VPRO Tegenlicht: Plattelandspioniers

Het IPCC, klimaatpanel van de Verenigde Naties, windt er in hun meest recente rapport geen doekjes om: teneinde de schade van klimaatverandering te beperken moet het landbouw- en natuurbeleid duurzamer. Nederlandse plattelandspioniers geven vorm aan nieuwe manieren van voedsel verbouwen, duurzaam leven en gemeenschapszin. Wat kunnen we van deze vernieuwers leren?

Het Friese dorpje Wijnjewoude heeft als doel: Wijnjewoude Energie Neutraal in 2025. Voor het eerst heeft een dorp in Nederland een eigen energiecoöperatie opgericht waarin groene stroom wordt opgewekt. Met als volgende stap: het vergisten van koeienmest om zo zelf biogas te produceren. Tegenlicht volgt de koppige voortrekkers van het project Frans Pool en Pieter de Kroon. Een ander succesvol initiatief is de stichting Herenboeren in Boxtel, een corporatie van huishoudens die samen een stuk land hebben aangekocht, een boer in dienst hebben genomen en in ruil daarvoor goedkope, biologische aardappels, groenten, vlees en fruit ontvangen. VPRO Tegenlicht praat met bedenker Geert van der Veen tijdens een oogstdag op de boerderij.

Het Voedselbos in Groesbeek, van pionier Wouter van Eck, is een botanisch project waar 400 eetbare soorten door elkaar zijn geplant. De opbrengst is tien keer zo hoog als die in de reguliere landbouw. Geen bestrijdingsmiddelen, geen bemesting en geen besproeiing en daardoor een paradijs voor insecten, kikkers, vogels en klein wild. Exclusieve restaurants, lokale bierbrouwers en ambtenaren van het ministerie zijn dagelijks in deze paradijstuin te vinden.

Minister van Landbouw Carola Schouten denkt dat het gezamenlijk belang om duurzaam te leven de kloof tussen boeren en burgers kan verkleinen. Zeventig jaar lang voerden we een landbouwbeleid op basis van de naoorlogse gedachte 'nooit meer honger', gericht op zoveel mogelijk produceren tegen een zo laag mogelijke prijs. Technische doorbraken en grootschalige landbouw hebben geleid tot een enorme intensivering van de landbouwproductie. Met als gevolg dat het piepkleine Nederland nu de tweede landbouwexporteur ter wereld is. Maar dit systeem is niet langer houdbaar. Een miljoen plant- en diersoorten worden met uitsterven bedreigd en om de klimaatdoelstellingen te halen moet er met de natuur worden samengewerkt. Schouten pleit voor een radicale omslag in het natuur- en landbouwbeleid: naar kringlooplandbouw, een voedselproductie systeem waarin afvalproducten worden gebruikt als grondstof.

VPRO Tegenlicht: Plattelandspioniers komt zondag 15 september om 21.05 uur op NPO 2

Met o.a. Frans Pool en Pieter de Kroon (voortrekkers Wijnjewoude Energie Neutraal 2025). Geert van Veen (oprichter stichting Herenboeren), Wouter van Eck (eigenaar Het Voedselbos) en Carola Schouten (minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en viceminister-president). Regie: Kees Brouwer.

Voor meer informatie zie: vpro.nl/tegenlicht

#tegenlicht