Verzamelaar Rienk 'Tik' Monsma met één van zijn antieke typemachines.
Verzamelaar Rienk 'Tik' Monsma met één van zijn antieke typemachines. Foto: Johan Vogelzang

Verzamelmuseum Poppenwier viert tienjarig jubileum

Historie

De prachtige goed onderhouden antieke typemachines van Rienk ‘Tik’ Monsma en de evenzo prachtige antieke fototoestellen van Hans ‘Agfa’ van der Meer worden inmiddels tien jaar tentoongesteld in het goed onderhouden Doopsgezinde kerkje uit 1848 in het keurig geconserveerde eeuwenoude centrum van het rustieke terpdorpje Poppenwier.

Je zou in Poppenwier zomaar een poppen- of ander museum verwachten, zo poppig en schattig wordt het mooie van vroeger geconserveerd in en rond de kleine en grote huizen van het terpdorpje. Het is in feite een openluchtmuseum daar aan het begin – of het eind zo je wilt – van De Lege Geaen: een karakteristieke serie Friese dorpjes met dito woningen op een eeuwenoude binnenzeedijk.

De omgeving van het Verzamelmuseum past uitstekend en geeft het goede van vroeger goed weer. Zo ook de typemachines en de fotocamera’s: ze zijn gedateerd maar doen het allemaal nog. Kwaliteitsmateriaal wat nog lang niet weggegooid hoeft te worden maar nog steeds kan worden gebruikt zelfs.

"Elke typemachine heeft
een verhaal, dat is ook het
mooie van verzamelen"

“We repareren ook camera’s en typemachines”, zegt Hans. Hij is met zijn werktuigbouwkundige achtergrond de techneut van beide mannen en kan alles repareren. Rienk – de gepensioneerde vertegenwoordiger – is de verteller, de prater. Zo vullen ze elkaar goed aan en zijn ze al tien jaar op elkaar ingespeeld. Enkele toestellen zijn zelfs voor schappelijke prijsjes te koop, zodat liefhebbers Hans en Rienk de stookkosten van het kerkje kunnen betalen.

Zoals het nu gaat kunnen en willen ze nog wel tien jaar door. Rienk is 74 en nog zo fit als een hoentje en ook Hans (69) houdt het nog wel jaren vol in hun gedeelde passie. Van 1 mei tot 1 oktober zijn ze op zaterdagmiddag en zondagmiddag geopend. De coronaproblemen zijn alweer deels opgelost, want: “Mensen houden zelf ook goed rekening met anderhalve meter afstand, dus dat gaat prima.”

Analoge camera's van 1910 tot 1995
De Agfa (Duits) en Gevaert (Vlaams, uit Antwerpen) camera’s van Hans van der Meer komen uit het tijdperk 1910 tot 1995 en zijn bijna allemaal analoog. Oftewel, je moet de foto’s afdrukken in een donkere kamer, via een fotorolletje, om te zien wat voor foto’s je hebt gemaakt. De camera’s, hoe oud ze ook zijn, doen het allemaal nog. Eén van de duurste exemplaren is één van de eerste digitale camera’s van Agfa: de ActionCam (Agfa/Minolta) die destijds 20.000 dollar kostte als je’m nieuw kocht.

Ook de Agfa Studiocam met destijds een nieuwwaarde van 25.000 dollar kun je komen bewonderen in het Verzamelmuseum. “Dat is echt iets anders dan de standaard klik klak camera.” Hans zijn eerste fotocamera was grappig genoeg een Agfa Clack, een ‘klikklakcamera’ waarmee hij op zijn elfde voor het eerst foto’s mocht maken. Sindsdien is hij verkocht aan de techniek en het design van het Duitse merk dat sinds 1867 al bestaat.

Hans (uit Deinum) en Rienk (uit Wirdum) kopen overigens nauwelijks iets, ze krijgen het meestal van mensen die vinden dat de camera of typemachine bij hen in het museum een mooi plekje verdiend, of ze ruilen iets met andere verzamelaars.

“Toen ik in 2005 ‘Verzamelaar van het Jaar’ werd in Eindhoven ging het ineens heel snel en kreeg ik overal vandaan typemachines aangeboden”, zegt Rienk. Van Zeeland tot Limburg en Oost-Groningen: Rienk rijdt er graag een paar kilometer voor om iets moois op te halen. Hij heeft er zelfs zoveel dat niet alles in het museum past, op zolder in Wirdum staan er ook nog een paar. ‘Agfa’ Hans heeft zelfs nog ergens een depot voor gehuurd om zijn extra camera’s op te bergen.

"We hebben
gewoon veel lol
samen"

Ze hebben er zoveel dat ze niet alles exposeren, waardoor ze zo nu en dan items uit een bepaalde periode met een bepaald thema tentoonstellen. “Daardoor kunnen we onze bezoekers ook regelmatig iets anders laten zien, zo houden we het gevarieerd”, zegt Hans. Rienk ‘Tik’ Monsma heeft zijn bijnaam niet aan zijn verzamelaarstik te danken, maar aan het geluid dat een ouderwetse typemachine maakt zodra je aan het einde van de regel bent en het apparaat weer terug beweegt naar de nieuwe regel. “Mijn vader had een reclamebureau dus ik heb het met de paplepel ingegoten gekregen”, zegt Rienk.

Oudste typemachine is van het jaar 1890
Rienk: “Elke typemachine heeft een verhaal, elke eigenaar heeft een verhaal: dat is ook het mooie van verzamelen.” Zijn oudste typemachine dateert van het jaar 1890, de jongste komt uit de jaren zeventig. Elektrische typemachines en computers komen het Verzamelmuseum niet in. Al houden Rienk en Hans natuurlijk wel een website en een Facebook-pagina bij. Ze gaan daar waar nodig met de tijd mee.

Ze genieten, en ook hun vrouwen vinden het fijn dat ze zich zo goed vermaken. Rienk: “We hebben gewoon veel lol samen, het is ontzettend leuk. We hebben zoveel lol van onze verzameling en komen zoveel mooie verhalen tegen van bezoekers en van mensen bij wie de camera’s en typemachines ophalen: dat is echt geweldig.  Zolang het kan, gaan we hier absoluut mee door.”

Links een deel van de fotocamera's, rechts een deel van de typemachines in het sfeervolle voormalige Doopsgezinde kerkje van Poppenwier.
Hans 'Agfa' van der Meulen poseert voor enkele van zijn omvangrijke hoeveelheid analoge camera's.
Het afkoppelen van de regenpijp.
Week van de Groene Tuin helpt Friezen op weg om tuin te vergroenen Natuur 33 minuten geleden
Op deze plek in Katlijk komt straks een geweldige speeltuin, hopelijk met uw hulp!
Katlijk komt samen voor speel- en ontmoetingsplek Algemeen 6 uur geleden
Afbeelding
Achter de doeken van Aerial Yoga Sport 10 uur geleden
Afbeelding
Campagne Doortrappen feestelijk van start Gezondheid 22 uur geleden
Afbeelding
FryslânDOK: Prins Dokkum Cultuur gisteren
Gerrit en Els willen nooit meer weg uit Heerenhage.
Op pad met camper, boot of motor, maar altijd komen Gerrit en Els weer thuis in Heerenhage Wonen 27 mrt, 12:00
Afbeelding
De Bibliotheek en Steunpunt de Barones bieden hulp bij belastingaangifte Verhalen uit de buurt 27 mrt, 10:00
Afbeelding
Van Dal mannenmode viert Waanzinnige Winkelweek Algemeen 27 mrt, 08:00