Stemmen in coronatijd, hoe gaat dat?
HEERENVEEN - Al jaren gaat stemmen op dezelfde manier. Je gaat naar een stemlokaal (of stuurt iemand anders), laat je ID-bewijs en stempas ziet, krijgt een stembiljet, kleurt het rondje in van jouw favoriete partij en werpt het biljet in de stembus. Simpel, efficiënt en doeltreffend, dus 'why change a winning game'? Nou, bijvoorbeeld als een wereldwijde pandemie de samenleving bedreigt. Stemmen zal, voor het eerst in jaren, anders gaan en RondOm zocht uit hoe.
De traditionele manier van stemmen, de manier die wij gewend zijn, wordt gebruikt over de hele wereld, al eeuwenlang. In Athene stemde men bijvoorbeeld door een naam te kerven op een scherf. Nu gebruiken we papier, maar het systeem is niet anders. In veruit de meeste landen wordt gestemd op papier. Op sommige plekken wordt al geëxperimenteerd met elektronische stemmen, maar tot nu blijkt deze manier van stemmen erg fraudegevoelig te zijn. Logisch dus dat veel landen ver weg blijven bij deze optie.
Hoewel ons traditionele stemsysteem natuurlijk niet waterdicht is, is de kans op fraude erg klein. Dat komt onder andere door de identificatieplicht, het uitgeven van één stembiljet en één stempas per persoon en de goede controle op stemmachtigingen. Deze verkiezingen moet de overheid niet alleen letten op het tegengaan van fraude, maar ook op de verspreiding van het coronavirus.
Al in oktober is het Ministerie van Binnenlandse Zaken bezig gegaan met het voorbereiden van de verkiezingen. Zij hadden min of meer al voorzien dat we op 17 maart het virus nog niet de baas zouden zijn en komt daarom met een paar aanpassingen. Die aanpassingen zijn vastgelegd in de Tijdelijke Wet Verkiezingen COVID-19. Deze volledige tijdelijke wet is te vinden op www.wetten.nl.
In Nederland regelen de gemeentes veel voor de verkiezingen. Op www.heerenveen.nl/actueel/verkiezingen vind je veel informatie over hoe je moet stemmen, waar en wanneer. Deze website wordt nog vaak ververst, omdat de situatie rond het coronavirus ook nog steeds verandert. Op deze website staat welke veranderingen de gemeente verwacht voor de verkiezing. Zo zullen er waarschijnlijk extra of nieuwe stemlocaties worden opgezet, zodat het niet te druk wordt in een stemlokaal.
Daarnaast zullen stembureaus zo worden ingericht dat zowel de stemmers, als de stembureauleden en de waarnemers veilig blijven. Er zullen waarschijnlijk markeringen worden aangebracht op de grond, zodat je afstand van elkaar kan houden en de bekende rode potlood zal maar eenmalig worden gebruikt en/of na gebruik worden gedesinfecteerd. Per stemlokaal zijn maar een bepaald aantal mensen welkom, de rest zal op afstand buiten moeten wachten op hun beurt.
Waarschijnlijk krijg je de mogelijkheid om drie volmacht stemmen uit te brengen voor mensen die niet kunnen stemmen, omdat ze bijvoorbeeld ziek zijn of tot een risicogroep behoren. Zeventigplussers krijgen wellicht de kans om via brief te stemmen. Het wordt ook mogelijk om op het laatste moment toch een machtiging uit te geven voor jouw stem, wanneer jij ziekteverschijnselen hebt. Wellicht komt er ook een mogelijkheid om op sommige plekken eerder te stemmen. Het is nog niet bekend of dit in Heerenveen ook kan.
