De maand van de geschiedenis: herinneringen aan de
bewaarschool in Bolsward
BOLSWARD - Oktober is de maand van de geschiedenis en dat vond RondOm Sneek een mooi moment om eens stil te staan bij de bijzondere geschiedenis van Sneek en omstreken. We benaderden Stichting Bolswards Historie met de vraag of zij, speciaal voor deze maand, een tweetal artikelen wilden schrijven over de geschiedenis van ons gebied. Dat wilden ze wel. In dit tweede artikel schrijft Dicky Bosma-Faber, redacteur van het magazine Bolswards Historie, over de geschiedenis van Bewaarschool in Bolsward.
Het gebouw op de hoek Jongemastraat-Kerkstraat, waarin tegenwoordig het gemeenteloket is gevestigd, werd ooit opgezet als bewaarschool (voorloper van de kleuterschool). Deze stads-bewaarschool (opening 1856) werd, evenals de naastgelegen stads-naaischool (opening 1877) aan de Jongemastraat, gesticht door de voogden van het Sint-Anthony Gasthuis. De bewaarschool heeft meer dan een eeuw, namelijk tot 1958, als zodanig dienst gedaan.
Alle Bolswarder kleuters van mijn generatie, geboren tussen 1940 en 1950, gingen naar deze bewaarschool, uitgezonderd de kleuters van R.K.-huize, die hadden hun eigen kleuterschool aan het Skilwyk. De bewaarschool was opgedeeld in vier lokalen, twee speellokalen met alleen banken langs de kant en twee lokalen waarin de kinderen keurig in rijen met z’n tweeën achter een tafeltje zaten. Het ene speellokaal aan de kant van de Kerkstraat was, met de hoog geplaatste ramen, vrij donker. Het andere speellokaal grensde aan de speelplaats, doordat de ramen hier bijna tot aan de grond reikten, was het een zonnige ruimte. De speelplaats bestond voor het grootste gedeelte uit een grote zandbak met in het midden een enorm grote lindeboom. Als het mooi weer was mochten we in deze grote zandbak spelen. Vanuit een berging achteraan op de speelplaats haalden de juffen emmertjes, schepjes en houten kruiwagens tevoorschijn en dan begon voor ons de pret van zandtaartjes bakken en zandkastelen bouwen. Soms brachten de juffen het liedje “De boom, die wordt hoe langer hoe dikker” letterlijk in praktijk door met de kinderen hand in hand een lange slinger te vormen en dan wikkelden we ons op die manier rondom de grote lindeboom. In de speellokalen deden we vaak kringspelletjes, zoals Zakdoekje leggen, niemand zeggen. Ook mochten we in de speellokalen met grote blokken en kleurige ballen spelen. Het was vlak na de oorlog, veel geld voor nieuw speelgoed was er niet, dus speelden we met ouderwetse rieten poppenwagentjes die van ellende bijna uit elkaar vielen en met “skurve” slappe poppen.
Wanneer we uitgespeeld waren in het speellokaal, dan was er werk aan de winkel in een van de lokalen met tafels en stoeltjes. Kleuren, plakken, knippen, blaadjes vouwen, vlechten, kraaltjes rijgen, we hebben wat af geknutseld op de bewaarschool. Vooral het matjes vlechten was een hele klus voor onze kleine vingertjes om de reepjes papier in het klemmetje van de vlechtpen te stoppen. Vol trots lieten we thuis de werkjes zien! We zongen ook liedjes met elkaar en juf vertelde mooie verhaaltjes. Hoogtepunten waren het Sinterklaasfeest, Kerstfeest en niet te vergeten de optocht, die met Koninginnedag gehouden werd. Maar er was ook een ernstiger zaak: Eens per jaar kregen we bezoek van de schoolarts. We werden gewogen, beklopt en gemeten en daarna scheen de dokter met een lichtje in je oren en ogen om te kijken of er iets aan de hand was en soms kreeg je een prikje. Vanaf ons vierde tot ons zesde jaar gingen we naar de bewaarschool. Daarna brak de dag aan waarop we afscheid van onze kleutertijd zouden nemen om naar de 'grote school' te gaan.
Het bewaarschoolgebouw staat er nog steeds, maar heeft in de loop der tijd verschillende andere functies gekregen. Begin jaren vijftig waren er plannen voor het stichten van twee nieuwe kleuterscholen, dit resulteerde in de bouw van De Hummelhof aan de Burgemeester Praamsmalaan en de Paddenstoel aan de Gerrit Knopstraat. In 1957 werd de oude bewaarschool gesloten en de kleuters verhuisden naar de nieuwe kleuterscholen. In 1958 werd de bewaarschool de nieuwe plek voor de Openbare Bibliotheek, die voorheen op de bovenzaal van Ons Gebouw gevestigd was. Na de totstandkoming van de gemeente Súd-West Fryslân in 2011, is de voormalige bewaarschool in functie als gemeenteloket. Volgend jaar, wanneer de restauratie, verbouw en nieuwbouw van het voormalige Stadhuis voltooid is, krijgt het gemeenteloket een plaats in dit nieuwe complex. Wat er dan met de oude bewaarschool gaat gebeuren, is nog onbekend.
