De onderhoudsplicht

Wat betekent de onderhoudsplicht na de scheiding?
Na de scheiding hebben ex-partners een onderhoudsverplichting tegenover elkaar en tegenover hun eventuele kinderen. Deze onderhoudsverplichting is wettelijk geregeld en vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek. De afspraken die u met elkaar maakt over de onderhoudsplicht worden opgenomen in het scheidingsconvenant.

Wie hebben een onderhoudsverplichting?
De onderhoudsplicht van ex-partners ten opzichte van elkaar geldt wettelijk als u gehuwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft. Voor samenwoners is de onderhoudsplicht niet wettelijk geregeld, zonder samenlevingscontract bent u elkaar dus eigenlijk niks verplicht. Heeft u wel een samenlevingscontract? Kijk dan in uw contract na of u hier destijds misschien wel afspraken over heeft opgenomen.

De onderhoudsplicht ten opzichte van de kinderen geldt voor alle ouders, dus ongeacht of u gehuwd of geregistreerde partners bent of samenwoont (met en zonder samenlevingscontract).

Hoe zit het met de onderhoudsplicht voor partners?
Na de scheiding bent u verplicht om financieel voor elkaar te blijven zorgen. Als uw ex-partner niet in zijn of haar eigen levensonderhoud kan voorzien, dan bent u onderhoudsplichtig en moet u alimentatie gaan betalen. In principe draagt de partner met het hoogste inkomen bij aan de kosten van levensonderhoud van de partner met het laagste inkomen. Er wordt op basis van een zogenoemde draagkrachtberekening bepaald of en in hoeverre een bijdrage kan worden betaald.

Hoe lang de onderhoudsplicht duurt hangt van uw situatie af. Maar let op! Het hoeft echter niet altijd zo te zijn dat er partneralimentatie met elkaar overeengekomen wordt. Dit kan aan de uitkomst van de berekeningen liggen, maar ook aan de afspraken die u met elkaar maakt. U kunt namelijk altijd in onderling overleg afwijkende afspraken vaststellen, dit geldt ook voor samenwoners.

En met de onderhoudsplicht van ouders voor kinderen?
Ouders zijn wettelijk verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding van hun kinderen. Voor uw kinderen bent u daarom beiden, naar draagkracht, onderhoudsplichtig. De bijdrage die u betaalt of ontvangt voor de kosten van het onderhoud van uw kinderen wordt kinderalimentatie genoemd. Bij het vaststellen van het alimentatiebedrag spelen meerdere factoren een rol, zoals de draagkracht, de behoefte van de kinderen om dezelfde dingen te kunnen blijven doen en de zorgregeling. Alle afspraken rondom de kinderen en de onderhoudsplicht legt u vast in het ouderschapsplan dat u wettelijk verplicht bent om op te stellen, deze verplichting geldt ook voor samenwoners.

Wat verandert in de onderhoudsplicht van ouders na 18 jaar?
U heeft een onderhoudsplicht, totdat uw kinderen 21 jaar worden. Dit wordt ook wel de voortgezette onderhoudsplicht genoemd. Tot die tijd blijft u dus verplicht om bij te dragen aan de kosten van levensonderhoud en studie, ongeacht of uw kinderen wel of niet thuis wonen. U bent er dus nog steeds verantwoordelijk voor dat uw kinderen onderdak, kleding, voeding, scholing en medische hulp krijgen. Er verandert dus niets op het moment dat uw kinderen 18 jaar oud worden, behalve dat vanaf deze leeftijd het vastgestelde bedrag in beginsel direct aan het kind wordt betaald, tenzij hierover bij de scheiding andere afspraken zijn gemaakt en het kind daarin berust. U kunt de gemaakte afspraken overigens wel wijzigen als de situatie van uzelf of van uw ex-partner veranderd is. Denk aan gewijzigde financiële omstandigheden, u kunt het bedrag dan laten herberekenen.

En in de onderhoudsplicht van ouders na 21 jaar?
U bent als ouders niet meer financieel verantwoordelijk voor uw kinderen als zij 21 jaar oud zijn. De verplichting tot het betalen van kinderalimentatie eindigt daarom als uw kind deze leeftijd bereikt, tenzij uw kind kan aantonen dat hij of zij zelf niet in het eigen levensonderhoud kan voorzien en dus nog behoeftig is. Daarnaast kunt u zelf in afwijkende afspraken hebben vastgelegd dat u als ouder – nadat uw kind 21 jaar is geworden – nog in de kosten blijft bijdragen, bijvoorbeeld omdat uw kind nog studeert. Hierdoor kan een kind na zijn 21ste verjaardag toch nog recht op alimentatie hebben.

Heeft een stiefouder een onderhoudsplicht voor stiefkind(eren)?
Bent u als stiefouder getrouwd of heeft u een geregistreerd partnerschap met de ouder van een minderjarig kind dat hoofzakelijk bij u woont? Dan heeft u als stiefouder een onderhoudsplicht ten aanzien van dit stiefkind. Dit geldt ook als u samenwoont en u beiden wettelijk het ouderlijk gezag hebben over dit kind.

Kunnen ouders de onderhoudsplicht weigeren?
U kunt de onderhoudsplicht als ouders met ouderlijk gezag niet weigeren, omdat u de wettelijke verplichting heeft om tot hun 21ste verjaardag voor uw kinderen te zorgen. Een ontheffing van de onderhoudsplicht is dus ook niet mogelijk. U mag ook niet stoppen met het betalen van de kinderalimentatie, omdat u bijvoorbeeld uw kinderen niet ziet of omdat uw ex-partner de afspraken niet nakomt.

Onderhoudsplicht (alimentatie) berekenen
Het berekenen van de alimentatie is één van de financiële zaken die geregeld moeten worden tijdens uw scheiding. Het berekenen van de alimentatie is altijd maatwerk. De hoogte van het uiteindelijke alimentatiebedrag is namelijk mede afhankelijk van uw specifieke omstandigheden. Bent u toch benieuwd naar een indicatie van de hoogte van uw alimentatie? U kunt hier uw alimentatie indicatief berekenen.

De Onderhoudsplicht bij de Scheidingsplanner
De Scheidingsplanner kijkt bij de berekening van een mogelijke alimentatie allereerst naar de daadwerkelijke belangen van beide personen en de onderliggende drijfveren. Vervolgens worden deze gegevens transparant en voor beiden inzichtelijk verwerkt in een berekening van het besteedbaar inkomen na de scheiding. Hierbij houden we rekening met alle daadwerkelijke (voorspelde) uitgaven die beide partners na de scheiding hebben. Beide ex-partners kijken op die manier bij elkaar in de portemonnee en kunnen vervolgens samen beoordelen wat nu redelijk naar elkaar toe is. Dus niet redelijkheid op basis van bedachte globale richtlijnen, maar redelijkheid op basis van eigen inzicht en overleg. Uiteraard vergelijken wij vervolgens altijd de berekeningen en uitkomsten met de richtlijnen van het rapport Alimentatienormen.

Lees verder op https://scheidingsplanner.nl/alles-over-scheiden/scheiden-en-nu/de-onderhoudsplicht/