseum is in het vorige lastige coronajaar 2020 toch nog door 29.711 mensen bezocht. Het Fries Verzetsmuseum heeft deze tentoonstelling samen met Tresoar, het Fries Film Archief en Historisch Centrum Leeuwarden gemaakt.

De bezoekers beoordeelden de tentoonstelling van een 8,2. Online werd de tentoonstelling nog eens 16.961 keer bekeken. Een bezoeker liet weten: ‘Verrassend. Toch nog veel materiaal, met name filmfragmenten, welke ik nog nooit eerder had gezien.’ Ook kwamen honderden studenten naar het museum, waar zij middels een workshop vorm gaven aan hun eigen betekenis van vrijheid.

Van juni tot december tentoongesteld

Van 1 juni tot en met 13 december 2020 gaf Oog in oog met oorlog een indringend beeld van de oorlogsjaren, het verzet en de Jodenvervolging in Fryslân. Bekende en minder bekende verhalen passeerden de revue. Zo waren huiveringwekkende filmbeelden te zien van de deportatie van de familie De Jongh in 1942, stiekem gemaakt door een overbuurman. Ook waren foto’s en filmbeelden te zien van een nationaal-socialistische bijeenkomst op het Wilhelminaplein (dat door de bezetter ‘Het Plein’ werd genoemd).

70.000 hongerevacués werden over Friesland verspreid

In Leeuwarden, maar ook in andere steden, werd het straatbeeld overspoeld met Duitse bewegwijzering. Verder werden foto’s getoond van de hongerwinter van 1944-1945. Circa 70.000 hongerevacués werden over Fryslân verspreid, waar de tekorten net iets minder nijpend waren dan in de rest van Nederland.

Op Schiermonnikoog werden gesneuvelde Engelse vliegeniers met militaire eer begraven door Duitse soldaten. Tot slot waren bijzondere filmbeelden te zien van de eerste dagen na de bevrijding. Je zag een uitbarsting van vreugde in verschillende dorpen en steden in Fryslân, maar ook de schaduwkanten van de bevrijding, zoals arrestaties en afrekeningen.

Tevens ontmoetingsplek voor hedendaagse projecten

In de tentoonstelling werd een speciale ontmoetingsplek ingericht waarin hedendaagse projecten een plaats kregen. Zo lieten Friese jongeren en ouderen die zelf de oorlog hebben meegemaakt, zien wat het betekent om in de jaren veertig op te groeien versus nu. Leerlingen van het Christelijk Gymnasium Beyers Naudé in Leeuwarden hebben hun ontmoetingen met de oorlogsgeneratie uitgewerkt tot teksten, die samen met foto’s van de deelnemers te zien waren in de laatste zaal van de tentoonstelling. Schrijver en journalist Auke Zeldenrust is initiator van het project.

Fries Verzetsmuseum is bezig lesmateriaal te ontwikkelen

Afgelopen jaar werd het programma Kind in oorlog gedigitaliseerd. Daarmee kunnen leerlingen uit het Primair Onderwijs online de verhalen onderzoeken van kinderen die de Tweede Wereldoorlog in Friesland hebben meegemaakt. Het Fries Verzetsmuseum is bezig om meer lesmateriaal online beschikbaar te stellen. Verder ontving het museum gedurende de looptijd van de tentoonstelling 600 eerstejaars MBO studenten van het Friesland College en nog eens 130 leerlingen uit het Voortgezet Onderwijs.

Aan de hand van een workshop, de verhalen uit het Fries Verzetsmuseum en de tentoonstelling Oog in oog met oorlog onderzochten de studenten hun eigen betekenis van vrijheid. Deze betekenis legden zij vast op tegeltjes, die later worden samengevoegd tot een kunstwerk op de campus van het Friesland College in Leeuwarden. Ook lanceerde het Fries Verzetsmuseum samen met het Fries Film Archief een film bij het educatieproject Fryslân 75 jier frij. De film is een nieuwe compilatie van beelden die zijn geschoten door amateurfilmers tijdens de Tweede Wereldoorlog in Friesland.

Virtuele tour is door ruim 14.000 mensen bekeken

Op 4 mei opende de tentoonstelling alvast online, samen met de vaste presentatie van het Fries Verzetsmuseum, via virtueletour.friesverzetsmuseum.nl. De virtuele tour werd 16.961 keer bekeken door 14.216 bezoekers. In samenwerking met Tryater, Theater Na De Dam en verschillende jongeren heeft het museum bovendien een podcast gemaakt rondom 75 jaar vrijheid. 

Verder werden zogeheten gesprekstarters uitgedeeld met prikkelende vragen bij de foto’s uit Oog in oog met oorlog. De gesprekstarters voor jong en oud brachten bezoekers op een laagdrempelige manier met elkaar in contact. In de herfstvakantie konden kinderen aanschuiven bij Persbureau Ooggetuigen, waar werd gewerkt aan de krant ‘De Gazetteket’.

Kinderen konden onder andere de conservator van de tentoonstelling interviewen en fotoreportages maken. Ook werd een uitgebreid programma ontwikkeld dat families meenam door de tentoonstelling en verschillende perspectieven belichtte. In samenwerking met de Liefdesbode konden bezoekers herinneringen aan oorlog en vrijheid laten optypen in een brief of persoonlijk document.

Tegelijkertijd presentatie ‘Vrijheid anno nu’

Gelijktijdig met de tentoonstelling Oog in oog met oorlog was in het Fries Verzetsmuseum een presentatie te zien rond het thema vrijheid anno nu. In de presentatie, die eind 2019 werd geopend, vertellen Friezen met uiteenlopende achtergronden hun eigen verhaal over vrijheid. Het Fries Verzetsmuseum is sinds 1979 actief om het verhaal over Fryslân tijdens de Tweede Wereldoorlog op een educatieve wijze te vertellen. In 1995 werd het museum onderdeel van het Fries Museum. In 2013 verhuisde het Fries Verzetsmuseum mee met het Fries Museum naar het nieuwe gebouw aan het Wilhelminaplein in Leeuwarden.

Het Fries Museum wordt mede gefinancierd door de Provincie Fryslân, de BankGiro Loterij, het Samenwerkingsverband Noord-Nederland, het Ministerie van Economische Zaken en de Ir. Abe Bonnema Stichting.