De bevrijding van Drachten
DRACHTEN - Deze bevrijdingsdag zou een groot feest worden. 75 jaar leven we in vrijheid, ook in Drachten. Nu er steeds minder ooggetuigen van de oorlog zijn wordt het steeds belangrijker dat we de bezetting en bevrijding blijven herdenken. RondOm dook de geschiedenisboeken in en vertelt het verhaal van de bevrijding.
Op zondag 8 april 1945 klonk via de radio vanuit Engeland een langverwachte mededeling: ‘De fles is leeg’. Het teken dat het noorden van Nederland bevrijd zou worden en het verzet met sabotage-acties mocht beginnen. Vanaf 12 april begon dit. Ze maakten wegversperringen, maakte spoorwegovergangen onbruikbaar en draaiden bruggen af. Vanuit Drenthe en Overijssel rolden de eerste Canadese gevechtswagen binnen en op 14 april trokken de Canadezen naar Drachten. Het was een prachtige dag met veel zon en de bevrijding werd uitbundig gevierd. Overal waar je liep kon je horen: "Daar komen weer Canadezen met gevangengenomen Duitsers lands de Stationsweg aan." Veel mensen gingen natuurlijk kijken. Op straat was het een drukte van belang. Leden van het verzet werden, na vijf jaar lang ondergronds heldhaftig werk te verrichten, eindelijk herkenbaar. Ze kregen een blauw uniform aan en een band waarop stond: NBS; de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten. Uit blijdschap schoten ze met stenguns in de lucht. Ze schoten ook richting de HBS. Daar had het verzet een de NSB'ers uit de omgeving in gevangen gezet. Heel Drachten vierde feest en dat duurde nog tot in de late uurtjes.
Aan het einde van de oorlog was het tijd om de balans op te maken. In Smallingerland waren 16 burgerdoden te betreuren. Hun namen waren: Geert Jan Blauw, Pieter Blom, Hendrik Eenkooren, Johannes Joseph Erich, Johannes Martinus Boleij, Johannes Bartholomeus Tichelaar, Reimer Feitsma, Taeke Sije Halma, Petrus Antonius Bernardus Keverkamp, Bauke Lijklema, Jan Visser, Dirk de Vries, Gerhardus Wagenaar, Tjalling Wagenaar, Jouke Louw Wiersma en Ate Bruinsma. Voor hen is een monument opgericht aan de Stationsweg. Er zijn veertien Joodse inwoners van Drachten omgekomen in Duitse concentratiekampen. Voor hen staat er, naast het oorlogsmonument, ook een monument. Hun namen waren: Betje Benninga, Rozette Benninga, Dina van Leer, Mozes van Leer, Vrougje van Leer, Veronica Esje van Leer-Zwarts, Hinderika Mozes, David Julius Turksma, Dora Jacoba Turksma, Jacob Turksma, Mozes, Turksma, Simon Turksma, Anna Zilverberg en Saartje Zilverberg.
