Ringmus
Ringmus Foto: Rob van de Rol

Pesticiden bij ringmussen in Oostermeer

Algemeen

OOSTERMEER - CLM Onderzoek en Advies heeft in samenwerking met Ringgroep Fûgel- en Natoerbeskermingswacht Eastermar onderzocht welke chemische stoffen in ringmussen voorkomen en of deze tot schadelijke effecten leiden. In 48 monsters – eieren, nestjongen en adulten - van ringmussen bij Eastermar, zijn 15 stoffen aangetroffen. De aangetroffen stoffen zijn gebruikt als diergeneesmiddel, biocide, gewasbeschermingsmiddel, in de industrie of anderszins. Veel gevonden stoffen zijn de insecticiden DDT en DEET, de fungicide tebuconazol en de vogelwerende stof antrachion. Acute toxische effecten zijn niet te verwachten. Chronische effecten vallen niet uit te sluiten.Tijdens nestcontroles in 2020 door de Ringgroep zijn nestjongen, adulten en niet-uitgekomen eieren aselect verzameld. De monsters zijn door een laboratorium geanalyseerd op 727 stoffen, aangevuld met glyfosaat en haar afbraakproducten.

Stoffen en concentraties

De 15 gevonden stoffen zijn DDT, DEET, fipronil, foxim, isocarbofos en spirotetramat (insecticiden), MCPA, metoxuron, 2,4-D (herbiciden) en fenylfenol, folpet, tebuconazool (fungiciden), een intermediair/vogelwerende stof anthrachinon, een plantengroeiregelaar difenylamine en een synergist (bij insecticide) piperonylbutoxide. Vijf van de 15 stoffen zijn in Nederland niet meer toegelaten als pesticide. Het is zorgelijk dat deze stoffen nog steeds teruggevonden worden.

In de 8 nestjongen en 4 adulten zijn 10 verschillende stoffen aangetroffen. In de 36 eieren zijn twee stoffen minder aangetroffen, namelijk 8. DDT is ook in dit onderzoek weer vaak vastgesteld: het is in alle eieren gevonden en in 75% van de dode ringmussen. DEET is in 83% van de nestjongen en adulte ringmussen aangetroffen en in 15% van de eieren. Glyfosaat en haar afbraakproducten zaten niet in de monsters.Foto: Rob van de Rol

Wat betekenen deze stofconcentraties voor de overleving?

De aangetroffen stofconcentraties leiden zeer waarschijnlijk niet tot een acuut toxisch effect. Chronische effecten voor de ringmus vallen niet uit te sluiten. Ook is onbekend wat het gezamenlijke effect van meerdere stoffen (combitox) is.

De vaakst aangetroffen stof, DDT vermindert de eischaaldikte en vitaliteit van het embryo en kuiken. De hoogst vastgestelde concentratie in een ringmusei bedraagt 1,3 mg/kg. Het is niet waarschijnlijk dat deze concentratie al een negatief effect heeft op de dikte van de eischaal of vitaliteit van het kuiken. Ook de concentraties van het relatief vaak aangetroffen DEET leiden zeer waarschijnlijk niet tot een acuut toxisch effect. Van DEET is bekend dat het wijd verspreid en aangetoond is in de vegetatie, krachtvoer, oppervlaktewater en in de mest.

Nader onderzoek

We bevelen aan om een dergelijk onderzoek te herhalen bij een populatie ringmussen die sterk afneemt. Een ruimtelijke analyse en een inventarisatie van het huidige en historische middelgebruik is aan te raden.

Afbeelding
ALDI Drachten vanaf 15 april dicht voor verbouwing Verhalen uit de buurt 3 uur geleden
Afbeelding
Steeds meer boeren in Friesland stappen over op kruidenrijk grasland Agrarisch nieuws 5 uur geleden
Mirjam, Klaske en Tineke vertellen trots over de stappen die de praktijk heeft gezet.
Verloskundigenpraktijk Wolkom: "Voor elke ouder en iedere baby een kansrijke start" Gezondheid 5 uur geleden
Afbeelding
Duidelijkheid over beheer oevers langs Friese vaarwegen Natuur 17 uur geleden
Het afkoppelen van de regenpijp.
Week van de Groene Tuin helpt Friezen op weg om tuin te vergroenen Natuur 19 uur geleden
De leden van Agora Club Súd East Fryslân houden van 4 t/m 25 april een online veiling via hun Facebookpagina. De opbrengst is bestemd voor een beleeftafel voor Odensehuis Dirk Baron in Drachten.
Agora Club 14 houdt online veiling voor Odensehuis Dirk Baron Verhalen uit de buurt 22 uur geleden
De zoontjes van Edson en Majelien op plek twee en drie.
Sportschool Idrissi met eerste plek naar huis Sport 28 mrt, 08:00
Afbeelding
Campagne Doortrappen feestelijk van start Gezondheid 27 mrt, 20:00