Vaccineren voor HPV is niet alleen voor jezelf
FRIESLAND - 4 maart was het Internationale HPV-awareness day. Sindsdien kunnen jongeren in Friesland, geboren tussen 1 januari 1996 en 31 december 2003, zich gratis en zonder afspraak laten vaccineren voor HPV. “HPV staat voor humaan papillomavirus. Dat kun je krijgen door seksueel contact, maar ook gewoon door aanraking. Het leeft gewoon op de huid. Meestal geeft het geen klachten, maar het kan ook afwijkende cellen en zelfs baarmoederhalskanker veroorzaken,” vertelt physician assistant Evelien Adema, werkzaam bij ziekenhuis Tjongerschans in Heerenveen. Hoe belangrijk het nemen van het vaccin volgens experts ook is, de meningen over het vaccin zijn verdeeld.
Ongeveer 80 procent van alle mannen en vrouwen in Nederland die seksueel actief zijn, raakt ooit een keer besmet met HPV. Jaarlijks krijgen volgens cijfers van het RIVM in Nederland naar schatting bijna 1.200 vrouwen en bijna 400 mannen kanker door dit virus. “Vrouwen hebben meer kans op kanker (baarmoederhals, anus, vagina, schaamlippen, mond- en keelholte), maar ook bij jongens en mannen is er een verhoogde kans op penis-, mond-, keel- en anuskanker. In de nieuwe campagne worden dus ook jongens gevaccineerd om de verspreiding tegen te gaan en om het aantal aan HPV-gerelateerde kankersoorten te verminderen,” vertelt Margreet Miedema, gynaecoloog in ziekenhuis Tjongerschans in Heerenveen.
Varianten HPV
“Het lichaam ruimt het virus zelf meestal als het ware zelf weer op, maar soms gebeurt dit helaas niet. Niet alle varianten zijn even actief. Sommige varianten doen niet zoveel, sommige geven genitale wratten en sommige geven een voorstadium van baarmoederhalskanker. Als je weerstand minder goed is, is het virus ook actiever. Daarom raden we mensen aan om te stoppen met roken.
"Het enige wat dus echt
preventief werkt, is
een vaccinatie."
Als je rookt, heeft je lichaam meer moeite om de HPV-cellen op te ruimen,” aldus Miedema. “HPV geeft geen klachten, maar als het afwijkende cellen veroorzaakt, kan je wel bloedverlies krijgen na het vrijen of afwijkende afscheiding. Dat zijn symptomen waarvoor je naar de huisarts zou moeten gaan. Maar van HPV zelf merk je helemaal niks. Er zullen dus genoeg mensen zijn die het een keer gehad hebben, maar dat nooit weten,” vertelt Adema.
Vrouwen
Alle vrouwen tussen de 30 en de 60 jaar worden uitgenodigd om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Met dit programma kunnen voorstadia van deze kankersoort vroeg worden ontdekt. Hierdoor kan worden voorkomen dat vrouwen daadwerkelijk baarmoederhalskanker krijgen. De behandeling kan dan in een vroeg stadium worden ingezet, waardoor deze ook effectiever is. “Ook als mensen gevaccineerd zijn, is het nog steeds belangrijk om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek. Je kunt gevaccineerd zijn voor de HPV-typen 16 en 18, maar je kunt ook nog een andere vorm van HPV hebben, legt Miedema uit.
Mannen
“Bij mannen weet je niet of ze drager zijn van HPV. Penis- keel- en anuskanker uit zich veel sneller dan baarmoederhalskanker. Je hebt dan dus veel meer klachten. Wel komt het veel minder vaak voor dan baarmoederhalskanker bij vrouwen, want bij mannen komt het gemiddeld 400 keer voor per jaar voor, maar dat is nog steeds te veel,” vindt Adema.
Besmettelijk
“Condooms beschermen een beetje, maar niet 100 procent. Zelfs als je met je vingers ergens aan zit of bijvoorbeeld dezelfde handdoek gebruikt, kan je elkaar al besmetten. Zelfs als wij iemand behandelen met HPV, moeten wij een mondkapje en spatbril op, omdat het zo besmettelijk is dat je het dan al in je slijmvlies kan krijgen,” vertelt Miedema. Het enige wat dus echt preventief werkt, is een vaccinatie.
Twijfel vaccineren
De 25-jarige Erwin uit Stroobos twijfelt of hij de vaccinatie wel gaat halen: “Ik heb de uitnodiging gekregen, maar ik heb hem niet geopend. Ik ga hem misschien openmaken, maar ik weet het nog niet zeker. Ik weet namelijk nog niet of ik mij wil laten vaccineren. Voor mannen is het in principe helemaal nieuw en ik heb zoiets van: ik wil niet aan een experiment beginnen. Ik wacht eerst even af hoe het loopt bij andere mannen, die het vaccin wel nemen. Ik heb een hekel aan prikken, omdat ze bij mij altijd mis prikken en omdat je niet weet wat er allemaal in zit.”
Gevolgen vaccinatie?
“Er zijn eigenlijk geen negatieve gevolgen. Er was een tijd dat men dacht dat je er onvruchtbaar van kon worden, maar dat is allemaal onzin. Het is absoluut veilig en effectief,” vertelt Miedema. “Het is een virus. Het maakt antistoffen en je lijf herkent het dan. Je doet het ook niet alleen voor jezelf, maar je zorgt er ook voor dat HPV in het algemeen gewoon steeds minder voorkomt. In Scandinavië en Engeland bijvoorbeeld, gebruiken ze deze vaccins al langer bij jongens en meiden. Daar zie je het optreden van baarmoederhalskanker echt drastisch verminderen.” Volgens Adema is er dus niks om je zorgen over te maken.
Wel vaccineren
De 24-jarige Kas uit De Knipe laat zich binnenkort wel vaccineren: “Ik heb de uitnodiging niet gelezen, maar ik zag de uitnodiging en dacht: ‘is dit een optie? Ik ga het gewoon doen’. De reden dat ik mij onder andere ga laten vaccineren, is: omdat mijn moeder een paar maanden geleden positief is gebleken na een uitstrijkje. Om het virus tegen te gaan, wil ik mij laten vaccineren. Er is helaas al wel een kans dat ik al positief ben, aangezien ik al meerdere bedpartners heb gehad. Toch denk ik: het kan geen kwaad. Ik vind de positieve kanten van een vaccin groter wegen, dan dat je je bijvoorbeeld een dag ziek voelt.”
Vaccinatie in Friesland
Ben jij tussen de 16 en de 28 jaar oud en wil jij je gratis laten vaccineren? Dat kan als je de eerste prik voor juni haalt en de tweede een half jaar later. Vaccinatie is mogelijk op 5 locaties verspreid over de provincie, namelijk Leeuwarden, Sneek, Heerenveen, Drachten en Dokkum.