De lange wachttijden zorgen voor hopeloosheid bij cliënten en patiënten
De lange wachttijden zorgen voor hopeloosheid bij cliënten en patiënten

Waarom zijn de wachttijden in de GGZ zo lang?

Gezondheid

FRIESLAND - Het is nijpend probleem; de wachttijden in de GGZ zijn te lang. Vooral jongeren moeten soms veel te lang wachten, soms maandenlang, voor ze hulp krijgen voor mentale en geestelijke problemen. Door corona wordt dit probleem alleen nog maar groter, steeds meer mensen worstelen sinds de uitbraak van de pandemie met depressie, angstgevoelens en burn-outs. Hoe kan het toch, dat we in zo’n welvarend land wonen en dat de geestelijke gezondheidszorg, vooral voor nog zo slecht is geregeld? RondOm Vandaag zoekt het uit. 

De problemen binnen de geestelijke gezondheidszorg beginnen in 2015, wanneer de gemeenten verantwoordelijk worden voor GGZ-hulp voor jongeren. Daarvoor werd de zorg nog geregeld door de zorgverzekeraars, maar het idee was dat dit beter geregeld kan worden door instanties die dichter bij de mensen staan, zoals dus een gemeente. Dit proces het ‘decentralisatie‘. De gemeente is dus nu verantwoordelijk voor de zorg voor jongeren (tot 18 jaar) met geestelijke problemen en krijgt geld van het Rijk om zorg in te kopen, bijvoorbeeld bij een therapeut, psycholoog of behandelaar. 

Waarom decentralisatie zo’n slecht idee was

Klinkt eigenlijk wel als een goed idee, want als gemeenten zich bezig houden met jeugdzorg worden jongeren misschien beter en sneller geholpen. Er is dan immers altijd iemand in de buurt die jouw verhaal en hulpvraag precies kent. Dat was echter niet het idee van ‘decentralisatie’. Het was niet een plan om de zorg beter te maken, maar vooral goedkoper. Nederland moest na de kredietcrisis bezuinigen en dat deden ze onder andere in de jeugdzorg. 

Het effect van bezuinigen

Niet alle bezuinigingen van het Rijk pakken slecht uit en vaak is het een noodzakelijk kwaad. Toch konden de bezuinigingen op de jeugdzorg niet slechter uitpakken. Zorg is namelijk duur, zeker bij complexe hulpvragen, en de gemeente kan jaarlijks maar een bepaald bedrag uitgeven aan jeugdzorg. Met dat potje moeten ze alle jongeren met mentale problemen van de gemeente helpen, van de lichtste gevallen tot de allermoeilijkste. Daar is het potje simpelweg niet groot genoeg voor. 

Het gevolg is dat vooral jongeren met een complexe hulpvraag, zoals borderline, autisme, eetstoornissen, suïcidale gedachten of depressie, heel lang moeten wachten op hulp, soms wel meerdere maanden en in enkele gevallen zelfs langer dan een jaar. Er is niet genoeg geld waardoor gemeenten niet goed kunnen onderhandelen met zorgaanbieders. Daarnaast is het moeilijk om zorg buiten de gemeente te zoeken. 

Maar niet alleen binnen de jeugdzorg wordt lang gewacht, ook voor volwassenen worden de wachttijden steeds langer. Aan de ene kant is dat een gevolg van vraag en aanbod. Steeds meer mensen zijn op zoek naar geestelijke hulp en het huidige aanbod in de GGZ kan deze vraag niet aan. Aan de andere kant communiceren zorgverzekeraars en zorgaanbieders niet goed met elkaar, waardoor de wachttijden nog langer worden. 

Acceptabele wachttijden 

De GGZ heeft samen met de zorgverzekeraars afspraken gemaakt over de acceptabele wachttijden binnen de geestelijke gezondheidszorg. In Nederland willen ze graag binnen vier weken een intakegesprek met een patiënt hebben en ze willen ervoor zorgen dat de patiënt binnen tien weken na dat gesprek kan starten met de behandeling. Op deze kaart van Vektis kun je zien hoe lang de echte wachttijden zijn voor bepaalde geestelijke problemen. Hierin kun je ook zien dat de wachttijden in Friesland over het algemeen redelijk kort zijn en rond de afgesproken tien weken zit. Alleen patiënten met somatoforme stoornissen moeten gemiddeld veel langer wachten. 

Te lang op de wachtlijst

Wat de effecten zijn van de lange wachtlijst op het leven van patiënten is moeilijk in cijfers uit te drukken. Het is bijvoorbeeld niet bekend hoeveel zelfmoordpogingen een direct gevolg zijn van het feit dat diegene te lang op hulp heeft moeten wachten. Toch is het effect van de te lange wachttijden niet moeilijk voor te stellen. De stap om hulp te zoeken voor je mentale problemen is voor veel mensen al moeilijk. Vaak hebben deze mensen al alles geprobeerd om zelf beter te worden maar hebben ze echt professionele hulp nodig. Dat je daar nog eens weken of maanden op moet wachten, dat is schrijnend. 

Wat kan ik doen? 

Leer meer over de lange wachttijden met Weg van de Wachtlijst
Onderteken de petitie Lijm de Zorg
Check de actuele wachttijdeninformatie GGZ van Vektis
Vind hier de actuele wachttijden van GGZ Fryslân

Moet je zelf lang wachten op hulp, dan kun je  ook contact opnemen met jouw zorgverzekeraar en vragen naar zogenoemde wachtlijsbemiddeling. Zorgverzekeraars hebben namelijk de plicht om er voor te zorgen dat je binnen redelijke termijn passende zorg krijgt. 

Zelf hulp nodig?

Verkeer je in acute psychische hulp, neem dan gelijk contact op met je huisarts. Is het buiten werktijden, bel dan met de dokterswacht 0900 - 1127112, zij kunnen de spoeddienst van GGZ Fryslân inschakelen. In het geval van een levensbedreigende situatie, bel 112. 

Is er geen acute hulp nodig, maak dan een afspraak bij de huisarts. 

Andere handige websites:
MIND Korrelatie; bel, chat, WhatsApp of mail met een hulpverlener
De Kindertelefoon; bel of chat met iemand om je verhaal kwijt te kunnen of praat met leeftijdsgenoten

Afbeelding
Weerman Piet Paulusma (65) overleden aan de gevolgen van kanker Algemeen 21 mrt 2022, 12:00
Afbeelding
Friesland doet onderzoek naar contract met Russisch Gazprom Algemeen 25 feb 2022, 18:00
Afbeelding
Bloeizone Fryslân Tour brengt vrouwelijke wielertop naar Friesland Sport 24 feb 2022, 20:00
Afbeelding
Deze dertien Friezen zijn actief op de Olympische Winterspelen 2022 Sport 4 feb 2022, 12:00
Afbeelding
Column Linda: Scheiden, stress en toch in balans. Hoe dan? Column 5 jul 2021, 12:00
Afbeelding
Is Leeuwarden klaar voor Marleen Stoelwinder? Cultuur 29 jun 2021, 12:00
Afbeelding
Gemeente Ooststellingwerf wordt dementievriendelijk Gezondheid 21 jun 2021, 12:00
Afbeelding
Redacteur Melissa probeert Calendar Blocking Gezondheid 11 jun 2021, 16:58

Meest gelezen

WonenWonen

Meeste reacties

Zakelijk