De woningmarkt in Leeuwarden
LEEUWARDEN - Je hebt het vast meegekregen; de woningmarkt staat op zijn kop in Nederland. Huizen worden voor veel meer dan de geschatte waarde verkocht, staan soms maar een dag op www.funda.nl, de wachtlijst voor een sociale huurwoning wordt steeds langer en daarbij verhuren particulieren hun vastgoed voor steeds hogere prijzen. Maar is deze trend ook zichtbaar in Friesland, waar de woningmarkt lang buiten schot bleef? RondOm Vandaag zoekt het uit.
Op de woningmarkt zijn er verschillende problemen. Allereerst is er krapte op de markt waardoor men veel meer geld kan vragen voor een woning én waarbij potentiële kopers - bang voor concurrentie - vaak overbieden. Daarnaast zijn er de problemen in de woningverhuur. De wachtlijsten van sociale huur zijn lang en de huurprijzen van particuliere verhuurders hoog. De problemen in de huursector en de koopsector katalyseren elkaar ook nog eens, want omdat starters geen woning kunnen kopen, blijven ze langer in (sociale) huurwoningen wonen, waardoor daar ook krapte ontstaat.
Koopwoningen
Het grootste probleem in de koopsector is de krapte op de markt. Dat zorgt ervoor dat koopwoningen tegen relatief hoge prijzen worden aangeboden én dat men, bang om er naast te grijpen, buitenproportioneel overbied. Laten we eerst naar de krapte kijken. Op www.funda.nl worden op dit moment ruim 300 woningen aangeboden in de gemeente Leeuwarden. Volgens Kadaster stonden in 2020 1648 Leeuwarder woningen te koop. Deze woningen werden gemiddeld voor 237.077 euro verkocht. Dit is een groot verschil met vijf jaar geleden (2015) toen de gemiddelde woonprijs in Leeuwarden nog 157.690 euro was. Twintig jaar geleden (2000) werden de huizen voor nog geen 100.000 euro verkocht. De woningprijs is dus flink over de kop gegaan.
Kijk je dan naar de hypotheek die een gemiddelde alleenverdiener kan krijgen, dan verbaast de krapte op de markt je niet. Iemand die modaal verdient (36.500 euro per jaar) en fulltime werkt, kan volgens de Hypotheker rekenen op een hypotheek van 169.000 euro. Het aanbod in Leeuwarden voor die prijs: een kleine tien woningen. Als modaal verdienend stel (61.000 euro per jaar) maak je overigens meer kans, dan zou je een hypotheek kunnen krijgen van zo’n 297.000 euro, in Leeuwarden heb je dan keus uit 184 koopwoningen, een iets groter aanbod. Maar wacht, er is nog een probleem, namelijk dat kopers nu veel overbieden. In maart 2020 werd er in Leeuwarden 7,61% overboden, waardoor het aanbod voor de starter nog kleiner wordt.
Huurwoningen
Volgens het Centraal Bureau van de Statistiek is bijna de helft (47,6%) van de woningen in Leeuwarden bestemd voor verhuur. Dat komt neer op meer dan 29.000 huurwoningen. Hierbij zijn zowel sociale huurwoningen als woningen die worden verhuurd door een particulier of bedrijf inbegrepen. Uit Visie Volkshuisvesting Gemeente Leeuwarden (2019), opgesteld door consulting- en onderzoeksbedrijf Partoer blijkt dat de meeste van deze woningen corporatiewoningen zijn. Dit zijn er in de gemeente Leeuwarden 17.795. De twee grootste corporaties in Leeuwarden zijn Elkien (9.614) en WoonFriesland (7.556). Elkien geeft desgevraagd aan dat de wachttijd in Leeuwarden vijf à zes jaar bedraagt. WoonFriesland laat weten dat de gemiddelde wachttijd voor mensen die in 2019 en 2020 een huurcontract bij hen hebben ondertekent, afgerond zo'n 40 weken bedraagt. Dit is de gemiddelde wachttijd in alle regio's waar zij werkzaam zijn (dus niet alleen Leeuwarden) en hierbij hangt de gemiddelde wachttijd af van de betreffende gemeente en de eisen en wensen van de huurder. De gemiddelde huur in Leeuwarden is in 2019 9,85 euro per vierkante meter (blijkt uit onderzoek van Pararius). Dat is minder dan het Nederlands gemiddelde van 16,51 euro per vierkante meter. Toch is de prijs voor huur in Leeuwarden wel degelijk erg gestegen. In 2019 gemiddeld met 9,35%.