Wat is een bootleg?
FRIESLAND - De theaters zijn dicht maar je wilt toch van cultuur blijven genieten. Kans is groot dat jij dan afweet van het fenomeen van bootlegs. Een bootleg is een onofficiële en vaak illegaal gemaakte opname van een concert of voorstelling. De cultuursector, vooral in de VS, is vaak tegen het maken en verspreiden van een bootleg omdat het inkomsten zou wegnemen van zowel de makers als het podium. Toch zijn er ook geluiden voor dit fenomeen, want heeft niet iedereen, ongeacht financiële mogelijkheden, recht om van cultuur te genieten? RondOm Vandaag duikt in het controversiële onderwerp.
Wie denkt dat het maken van een bootleg een moderne zaak is, heeft het mis. Nog voordat iemand überhaupt durfde te dromen over smartphones werden er al bootlegs gemaakt. De eerste bekende bootleg is een LP met diverse nummers van Dylan en The Band. In de jaren '70 kwamen er steeds meer bootlegs, vaak met opnames van live-optredens of niet-gereleasde studio-opnames. Sommige bootlegs werden zelfs populairder dan de originele LP's. Tegenwoordig is het veel makkelijker om bootlegs te maken en te verspreiden. Optredens en voorstellingen worden op YouTube geplaatst met misleidende titels. Zo doen bootlegs van bekende Broadway musicals als Hamilton en Dear Evan Hansen zich regelmatig voor als een slimevideo. Dit doet men om de strenge, maar geautomatiseerde beveiliging van de streamingdienst te omzeilen. Bootlegs zijn namelijk hartstikke illegaal en mogen dus niet geplaatst worden zonder toestemming van de eigenaar (de makers van de voorstelling).
Enerzijds is het logisch dat bootlegs illegaal zijn. Ze vallen onder het auteursrecht en zijn te vergelijken met het illegaal downloaden van een film, op bijvoorbeeld Pirate Bay. De makers van de voorstelling missen inkomsten door bootlegs, want mensen die de musical online kunnen bekijken, gaan misschien wel niet meer naar het theater. Daarom doen makers uit de cultuursector er alles aan om bootlegs te voorkomen. Zo moeten bezoekers bij sommige voorstellingen hun mobiel in een beveiligd zakje doen, of wordt er tijdens de voorstelling streng gecontroleerd.
Aan de andere kant kun je zeggen dat bootlegs mensen met minder financiële middelen de kans geven om toch van populaire cultuur te genieten. Bovendien kunnen dankzij bootlegs mensen van over de hele wereld genieten van voorstellingen die alleen in de VS spelen. Bootlegs kunnen juist ook zorgen voor meer inkomsten, bijvoorbeeld in het geval van Hamilton. Sinds deze musical op Disney+ staat (dit is wel een legale opname) stijgt het aantal kaarten dat wordt verkocht.
Hoe dan ook, bootlegs maken, verspreiden en bekijken is illegaal en met goede reden. Zeker nu de cultuursector is het goed om na te denken over het effect van bootlegs op de inkomsten van de sector.