Statiegeld op plastic flesjes en blikjes ingevoerd
Per 31 december 2022 wordt er verplicht statiegeld van kracht op blikjes. Voor plastic flesjes was al een jaar eerder besloten dat komende zomer statiegeld verplicht wordt - per 1 juli. Door statiegeld voorkomen we jaarlijks honderd miljoen flesjes en blikjes die als zwerfafval op straat, in de bermen, parken en rivieren terecht komen.
Op 14 februari 2017 bood bioloog Merijn Tinga in de Tweede Kamer een petitie aan voor statiegeld op plastic flesjes. Deze petitie werd 55.000 keer ondertekend. Om aandacht te vragen voor deze petitie was hij op een surfboard gemaakt van plastic flesjes van Scheveningen naar Engeland gekitesurft. In plaats van handtekeningen bood Tinga - bekend als de Plastic Soup Surfer - de kamer 55 duizend snoephartjes aan, vanwege Valentijnsdag. Bij het overhandigen van de petitie verraste Tinga de aanwezige Kamerleden met een zelfgeschreven motie - met dezelfde officiële formuleringen. Hierin stond de oproep tot "90% minder plastic zwerfflesjes binnen drie jaar". Het woord statiegeld viel niet, maar de aanwezige Kamerleden wisten dat 90% vermindering alleen te behalen was met statiegeld. De Kabinets-partijen en de linkse oppositie partijen tekenden de motie ter plekke.
Ultimatum
In het volgende kabinet besloot staatsecretaris Stientje van Veldhoven om de betrokken bedrijven een ultimatum te stellen. Ze gebruikte daarvoor de 'Plastic Soup Surfer petitiemotie'. Als ze niet tot zeventig procent vermindering van zwerfflesjes zouden komen binnen drie jaar, zou statiegeld op plastic flesjes worden ingevoerd. Het aantal plastic flesjes in het zwerfafval daalde niet, maar steeg met zeven procent. Daarom besliste het kabinet april vorig jaar dat er statiegeld op de plastic flesjes komt, met ingang van 1 juli 2021.
Breekijzer blik
Met deze succesvolle insteek voor de invoering van statiegeld op flesjes besloot het kabinet vorig jaar april dezelfde afspraken te laten gelden voor blikjes. Ook voor blikjes lieten de zwerfafval cijfers van Rijkswaterstaat geen daling zien maar zelfs een stijging van maar liefst negentien procent. Reden om nu voor de verkiezingen nog te besluiten tot de invoering van statiegeld op blik. De Plastic Soup Surfer vroeg in 2017 al aandacht voor zijn campagne door op een SUPboard gemaakt van plastic flesjes de gehele rivier de Rijn af te peddelen, van de bron tot de monding (1000km). Ondertussen viste hij plastic flesjes uit de rivier die hij symbolisch terugbracht naar de bron van het plastic: de directeuren van Coca Cola tot Albert Heijn.