Hoe stemt Oost- en Weststellingwerf?
OOST- EN WESTSTELLINGWERF - 17 maart is het zover, dan mogen alle Nederlanders weer naar de stembus om een nieuw kabinet te kiezen. Welke vorm deze verkiezingen krijgen is nog niet bekend, maar zeker is wel dat we dit jaar anders naar de stembus gaan dan voorheen. Daarnaast is het ook de vraag of de reactie van het huidige kabinet op de coronacrisis invloed gaat hebben op het stemgedrag en de uitslag van de verkiezingen dit jaar. Om dit te onderzoeken duikt RondOm de Stellingwerven in de cijfers en zocht uit hoe de inwoners van Oost- en Weststellingwerf de afgelopen jaren hebben gestemd.
Vier jaar geleden stemden we voor het laatst voor de Tweede Kamer, om precies te zijn op 15 maart 2017. Destijds waren er 12.950.685 stemgerechtigden. 81,57% van deze mensen maakten ook daadwerkelijk gebruik van hun stemrecht, een klein deel hiervan waren blanco (0,15%) of werden later ongeldig verklaard (0,3%). De grote winnaar van deze verkiezingen was de VVD, die 21,29% van de stemmen mocht ontvangen en daarmee 33 zetels. Andere grote winnaars waren de PVV (13,06%), CDA (12,38) en D66 (12,23%).
In Ooststellingwerf gingen er iets minder mensen naar de stembus dan gemiddeld (80,69%) terwijl in Weststellingwerf er iets meer mensen dan gemiddeld hun stembewijs inleverden (81,62%). Wel waren er in beide gemeenten minder blanco stemmen en minder ongeldige stemmen dan het landelijk gemiddelde. Opvallend genoeg stemmen de twee gemeenten redelijk hetzelfde, de top zeven van beide gemeenten komt namelijk met elkaar overeen. Op nummer één staat de VVD, die ook de landelijke winnaar was. Deze partij won in Ooststellingwerf 17,06% van de stemmen en in Weststellingwerf 19,9%. Het CDA was in beide gemeenten de één na populairste partij en de PVV was de derde partij.
De verkiezingsuitslag van 2017 was best bijzonder te noemen in beide gemeenten, vooral als je kijkt naar het stemgedrag van de afgelopen tien verkiezingen (2017, 2012, 2010, 2006, 2003, 2002, 1998, 1994, 1989, en 1986). Er is namelijk één partij die zowel in Oost- als in Weststellingwerf ongekend populair was de afgelopen verkiezingen, maar in de top drie van afgelopen verkiezing opeens was verdwenen. De echte kenner weet natuurlijk dat we het hebben over de PvdA, die in 2017 historisch laag in de peilingen zakte. Zij behaalden slechts 5,7% van de Nederlandse stemmers en ook in Ooststellingwerf (8,65%) en Weststellingwerf (7,86%) scoorden ze veel lager dan voorheen. Deze partij is juist lang enorm populair geweest hier, en met uitzondering van 2002, 1989 en 1986, stonden zij altijd bovenaan. Tijdens de afgelopen tien verkiezingen stemden de inwoners van deze twee gemeenten overigens erg voorspellend op drie dezelfde partijen; de PvdA, de VVD en het CDA. Uiteraard zijn er ook een aantal partijen die deze partijen even van de troon wisten te stoten. Zo was in 2006 opeens de SP erg populair met 17,48 van de Stellingwerfse stemmen en verscheen Lijst Pim Fortuyn in 2002 in de top drie partijen van Weststellingwerf (15,81% van de stemmen).
Wat ook opvalt is de stemmersopkomst. Die daalt landelijk al jaren en ook in Smallingerland stemmen er relatief steeds minder mensen. Waarom dit zo is, is het onderwerp van veel onderzoeken. Een paar verklaringen hiervoor zijn het stemparadox van Downs, de aanwezigheid van cynisme onder stemmers (mijn stem doet er niet toe) en minder politiek zelfvertrouwen onder stemmers. De vraag is of de coronacrisis invloed gaat hebben op de opkomst dit jaar, we zullen het zien.