Op sommige plekken bloeien al narcissen
Inmiddels heeft iedereen wel door dat de winter nog niet echt heeft doorgezet. We zijn de wintermaanden doorgekomen zonder echte vorst of sneeuw en langzaam lijkt de wereld om ons heen al naar de lente te gaan.
Rondom Sneek vroeg aan Henk Jan van der Veen, boswachter in Sudwest-Fryslan, of deze warme winter zich ook in de natuur laat zien. Inmiddels heeft iedereen wel door dat de winter nog niet echt heeft doorgezet. We zijn de wintermaanden doorgekomen zonder echte vorst of sneeuw en langzaam lijkt de wereld om ons heen al naar de lente te gaan.
"Jazeker," beaamt Henk Jan, "veel voorjaarsbloeiers komen al op. Ik zag laatst als narcissen staan op een rotonde, en dat is behoorlijk vroeg. Ze horen eigenlijk in de loop van maart, begin april, pas te gaan bloeien. Ook andere vroege voorjaarsbloeiers, zoals de krokus en de winterakonieten vind je al in sommige tuinen. In een zonnig greppeltje zag ik laatst al brem bloeien, niet alle bloempjes maar de natuur is in beweging." Volgens de boswachter is het niet schadelijk dat de bloempjes er nu al staan, terwijl de kans nog bestaat dat het gaat vriezen. "Nee, die planten zijn daar echt wel op toegerust. Sommige mensen herinneren zich nog wel de winter van 2005. Die was bijna net zo zacht als deze winter, de krokusjes stonden eind februari al te bloeien. In begin maart sloeg alles om, vrieskou en een dik pak sneeuw. De sneeuw smolt een week later en krokusjes groeiden gewoon vrolijk door."
In de stad zul je sneller de effecten zien van een warme winter zien dan in het buitengebied. De stad houdt veel meer warmte vast en in de natuur buiten de stad heeft de wind vrij spel. Toch vind je ook in de natuur de zachte winter terug. Je hoort de koolmees al zingen. De kieviten, die normaliter voor de vorst vertrekken, zijn dit jaar in Nederland gebleven. De rankende helmbloem staat op sommige plekken al in bloei. Allemaal tekenen dat de winter niet koud is geworden." Het gaat langzamerhand wel opvallen; de winters zijn steeds zachter en de zomers steeds droger en heter. Henk Jan heeft dat verschil ook opgemerkt en somt een aantal feiten op: "We zien vanaf de negentiger jaren dat de gemiddelde temperatuur in een jaar stijgt. Voor 1990 zat de gemiddelde jaartemperatuur in Nederland op ongeveer 9.8 graden Celsius. Nu is dat ongeveer 10,7 graden en dit gemiddelde zal nog verder stijgen. Een stijging van bijna een graad!" Toch zegt een warme winter, of een droge zomer, weinig over het klimaat. Henk Jan legt uit: "Je ziet dat mensen na een natte zomer of een koude winter zeggen; zie je wel, het valt wel mee. Klimaat wordt echter berekend op basis van een gemiddelde van dertig jaren. Een koude winter telt maar voor 1/30ste mee."
De droge zomers van afgelopen jaren laten ook hun sporen na, maar dat zie je inmiddels alleen als je heel goed kijkt: "De beuken op het zand van Gaasterland hebben het meest last gehad van de droogte, zij lieten sommige takken los. We hebben ook nog het lage midden van Fryslan, een soort putje dat minder last heeft van de droogte en in de winter snel weer aangevuld door de kwel- en grondwater vanuit Drenthe."
