Meer rijdende 75-plussers in Heerenveen
HEERENVEEN - Het aantal 75-plussers met een rijbewijs ligt in Heerenveen hoger dan gemiddeld in Nederland. 67% van alle mensen in die leeftijdsgroep heeft een rijbewijs, tegen een landelijk gemiddelde van 64%. Het aantal ouderen dat mag rijden verschilt onderling erg per gemeente. Hoe kan dit en hoe werkt een keuring eigenlijk? We vroegen het aan dokter Pragt, hij werkt al jaren in Heerenveen als keuringsarts.
Dokter Pragt studeerde in1976 af en werkte daarna lange tijd als bedrijfsarts. Na zijn pensionering ging hij aan de slag als keuringsarts voor RegelZorg, een nationale aanbieder van rijbewijskeuringen: "Ik vind het leuk om op deze manier met mijn vak bezig te zijn en heb bij CBR een cursus gevolgd. Hier leerde ik de OPS-methode, een gestandaardiseerde test die elke keuringsarts gebruikt tijdens een keuring, ontwikkeld door de Rijksuniversiteit van Groningen en het CBR. Zo wordt ervoor gezorgd dat iedereen op dezelfde manier getest wordt."
Op de website van het CBR legt men uit wat de OPS-methode inhoudt. "De OPS is geen lijst met vragen die u aan de keurling stelt," wordt hier uitgelegd. Het document is bedoeld voor keuringsartsen. "Het is een hulpmiddel om de keurling te observeren en te scoren op de drie gedragsdomeinen die vaak als eerste zijn aangedaan bij beginnende dementie (zie DSM IV)." De letters van OPS staan voor de drie gedragsdomeinen: Oriëntatie en geheugen, Praktische vaardigheden en aandacht en Sociaal & persoonlijk functioneren
In Nederland moeten alle 75-plussers zo'n keuring ondergaan als ze hun rijbewijs verlengen. Toch ziet een keuringsarts lang niet iedereen uit die groep: "Mensen die al gediagnosticeerd zijn, bijvoorbeeld met dementie, zijn vaak al afgekeurd door hun eigen behandelend arts, of ze hebben een speciale code waarmee bepaald is dat ze slechts beperkt mogen deelnemen aan het verkeer. Alleen de 75-plussers waar dit niet het geval is komen bij mij langs." Met een scherp oog beoordeelt dokter Pragt zijn keurlingen op die drie gedragsdomeinen: "Ik vraag bijvoorbeeld of iemand mijn naam heeft onthouden en waarom hij of zij hier is. Ik luister naar hoe ze spreken; praten ze traag of herhalen ze zichzelf vaak en ik kijk of ze zichzelf nog goed verzorgen; zijn ze goed geschoren en hebben ze een schoon shirt aan?" Volgens dokter Pragt worden de meeste mensen afgekeurd op het laatste gedragsdomein, het sociaal en persoonlijk functioneren.
Iedereen hetzelfde gekeurd
Het is volgens dokter Pragt moeilijk te verklaren waarom in de ene gemeente meer ouderen rijden dan in de andere gemeente: "Het ligt niet aan de keuring, want iedereen wordt op dezelfde manier gekeurd. Wat ik mij afvraag is hoeveel ouderen een rijbewijs hebben met een code voor beperkte verkeersdeelname. Dit zou invloed kunnen hebben op dit verschil."
Dokter Pragt weet hoe belangrijk een rijbewijs voor veel ouderen is. Blijven rijden, is zijn advies voor mensen die zo lang mogelijk hun rijbewijs op zak willen houden: "Je hebt niet alles in de hand en als je dementie krijgt, dan kun je er niet om heen en wordt je afgekeurd. Als je gezond bent is het belangrijk om actieve verkeersdeelnemer te blijven. Dan is de kans groter dat je op latere leeftijd nog een geschikte verkeersdeelnemer blijft."
